BLOK 4 Grammatica NWG deel 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2 T/HAVO

BLOK 4

Grammatica 

Lesdoelen

• herhaling koppelww
• Je kan het naamwoordelijk gezegde NWG en het werkwoordelijk gezegde  WWG van een zin benoemen.

Even herhalen en opfrissen !

Welke koppelww ken je nog ?

Koppelwerkwoorden

ZWABBELS 

+hdv

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen 

(heten, dunken en voorkomen)

Het koppelwerkwoord 

• Een vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen (ezelsbruggetje: ZWABBELS+HDV)
• Het onderwerp IS iets (GEEN HANDELING)!
• Koppelwerkwoord koppelt het onderwerp aan een eigenschap of toestand (vaak een znw of bijv. nw.)
• TIP: je kunt de eerste drie koppelwerkwoorden door elkaar vervangen.
• Hoofdwerkwoord bij een naamwoordelijk gezegde (H4).

Benoem het groot gedrukte werkwoord in elke zin.

Dat boek SCHIJNT mooi te zijn.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord
3. koppelwerkwoord

Voorbeeld

De docent is ziek.

Faya wordt chagrijnig.

De jongen heet Michel.

Het huis leek onbewoond.

Zijn broer scheen nogal slim.

Zie je? Geen handeling maar iets wat het onderwerp IS.

Ook nog dit...

Sommige zinnen hebben een hulpwerkwoord en een koppelwerkwoord (voltooid deelwoord of infinitief)

zoals:

De docent bleek heel streng te zijn. (bleek = hww, zijn = kww)

De lamp schijnt lelijk te zijn (schijnt = hww, zijn = kww)

Ook nog dit...

Zijn, worden en blijven 

kunnen een hulpwerkwoord of een koppelwerkwoord zijn. 

Zie maar:

Mijn broek wordt vies (wordt = kww)

Mijn broek wordt gewassen (wordt = hww en gewassen = zww)

Uitzondering!

De koppelwerkwoorden zijn en blijven zijn zelfstandige werkwoorden als

ze gebruikt worden in de betekenis van 

'zich ergens bevinden'

Jordi is in het klaslokaal (is= zelfstandig ww)

De hond blijft in zijn mand (blijft = zelfstandig ww)

Trucje

In een naamwoordelijk gezegde moet altijd een KOPPELWERKWOORD staan.

ZIJN / WORDEN / BLIJVEN

Je moet dit woord door beide andere werkwoorden kunnen vervangen:

Mijn vader is piloot / blijft piloot / wordt piloot.

Het koppelwerkwoord 

Voorbeeldzinnen

1.   De profielfoto van Vic is veranderd.

2.  De profielfoto van Vic is origineel.

3. De profielfoto van Vic is mooi geworden.

Het koppelwerkwoord 

Voorbeeldzinnen

1.   De profielfoto van Vic is           veranderd.

                                                    HWW    ZWW

2.  De profielfoto van Vic is origineel.

3. De profielfoto van Vic is mooi geworden.

Het koppelwerkwoord 

Voorbeeldzinnen

1.   De profielfoto van Vic is           veranderd.

                                                    HWW    ZWW

2.  De profielfoto van Vic is origineel.

                                                    KWW

3. De profielfoto van Vic is mooi geworden.

Het koppelwerkwoord 

Voorbeeldzinnen

1.   De profielfoto van Vic is           veranderd.

                                                    HWW    ZWW

2.  De profielfoto van Vic is origineel.

                                                    KWW

3. De profielfoto van Vic is mooi geworden.

                                                HWW              KWW

Bedenk nu zelf een zin met een koppelwerkwoord.

Vragen ??

Uitleg

naamwoordelijk deel 

en

naamwoordelijk gezegde

Voorbeeld

De docent is ziek.

Faya wordt chagrijnig.

De jongen heet Michel.

Dit noemen we het NAAMWOORDELIJK DEEL

Naamwoordelijk gezegde 

Mijn vader is piloot.

het enige werkwoord is IS

DAT IS NIET GENOEG.

alleen de werkwoorden geven niet genoeg informatie...

