Les H2 10 juni 2020

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Herhaling grammatica blok 5

Les H2 - 10 juni 2020

Deze les

- voegwoorden;

- hoofd- en bijzinnen;

- bijwoorden

Zinnen met meedere persoonsvormen (samengestelde zinnen) worden aan elkaar geplakt door voegwoorden.

Ik ben ziek, dus ik blijf thuis.

In deze zin twee persoonsvormen: 'ben' en 'blijf'.

Deze twee zinnen worden aan elkaar gevoegd met het voegwoord 'dus'.

Noteer het voegwoord van deze zin:

Ik leer voor de toets, want ik wil een goed cijfer halen.

Noteer het voegwoord van deze zin:

Mijn vader is jarig vandaag, daarom viert hij een feest.

Twee soorten voegwoorden

Er zijn twee soorten voegwoorden en die doen ook verschillende dingen.

Nevenschikkende voegwoorden: voegen twee gelijke delen aan elkaar, twee hoofdzinnen.

Onderschikkende voegwoorden: voegen twee ongelijke delen aan elkaar, een hoofdzin en een bijzin.

Hoe kun je dat verschil nu herkennen? 

Nevenschikkende voegwoorden kun je uit je hoofd leren (en, maar, want, dus, of);

In een hoofdzin staan het onderwerp en de persoonsvorm naast elkaar, daar kan niets tussen komen. Als je het nevenschikkende voegwoord weglaat, dan houd je twee goede zinnen over.

Het is mooi weer, dus ik ga naar het strand.

Het is mooi weer. (ow: het en pv: is, naast elkaar)

Ik ga naar het strand. (ow: ik en pv: ga, naast elkaar)

Als je een onderschikkend voegwoord weglaat, heb je één zin die niet klopt (de bijzin):

Als je laat thuis bent, heb ik het eten al opgegeten.

*Je laat thuis bent. (<-- bijzin)

Heb ik het eten al opgegeten. (<-- hoofdzin)

Een hoofdzin is op zichzelf een goede zin.

Een bijzin heeft altijd een hoofdzin nodig.

Hoofdzin: onderwerp en persoonsvorm naast elkaar;

Bijzin: tussen onderwerp en persoonsvorm kan iets staan (bijv. 'niet')

Heb ik het eten al opgegeten - *heb niet ik het eten al opgegeten.

als je 'laat thuis' bent. ('laat thuis' staat tussen ond. en pv).

1. Noteer het voegwoord van deze zin.
2. Geef aan of het voegwoord nevenschikkend is of onderschikkend.
Ik kom naar je toe, zodra ik thuis ben.

1. Noteer het voegwoord van deze zin.
2. Geef aan of het voegwoord nevenschikkend is of onderschikkend.
Ik hoop dat het mooi weer wordt.

Ik kom naar je toe, zodra ik thuis ben.

Deze zin bestaat uit (let op volgorde):

1. een hoofdzin + hoofdzin
2. een bijzin + bijzin
3. een hoofdzin + bijzin
4. een bijzin + hoofdzin

In een hoofdzin staan onderwerp en persoonsvorm altijd naast elkaar.

1. Dat is juist.
2. Dat is onjuist.

In een bijzin staan onderwerp en persoonsvorm nooit naast elkaar.

1. Dat is juist.
2. Dat is onjuist.

In een bijzin kúnnen persoonsvorm en onderwerp naast elkaar staan, maar je kunt er altijd nog iets tussen zetten.

Zodra je weggaat.

Zodra je niet weer weggaat.

Aan welke twee dingen kun je zien dat dit een samengestelde zin is:

Als je jarig bent, mag je taart eten.

Bijvoeglijke naamwoorden zeggen iets over een zelfstandig naamwoord:

Het mooie meisje 

Het meisje is mooi.

Waarover zegt het bijwoord iets in een zin?

Benoem het woord tussen haken.

Het meisje zingt [mooi].

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Paddenstoelen groeien soms in een [heel] grote kring.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Noteer het bijvoeglijk naamwoord van deze zin:

Ik was hier zo tevreden geweest.

Noteer de bijwoorden in deze zin:

Ik was hier zo tevreden geweest.

Benoem de woorden tussen haken.
(1) [Ik] wil jou (2) [graag] nog (3) [één] keer zien, (4) [voordat] je me (5) [verlaat].

Kies uit: bnw, bw, pers.vnw, zww, hww, kww, onb.hoofdtelw., bep.hoofdtelw. nevensch.vw, ondersch.vw.

Vragen/onduidelijkheden over de lesstof?

Vergeet niet om ook de woorden te leren!

Woordenlijst op It's learning.