AFPG-C-1 Spijsverteringsorganen pathologie

AFPG-C-1
Aandoeningen
Spijsverteringsorganen
1 / 53
next
Slide 1: Slide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 1

This lesson contains 53 slides, with text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

AFPG-C-1
Aandoeningen
Spijsverteringsorganen

Slide 1 - Slide

Spijsverteringsorganen
  • Herhaling anatomie
  • Algemene pathologie
  • Enkele ziektebeelden 
  • Hierna ziektebeelden uitwerken

Slide 2 - Slide

  1. Keelholte = farynx 
  2. Strotklepje
  3. Luchtpijp = trachea 
  4. Slokdarm = oesophagus 
  5. Maag
  6. Lever = hepar 
  7. Galblaas
  8. Twaalfvingerige darm = duodenum 
  9. Dunne darm
  10. Dikke darm = colon 
  11. Blinde darm
  12. Wormvormig aanhangsel
  13. Endeldarm = rectum 
  14. Anus
  15. Alvleesklier = pancreas 
  16. Milt

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Anatomie
Mondholte: speeksel, amylase, malen en snijden
Farynx = keelholte: slikreflexreflex
Oesophagus = slokdarm: transport voedsel
Maag: maagslijm, maagzuur, proteïnase, intrinsic factor (vit B12), water
Duodenum = 12 vingerige darm: gal, alvleeskliersap (oa. lipase)
Dunne darm = resorptie voedingsstoffen
Colon = dikke darm = opname vocht
Rectum = endeldarm: opslag feces, defecatiereflex

Slide 7 - Slide

Anatomie
Pancreas = alvleesklier: insuline, glucagon, alvleeskliersap
Hepar = lever: veel stofwisselingsprocessen (koolhydraten, eiwitten, vetten), galvorming, ontgiften, opslag

Slide 8 - Slide

Algemene pathologie
  • Slikklachten en slikstoornissen
  • Misselijkheid en braken
  • Veranderd defecatiepatroon en obstipatie
  • Diarree
  • Rectaal bloedverlies
  • Icterus

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Video

Slikklachten en slikstoornissen
Gevaar! --> bedreiging voedseltoestand en kans op pneumonie

Oorzaken:
Verlammingen, bewegingsstoornissen
  • slikken komt niet op gang, zorgvrager verslikt zich
  • ziektebeelden: CVA, ziekte van Parkinson, ALS, MS, bewustzijnsverlies

Slide 11 - Slide

Slikklachten en slikstoornissen
Tongapraxie
  • zorgvrager weet niet hoe hij de tong moet gebruiken
  • ziektebeelden: dementie, met name Alzheimer

Stemmingsstoornissen of angst
  • zorgvrager slikt niet, weigert voedsel
  • ziektebeelden: psychiatrisch, paranoïde wanen

Slide 12 - Slide

Slikklachten en slikstoornissen
Droge mond, gebrek aan speeksel, pijn in mond of keel
  • zorgvrager geeft aan dat hij het voedsel niet kan doorslikken
  • ziektebeelden: ziekte van Sjögren, bestraling bij kanker, bijwerkingen medicatie, keelontsteking

Slokdarmstenose
  • zorgvrager geeft aan dat voedsel blijft steken, voedsel komt terug
  • ziektebeelden: slokdarmkanker

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Misselijkheid en braken
Braken is een reflex
Aansturing vanuit braakcentrum in hersenstam

Prikkeling van braakcentrum door:
  • zenuwimpulsen van uit de maag en buik
  • stofjes in het bloedplasma

Slide 15 - Slide

Misselijkheid en braken
Braakcentrum geeft bij prikkeling:
  • omgekeerde peristaltiek van darmen en maag
  • aanspannen van buikspieren en middenrif
  • gevoel van misselijkheid, bleekheid, transpireren en zuchten voor het braken


Slide 16 - Slide

Misselijkheid en braken
Prikkeling van het braakcentrum door:
  • Maag: gastritis, virus, chemische prikkeling (voedselvergiftiging), bloed
  • Darmen: gastro-enteritis, ileus (afsluiting)
  • Andere organen: alvleesklierontsteking, peritoneale prikkeling, galblaasontsteking
  • Buikvlies: maagperforatie, tumorgroei, appendicitis



