Gram.ZD HH B1 t/m BWB

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen

Sommige ouders kopen in de dierenwinkel een huisdier voor hun kind

1. Zet strepen

2. zoek pv

3. Zoek ow

4. zoek gz

5. zoek lv

6. zoek mv

7. zoek bwb (overige)

1. iemand doet iets = persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde
2. iemand doet iets = onderwerp
3. iemand doet iets ergens mee = lijdend voorwerp
4. iemand doet iets voor iemand/ geeft iets aan iemand = meewerkend voorwerp
5. Iemand doet iets op een plaats en tijd of op een bepaalde manier

 Bij grammatica zinsontleden kijk je naar welke onderdelen er in een zin zitten:

Zinsdelen:

In een zin hebben de verschillende onderdelen, verschillende rollen. 

Onderwerp is de handelaar

Gezegde is de handeling

Lijdend voorwerp ondergaat iets

meewerkend voorwerp ontvanger
Bijwoordelijke bepaling: plaats, tijd, uitleg (overig)

Kijk wel altijd in deze volgorde (persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling)

Vergelijk het met pannenkoeken bakken - daar  start je ook niet met de stroop, dan de boter en de eieren. Dan krijg je geen lekkere pannenkoeken. Dat is met zinsontleding ook zo! 

Ook al hoeft het niet voor de opdracht: eerst pv, ow, gz en dan pas lijdend voorwerp!

De ontleedvolgorde 

Wat is het meewerkend voorwerp?

Ik geef mijn vriendin het cadeautje

1. Geen meewerkend voorwerp
2. ik
3. mijn vriendin
4. het cadeautje

Klaasje

geeft

Marthe

de roze jurk

onderwerp

gezegde

meewerkend voorwerp

lijdend

voorwerp

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

1. Verdeel deze zin in zinsdelen

2. Benoem de zinsdelen

3. Bedenk een extra zinsdeel bij deze zin

De docent heeft de bal naar de leerling gegooid. 

1. Verdeel deze zin in zinsdelen

2. Benoem de zinsdelen

3. Bedenk een extra zinsdeel bij deze zin

Voor haar kinderen kookt mevrouw Smidt een gezonde maaltijd

1. Verdeel deze zin in zinsdelen

2. Benoem de zinsdelen

3. Bedenk een extra zinsdeel bij deze zin

De arts schreef de patiënt een kuur voor.

1. Verdeel deze zin in zinsdelen

2. Benoem de zinsdelen

3. Bedenk een extra zinsdeel bij deze zin

De zon schenkt ons warmte en vitamine D.

De zinsdelen die we net benoemd hebben noem je de Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Dit is wat je overhoudt als je alle zinsdelen hebt benoemd.

De bwb geeft ook antwoord op de vragen:

- waar                    - waarheen

- wanneer             - hoever

- hoe                      - hoelang

- waardoor           - waarom