13. bouwsteen 4 (+ kahoot)

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

DEZE LES

1.  Theorie over samenhang

2. Taalblokken

LESDOELEN: 

- je herkent de signaalwoorden en weet dan welk tekstverband er komt

- je weet het nut van de signaalwoorden voor een tekst

1. THEORIE: SAMENHANG

Hoe breng je samenhang aan in jouw tekst? 

Titel → let op, niet altijd

Inleiding / Kern → in alinea's met het liefst tussenkopjes / Slot

Afsluiting → let op, niet altijd.

En het belangrijkste: signaalwoorden. Die smeden jouw tekst samen.  

Het tekstverband zorgt ervoor dat woorden, zinnen en alinea's met elkaar samenhangen.

Hoe doen ze dat?

Door signaalwoorden.

SIGNAALWOORDEN

Aan een signaalwoord

zie je dus met welk tekstverband je te maken hebt. 

SIGNAALWOORDEN

Je begrijpt iemand beter door de signaalwoorden. 

→ Let er dus op als je er een tegenkomt in een zin!

              Op de volgende slide zie je veelvoorkomende verbanden

                                      Daarna een Kahoot over die tekstverbanden

TEKSTVERBANDEN

Er zijn verschillende tekstverbanden met eigen signaalwoorden. Weet je nog? 

• de tegenstelling [ maar, hoewel ]  
• de opsomming [ bovendien, ten eerste, ten tweede, ook, eerst...toen] 
• de toelichting [ zo, bijvoorbeeld, zoals, op deze manier] 
• de tijd en de volgorde daarin [ gisteren, vervolgens, vroeger, nu, toen, daarna ]  
• de reden [ omdat, daarom, want ] 

Dan komen nu de leuke:                      

a) VOORWAARDELIJK VERBAND

Een voorwaardelijk verband geeft aan onder welke voorwaarden iets gebeurt.

Signaalwoorden die daarbij horen:

- als - als ... dan - indien - tenzij - mits 

- in het geval dat - mocht ... dan 

- onder de volgende voorwaarden - op voorwaarde dat

VOORBEELD voorwaardelijk verband

'Als ik vandaag mijn kamer opruim, (dan) mag ik mee.'

Om mee te mogen, moet ik eerst mijn kamer opruimen.

• Voorwaarde = kamer opruimen

b) REDENGEVEND VERBAND

Een redengevend verband geeft aan wáárom iemand iets doet of vindt. 

Signaalwoorden die daarbij horen: 

- want

- omdat

- daarom 

- dus

VOORBEELD redengevend verband

'Ik had een slecht cijfer voor de toets van rekenen, want ik had er niet goed voor geleerd.'

• De reden van het slechte cijfer is dat ik niet geleerd heb voor de toets.

c) OORZAKELIJK VERBAND / oorzaak-gevolg

Let op! ook wel oorzaak-gevolg genoemd. 

Hier gaat het om een oorzaak waar je géén invloed op hebt.

Signaalwoorden die daarbij horen:

- doordat 

- dankzij 

- als gevolg van 

- dat komt door

- waardoor

VOORBEELD oorzakelijk verband

'Ik trek een korte broek aan, doordat het warm is.'

• De oorzaak van mijn kledingkeuze ligt buiten mij, want dat komt door het weer (en daar heb ik geen invloed op). 

d) CONCLUDEREND VERBAND 

Hierbij wordt een conclusie getrokken. 

Dat kan pas nadat je allerlei informatie hebt gekregen. 

Signaalwoorden die bij een concluderend verband horen:

- dus 

- kortom 

- dat houdt in 

VOORBEELD concluderend verband

'Kortom, het is belangrijk om te oefenen.'  

Je komt tot deze conclusie op basis van het slechte cijfer op Rekenen. 

 Je kijkt naar de feiten en telt deze op: 

1. het feit dat je niet hebt geleerd voor de toets 
2. het feit dat je al helemaal niet hebt geoefend voor de toets
3. En misschien heb je niet opgelet in de les 
4. of je was vaker niet dan wel in de les.

e) DOEL-MIDDEL

Hierbij wordt een conclusie getrokken. 

Dat kan pas nadat je allerlei informatie hebt gekregen. 

Signaalwoorden die bij een doel-middel verband horen:

- om te

- opdat

- door middel van

- daarmee

- met de bedoeling

5. TAALBLOKKEN

Je kunt nu in de les leesleren en oefenen in Taalblokken, Bouwstenen 2F; 04 Samenhang 

→ Voorbeeld en theorie: helemaal.

→ Schrijven: opgaven 1 t/m 8, opgave 10, opgaven 15 t/m 19

→ Lezen en Luisteren: opgaven 1 t/m 10, opgaven 24 t/m 27, opgaven 31 t/m 37

• Vergeet de Woordenschat niet. 

Heb je een vraag, of wil je iets uitgelegd? Steek je hand op, ik kom naar je toe. 

EINDE VAN DE LES

Volgende week: 

Rik en Derk: Schrijfdossier, opdracht 1 cv maken

Hidde: bouwsteentoets 4. Daarna werken aan opdracht 1. 

OEFENEN

Op de volgende slide een Kahoot over signaalwoorden

create.kahoot.it