Slide 17 - Slide

Misselijkheid en braken
Prikkeling van het braakcentrum door:
  • Borstholte: mycardinfarct
  • Keel: vinger in de keel stoppen
  • Bloedplasma met zwangerschapshormoon: zwangerschapsmisselijkheid
  • Bloedplasma met stof van buiten het lichaam: chemokuren, vergiftigingen


Slide 18 - Slide

Veranderd defecatiepatroon, obstipatie
Normaal defecatiepatroon:
  • frequentie 2x per dag tot 2x per week
  • vrij makkelijke passage
  • eigen individueel patroon, gewoonte

Obstipatie: defecatie laat op zich wachten, en ontlasting is hard
Oorzaken: te weinig vezels, weinig bewegen, bedrust, tumor, medicatie

Slide 19 - Slide

Diarree
Gevaar! negatieve vochtbalans met kans op uitdroging, met name gevaarlijk voor ouderen en zuigelingen

Ontlasting is dun en komt frequenter
  • Snelle darmpassage, darmslijmvlies is ziek, darmslijmvlies kan zelf water afscheiden
  • Ziektebeelden: virus (NORO), bacterie (voedselvergiftiging), antibiotica, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa

Slide 20 - Slide

Rectaal bloedverlies
  • Bloed op wc-papier: aambei of fissuur bij anus
  • Scheut bloed bij ontlasting: bloeding rectum of sigmoid
  • Bloed door ontlasting: bloeding hoger in dikke darm
  • Melaena, zwarte kleverige ontlasting: bloeding in maag of duodenum

Oorzaken: ontsteking, tumor, wondje bij anus, aambeien, te veel orale antistolling

Slide 21 - Slide

Icterus = geelzucht
Geelverkleuring van huid en oogwit
Te veel bilirubine in het bloedplasma en weefselvocht
Bilirubine is een afbraakproduct van hemoglobine (rode kleurstof van rode bloedcel)
Normale afvoer:
Bilirubine in bloed --> lever (in gal verwerkt) --> galwegen / galblaas --> duodenum --> ontlasting (geeft bruine kleur) 

Slide 22 - Slide

Icterus = geelzucht
Oorzaken:
  • Galwegobstructie: galsteen, ontsteking galwegen, alvleesklierkanker
  • Leverziekten: hepatitis, metastasen
  • Sterke aanmaak van bilirubine: versnelde afbraak van rode bloedcellen 

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Video

ZIEKTEBEELDEN

Slide 25 - Slide

Stomatitis = mondslijmvliesontsteking
Stomatitis = algemene en pijnlijke ontsteking van het mondslijmvlies en de tong

Oorzaken:
  • Bacterie, virus, schimmel
  • Problemen met (kunst) gebit
  • Medicatie, bv antibiotica, chemotherapie, bestraling
  • Slechte algemene conditie
  • Niet kunnen kauwen
  • Bloedarmoede

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Stomatitis = mondslijmvliesontsteking
Behandeling:
  • Antibiotica
  • Antischimmelmedicatie
  • Ontstekingsremmende medicatie

Complicatie:
  • Gebitselementen laten los


Slide 29 - Slide

Oesofaguscarcinoom = slokdarmkanker
Een kwaadaardige tumor in de slokdarm


Oorzaken:
Langdurige irritatie van het slijmvlies: alcohol, roken, hete koffie
Overgewicht, brandend maagzuur


Slide 30 - Slide

Oesofaguscarcinoom = slokdarmkanker

Symptomen:
  • Passageklachten
  • Verminderde eetlust
  • Pijnlijk en vol gevoel thv borstbeen
  • Duizelig en vermoeidheid / bloedarmoede (door bloedverlies)
  • Teerachtige, zwarte ontlasting (bloed)
  • Braken van bloed
  • Chronische hikklachten

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Oesofaguscarcinoom = slokdarmkanker
Curatief: operatie, radiotherapie, chemoradiatie

Palliatieve behandeling: radiotherapie tegen passageklachten, stent

Complicatie: uitzaaiingen naar lymfeklieren, longen, lever


Slide 33 - Slide

Ontstekingen
Ziekte van Crohn
Is een chronische ontstekingsziekte van het maagdarmstelsel waardoor vernauwingen en afsluitingen kunnen ontstaan

Colitis ulcerosa
Is een chronische ontsteking van de dikke darm


Slide 34 - Slide

Crohn / Colitis ulcerosa
Bij de ziekte van Crohn: hele maagdarmkanaal voor
Bij colitis ulcerosa: alleen in de dikke darm en de endeldarm
Bij de ziekte van Crohn kan de dunne darm zijn aangetast, hierdoor verminderde voedselopname (tekort aan mineralen en vitaminen, vermagering, bloedarmoede, groeiachterstand)
Bij de ziekte van Crohn vaker littekenweefsel en daardoor vernauwingen. Bij colitis ulcerosa vrijwel nooit.
 

