Molecuulbouw

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Bouw van moleculen

Je leert o.a. over:

• valentie-elektronen
• atoombinding
• covalentie
• structuurformules
• molecuulrooster
• molecuulmassa
• vanderwaalsbinding

Zie theorie paragraaf 1.3  

Atoommodel van Bohr en elektronenconfiguratie

elektronenconfiguratie Na: 2,8,1

valentie-elektronen:

elektronen in buitenste schil

Na-atoom heeft dus 1 valentie-elektron.

Sleep de symbolen naar het juiste veld.

2 valentie-elektronen

4 valentie-elektronen

6 valentie-elektronen

7 valentie-elektronen

Cl

S

F

Ca

O

Si

Ba

C

Br

Mg

Molecuulbouw: niet-metaalatomen en atoombinding

moleculaire stoffen

bestaan uit

moleculen

bestaan uit

niet-metaal atomen

atoombinding:

binding tussen niet-metaalatomen in molecuul

Weergegeven als streepje tussen atomen in structuurformule.

Sleep de structuurformules naar het juiste veld.

2 atoom-bindingen

3 atoom-bindingen

4 atoom-bindingen

7 atoom-bindingen

Molecuulbouw: niet-metaalatomen en atoombinding

niet-metaal atomen

delen

valentie-elektron(en)

om te voldoen aan

volle buitenste schil

atoombinding:

gedeeld elektronenpaar tussen niet-metaalatomen

Weergegeven als streepje tussen atomen in structuurformule.

Molecuulbouw: niet-metaalatomen en atoombinding

Nog twee voorbeelden van moleculen. Ga na dat de atomen in het molecuul een volle buitenste schil hebben verkregen.

Molecuulbouw: covalentie

Hoeveel atoombindingen een atoom maakt, hangt af van hoeveel valentie-elektronen het heeft.

covalentie:

hoeveel atoombindingen een atoom maakt

covalentie = 8 - valentie-elektronen (uitzondering: H)

Sleep de symbolen naar het juiste veld.

covalentie 1

covalentie 2

covalentie 3

covalentie 4

Cl

S

F

H

O

Si

N

C

Br

P

Molecuulbouw: covalentie

Covalentie hangt dus af van elektronenconfiguratie en dus ook van groep in PS.

Leer figuur 1.10 uit het hoofd.

Je gebruikt deze kennis altijd bij het opstellen van molecuul- en structuurformules.

Welke moleculen kunnen wel bestaan op basis van bekende covalenties, en welke niet?

bestaat wel

bestaat niet

CH₅

H₃S

CH₂F₂

PCl₃

NH₄

C₃H₁₀

H₂O₂

De molecuulformule van een stof is CHCl3.
Teken de structuurformule van deze stof, rekening houdend met de covalenties. Upload een foto.

De molecuulformule van een stof is C3H8O. Een molecuul van deze stof bevat één O-H atoombinding.
Teken de structuurformule van deze stof, rekening houdend met de covalenties. Upload een foto.

Molecuulbouw: rooster en intermoleculaire binding

In de vaste fase zijn de bouwstenen van stoffen altijd netjes en regelmatig geordend in 3D roosters. De bindingen tussen de bouwstenen houden het rooster in stand.

molecuulrooster:

vanderwaalsbindingen tussen moleculen

Vanderwaalsbindingen zijn zwakker dan atoombindingen.

Bij een chemische reactie worden de atomen van de moleculen van de beginstoffen anders geordend in nieuwe moleculen van de reactieproducten.

Bij een faseverandering wordt de ruimte tussen moleculen kleiner of groter, maar de atomen worden niet opnieuw geordend; de moleculen blijven hetzelfde.

Welke uitspraak (A t/m D) over bindingen is juist?

1. bij zowel een reactie als bij een faseverandering worden alleen vanderwaalsbindingen verbroken en gevormd
2. bij een reactie worden vanderwaalsbindingen verbroken en gevormd en bij een faseverandering worden atoombindingen verbroken of gevormd
3. bij een reactie worden atoombindingen verbroken en gevormd en bij een faseverandering worden vanderwaalsbindingen verbroken of gevormd
4. bij zowel een reactie als bij een faseverandering worden alleen atoombindingen verbroken en gevormd

Molecuulbouw: vanderwaalsbinding

Hoe groter de molecuulmassa, hoe sterker de vanderwaalsbindingen 
tussen de moleculen, hoe hoger het smeltpunt en kookpunt.

molecuulmassa:

som van gemiddelde atoommassa's van alle atomen

Gebruik Binas 99 voor onafgeronde gemiddelde atoommassa's.

Tussen welke moleculen in de onderstaande zuivere stoffen zijn de vanderwaalsbindingen het zwakst?

1. CO​2​​
2. CH​4​​O
3. CH​4​​O
4. N​2​​O

2CO₂ = 44

CH₄O = 32

C₃H₈ = 44

N₂O = 44

Welke moleculaire stof zal het hoogste kookpunt hebben op basis van de sterkte van de vanderwaalsbindingen tussen de moleculen van de zuivere stof?

1. PH​3​​
2. CO​2​​
3. H​2​​S
4. NO

PH3 = 34

CO₂ = 44

H₂S = 34

NO = 28