Spanning verhaalanalyse

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Deze les

Aan het eind van deze les weet je hoe je spanning in een verhaal kunt creëren.

Planning:

• Spannend filmfragment
• Spannend fictiefragment
• Uitleg spanning
• Oefenen met spanning

Geef zoveel mogelijk voorbeelden van spannende boeken/series/films

Op welke manieren werd er in deze filmscène spanning gecreëerd?

Manieren om spanning te creëren

• 1. Open plekken gebruiken (informatie voor de lezer verzwijgen of achterhouden)
  Open plekken maken de lezer nieuwsgierig en daardoor wil de lezer verder lezen
• 2. Het verhaal vertragen
  Je stelt de afloop van een situatie uit door meer te gaan omschrijven/details te vertellen (show, don't tell!)

Manieren om spanning te creëren

•  3. De personages in een enge of gevaarlijke situatie plaatsen
• 4. Het verhaal in een griezelige of gevaarlijke omgeving laten afspelen
• 5. Cliffhangers gebruiken
  Je breekt het verhaal dan op een spannend moment af

Manieren om spanning te creëren

• 6. Een onverwachte wending gebruiken
• 7. Verwachtingen of vermoeden oproepen bij de lezer door aanwijzingen te geven over de afloopt
• 8. De lezer een informatievoorsprong geven
  Je vertelt de lezer dan iets wat de personages zelf nog niet weten.

Twee soorten spanning

•  Fysieke spanning: wat de personages overkomt (situaties)
  Bijvoorbeeld: schietpartij op school, achtervolging, bedreiging met een mes, enz.
  
  
• Psychologische spanning: de gedachtes/gevoelens van de personages
  Bijvoorbeeld: de angst van een personage wordt zichtbaar in rillingen, gedachtes, enz.

Een voorbeeld

Het was een regenachtige, grijze donderdagavond, maar Pieter was toch gaan trainen. Na zijn training stond hij nog even met Bas te kletsen, maar de wind was te koud om lang te blijven staan en hij moest op tijd thuis zijn. De wijk waar hij doorheen moest fietsen stond er om bekend niet zo veilig te zijn 's avonds. Hij sloeg zijn tas snel om zijn schouder en liep al snel door de grauwe, grijze straat waar hij altijd doorheen moest lopen. Het was er een stuk stiller dan normaal. Dat kwam vast door het weer. Halverwege de straat hoorde hij plotseling iets achter hem. Verschrikt keek hij om, maar hij zag niets. Zijn hartslag was zonder dat hij dat wilde sneller geworden en hij merkte dat hij zwaarder was gaan ademen. Hij versnelde zijn pas, maar niet heel veel later hoorde hij weer een geluid, dit keer nog dichterbij. Hij trok zijn tas nog steviger tegen zichzelf aan, dook een beetje in elkaar en ging nog sneller lopen.

Herschrijf deze zin tot een volledige scène van 100 woorden en maak het spannend:

Kiki probeert de sleutels van de gevangenisbewaker te stelen

Wat je moet onthouden...

• Dat een verhaal spanning nodig heeft om de lezer nieuwsgierig te maken en verder te laten lezen
•  Welke manieren er zijn om spanning in je verhaal te creëren