Slide 35 - Slide

Crohn / Colitis ulcerosa
Fistels en granulomen komen alleen voor bij de ziekte van Crohn.
Bij de ziekte van Crohn kunnen de zweren diep zijn. Bij colitis ulcerosa zijn deze oppervlakkiger en tasten ze alleen het slijmvlies aan.

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Slide

Levercirrose
Verschrompeling van de lever, weefsel sterft af, littekenweefsel

Oorzaken:
  • Langdurig alcoholgebruik of medicijngebruik
  • Hepatitis
  • Ontstekingen van lever en galgangen
  • Auto-immuunziekte
  • Vetstapeling in de lever
  • Veel ijzer in het lichaam

Slide 39 - Slide

Levercirrose, symptomen
  • Misselijk, braken, verminderde eetlust, gewichtsverlies
  • Algemene malaise, moe, buikpijn
  • Geelzucht = icterus, jeuk
  • Spinvormige bloedvaatjes op borst en bovenarmen
  • Donkere plekken in gezicht en rode handpalmen
  • Menstruatie stopt, overmatige haargroei
  • Borstvorming en impotentie bij mannen
  • Bloedarmoede, oedemen

Slide 40 - Slide

Slide 41 - Slide

Icterus
Geel-kleuring van huid en oogwit

Donkere urine door hoog galkleurstofgehalte van het bloed
Galkleurstof = bilirubine is een afbraak product van rode bloedkleurstof 
( = hemoglobine) en wordt gevormd in lever

Oorzaken: lever (levercirrose), galblaas (galstenen), galwegen (galstenen, tumor), pancreaskop (tumor)



Slide 42 - Slide

Slide 43 - Slide

Buikgriep = gastero-enteritis
Is een acute ontsteking van het slijmvlies van maag en darmen, meestal ten gevolge van een infectie


Oorzaken:
Virus: norovirus, norwalkvirus
Bacterie: salmonella (poep pluimvee, varkens), E. coli (poep mensen)

Slide 44 - Slide

Buikgriep = gastero-enteritis
Symptomen:
  • Misselijkheid en overgeven
  • Buikkrampen met diarree
  • Koorts, hoofdpijn

Complicaties:
  • Uitdroging
  • Levensbedreigend voor baby’s en oudere mensen


Slide 45 - Slide

Colon- en rectumcarcinoom
Kwaadaardige tumor van de darm in het colon of in het rectum.

Symptomen:
  • Bloed en slijm bij de ontlasting (er op of er door)
  • Veranderde stoelgang
  • Verstopping of diarree
  • Buikpijn
  • Vermoeidheid
  • Loze aandrang
  • Bloedarmoede

Slide 46 - Slide

Colon- en rectumcarcinoom
Behandeling:
  • Operatief verwijderen
  • Stoma
  • Medicatie om groei af te remmen van tumor
  • Chemotherapie


Slide 47 - Slide

Slide 48 - Slide

Ontwikkeling carcinoom

Slide 49 - Slide

Slide 50 - Slide

Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie

Slide 51 - Slide

Woorden oefenen
Ductus cysticus = galafvoergang van de galblaas
Fecaal braken = braken van ontlasting
Gastroscopie = kijkonderzoek van de maag
Glucagon = bloedglucose verhogend hormoon
Ileus = darmafsluiting
Obstipatie = verstopping
Peritoneum = buikvlies
Retentie braken = uitbraken van onverteerbare voedselresten

Slide 52 - Slide

Woorden oefenen
Ductus cysticus = 
Fecaal braken = 
Gastroscopie = 
Glucagon = 
Ileus = 
Obstipatie = 
Peritoneum = 
Retentie braken = 

Slide 53 - Slide