Er moet een naamwoord bij... (aha! vandaar naamwoordelijk gezegde!)

Dat kan een bijvoeglijk naamwoord zijn of een zelfstandig naamwoord

in dit geval...

Mijn vader IS PILOOT.

het naamwoordelijk deel is vaak een TOESTAND, EIGENSCHAP of BEROEP.

Ik ben boos > toestand.

Ik ben aardig > eigenschap

Ik ben bakker > beroep

NWG of Naamwoordelijk gezegde

• Bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel
• Het werkwoordelijk deel bevat alle werkwoorden uit de zin. Een van deze werkwoorden is een vorm van een koppelwerkwoord.

Wel of geen naamwoordelijk gezegde?
STAPPENPLANNETJE

Vraag 1: Staat er een vorm van een koppelwerkwoord in de zin?

Vraag 2: Gaat het in de zin om een ‘eigenschap’ (ook wel: toestand)?

Vraag 3: Wordt er in de zin iets over het onderwerp gezegd?

Bekijk volgend schema'tje ook even.

Werkwoordelijk gezegde:

Één ww =  zww

Twee ww = hww + zww

Drie ww = hww + hww + zww

Naamwoordelijk gezegde:

Één ww = kww

Twee ww = hww + kww

Drie ww = hww + hww + kww

Dit overzicht kan je ook helpen !

En nu eerst enkele theorievragen en dan oefenen...

Wat houdt het WERKWOORDELIJK gezegde in?

1. persoonsvorm
2. persoonsvorm + onderwerp
3. persoonsvorm + voltooid deelwoord
4. alle werkwoorden uit de zin

Wat houdt het NAAMWOORDELIJK gezegde in?
Er zijn 2 goede antwoorden.

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + een kernmerk of eigenschap van het onderwerp
4. alle werkwoorden in de zin

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord.

1. juist
2. onjuist

Welk van de onderstaande woorden is GEEN koppelwerkwoord.

1. lijken
2. worden
3. blijken
4. maken

Welk van de onderstaande woorden is GEEN koppelwerkwoord.

1. zijn
2. blijken
3. kijken
4. schijnen

Mijn vriend wordt leraar op een basisschool.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het jongentje loopt naar school.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij gaat naar huis.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De baby wordt groot.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn zus is vervelend.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Wat is het gezegde?
Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. WWG= was geworden
2. NWG= was geworden
3. NWG= was ziek geworden

Wat is het gezegde?
De man is gisteren aangekomen op het station van Terborg.

1. WWG= is aangekomen
2. NWG= is gisteren aangekomen

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Saskia blijft iedere dag naar school rennen.

De politie vangt de boef.

In 1929 werd Jopie de eerste Miss Holland.

Sturen jullie de uitnodigingen voor het feest op tijd weg?

Lieke Martens is de beste voetbalster ter wereld geworden.

Jan is een lieve jongen

Wat is het NWG ?
De boom is prachtig.

Wat is het NWG ?
De boom is ziek geworden.

2 BK Blok 4 Spelling

Klik op de link in de volgende slide.

Maak de oefening.

Maak een printscreen van je resultaat en plak dit in de volgende slide.

LET OP : ze vragen hier naar het 

werkwoordelijk deel + naamwoordelijk deel, 

deze 2 samen zijn het naamwoordelijk gezegde !

https:

Plak hier je printscreen van je resultaat van de vorige oefening.

2 BK Blok 4 Spelling

Klik op de link in de volgende slide.

Maak de oefening.

Maak een printscreen van je resultaat en plak dit in de volgende slide.

LET OP : ze vragen hier naar het 

werkwoordelijk deel + naamwoordelijk deel, 

deze 2 samen zijn het naamwoordelijk gezegde !

https:

Plak hier je printscreen van je resultaat van de vorige oefening.

Begrijp je de theorie van het KWW en NWG? En kan je dit toepassen ?

1. Ik snap het helemaal.
2. Ik snap het deels.
3. Ik snap het niet zo goed.
4. Ik snap er niks van.

Goed gewerkt !!