5.3 Tekststucturen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom H3A

Stop je telefoon in de telefoontas en leg je spullen op tafel:

                                    Leesboek, Talentboek, schrift, agenda en pen 

Welkom H3C

Stop je telefoon in de telefoontas en leg je spullen op tafel:

                                  Leesboek, Talentboek, schrift, agenda en pen 

Welkom H3D

Stop je telefoon in de telefoontas en leg je spullen op tafel:

Leesboek, Talentboek, schrift, agenda, pen 

Leerdoelen H2.6

- Je kan twee belangrijke aandachtspunten van een presentatie benoemen.

- Je weet wat je niet moet doen als je gaat presenteren.  

Samenvatten

Een goede samenvatting geeft beknopt informatie over de inhoud van een tekst. 

                  Een samenvatting maken voor anderen:

• Je vat een hele tekst of een gedeelte van de tekst samen.
• Je gebruikt hele zinnen.
• Je gebruikt signaalwoorden en/of verwijswoorden (= beter te begrijpen).

! Om hoofdzaken te vinden, kun je de structuur van een tekst gebruiken! :

Tekststructuren

Een tekst heeft altijd een vaste opbouw: inleiding-middenstuk-slot.

Daarnaast zijn veel teksten opgebouwd volgens een vaste structuur. 

Een tekststructuur is een bepaalde vorm die je tekst scanbaar maakt.            Als de lezer alleen even snel over je tekst heen zou scannen, zou dankzij de structuur duidelijk moeten zijn waar de tekst over gaat.

Het is belangrijk dat je die herkent, omdat je daardoor de tekst beter begrijpt.

voor- en nadelenstuctuur

een keuze/besluit moet worden gemaakt

voor- en nadelen 

conclusie

voor- en nadelenstuctuur

een keuze/besluit moet worden gemaakt

voor- en nadelen 

conclusie

noemen

wat zijn:

wat is:

wat zijn:

geven

: welke?

noemen

wat is de:

S

A

M

E

N

V

A

T

T

E

N

Drie tekststructuren

1. PROBLEEM-OPLOSSINGSSTRUCTUUR

Het thema van een deze structuur is altijd een ongewenste situatie.

• Als in de inleiding een probleem wordt genoemd, gaat het middenstuk over gevolgen, oorzaken en oplossingen. In het slot = beste oplossing!

BV. leerachterstanden door corona, parkeerproblemen in de binnenstad  etc.

Drie tekststructuren

 1. PROBLEEMSTRUCTUUR

                                

parkeerprobleem op school

gevolg ...

oplossing: ga fietsen of lopen!

Samengevat

Toentallen ouders proberen op hetzelfde tijdstip en plekje hun auto te parkeren. (probleem)

Dat levert chaotische en soms ronduit gevaarlijke situaties op. (gevolg)

Fietsen of lopen is veel beter. (oplossing)

Drie tekststructuren

2. VERKLARINGSSTRUCTUUR

Als er een bepaald verschijnsel wordt verklaard (duidelijk wordt gemaakt).

• Als in de inleiding een verschijnsel wordt genoemd, gaat het middenstuk over kenmerken, voorbeelden, oorzaken en gevolgen. Slot= samenvatting!

BV. overgewicht bij kinderen, de populariteit van Social Media, inflatie etc. 

Drie tekststructuren

2. VERKLARINGSSTRUCTUUR

 

verschijnsel: kaalheid bij mannen

oorzaak /

gevolg

kenmerk

Drie tekststructuren

Bijna alle mannen worden op een gegeven moment in meer of mindere mate kaal. (verschijnsel)

Dat komt door het hormoon DTH. Als dat hormoon aan een haarzakje plakt, kan het de groeicyclus van het haar verstoren. (oorzaak / gevolg) Hoeveel en waar DHT aan een haarzakje kan plakken, is erfelijk. (kenmerk)

Drie tekststructuren

3. VOOR- EN NADELENSTRUCTUUR

Als er een afweging voor een keuze of besluit wordt gemaakt. 

• In de inleiding wordt een situatie geschetst. Het middenstuk gaat dan over (argumenten voor) voor- en nadelen. De conclusie lees je in het slot. 

BV. wel of geen vaccinatieplicht, toetreding tot de NAVO, schoolkeuzes etc.

Drie tekststructuren

3. VOOR- EN NADELENSTRUCTUUR

situatie / vraag: 

Wel of geen griepprik halen?

voor- en nadelen

conclusie

Drie tekststructuren

Is het handig om een griepprik   te halen? (keuze/besluit)

Een griepprik is gratis, maar bacterien kunnen resistent worden. (voor- en nadeel)

Het is voor mij niet handig om een griepprik te halen. (conclusie)

Kernzinnen en onderwerp

Op de volgende 2 slides vind je 2 filmpjes over kernzinnen en onderwerp