Paragraaf 1.2 - Inkomsten en uitgaven

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1. Jouw financiën

1.2 Inkomsten en uitgaven

Je leert in deze paragraaf:

• Hoe je verschillende uitgaven kunt onderscheiden
• Hoe je verschillende soorten inkomsten kunt onderscheiden.
• Hoe je een begroting kunt opstellen.
• Hoe je een begroting sluitend kunt maken. 

Soorten uitgaven

Tekst

Incidentele uitgaven

1.2 Inkomsten en uitgaven

Uitgaven

Er zijn 3 soorten uitgaven:

• Huishoudelijke uitgaven: dagelijkse uitgaven en persoonlijke verzorging.
• Vaste lasten: komen met enige regelmaat terug.
• Incidentele uitgaven: onverwachte of grote uitgaven waarvoor je best reserveert.
    
    

Verdeel de onderstaande
uitgaven in 3 logische groepen.

• Schrijf de uitgaven over op post-its
• Werk in tweetallen

Huur	Citytrip	Drank
Reparatie auto	Hondenbrokken	Abonement Netflix
Wasproduct	Gas, water en elektriciteit	Nieuwe telefoon
Verjaardagscadeau	Schoonmaakmiddel	Zorgverzekering
Tandpasta en shampoo	Hypotheek	Tandarts

Verdeel de onderstaande
uitgaven in 3 logische groepen.

• Vergelijk jullie oplossing met die van een ander tweetal.
• Probeer tot één eindresultaat te komen.

Huur	Citytrip	Drank
Reparatie auto	Hondenbrokken	Abonement Netflix
Wasproduct	Gas, water en elektriciteit	Nieuwe telefoon
Verjaardagscadeau	Schoonmaakmiddel	Zorgverzekering
Tandpasta en shampoo	Hypotheek	Tandarts

Verdeel de onderstaande 

uitgaven in 3 logische groepen.

• Juiste oplossing, maar waarom?

Huur	Drank	Citytrip
Abonnement Netflix	Hondenbrokken	Reparatie auto
Gas, water en elektriciteit	Wasproduct	Nieuwe telefoon
Zorgverzekering	Schoonmaakmiddel	Verjaardagscadeau
Hypotheek	Tandpasta en shampoo	Tandarts

Juiste oplossing maar waarom?

Een broodje kopen in de kantine

1. huishoudelijke uitgave
2. incidentele uitgave
3. vaste last

Reparatie van een computer?

1. huishoudelijke uitgave
2. incidentele uitgave
3. vaste last

Aankoop van shampoo?

1. huishoudelijke uitgave
2. incidentele uitgave
3. vaste last

Abonnement van je telefoon

1. huishoudelijke uitgave
2. incidentele uitgave
3. vaste last

Aankoop van een wasmachine?

1. huishoudelijke uitgave
2. incidentele uitgave
3. vaste last

1.2 Inkomsten en uitgaven

Inkomsten

Primair inkomen (inkomens met tegenprestatie)

• Inkomsten uit arbeid
• Inkomsten uit bezit

Secundair inkomen of besteedbaar inkomen

• Primair inkomen minus belastingen
• Overdrachtsinkomens (inkomens zonder tegenprestaties)
    

Verdeel de onderstaande
inkomsten in 3 logische groepen.

• Schrijf de inkomsten over op post-its
• Werk in tweetallen

Loon	Huur	Zorgtoeslag
Rente	AOW	Dividend
Kinderbijslag	Studiefinanciering	Bonus
Eindejaarsuitkering	Vakantiegeld	Pacht
Overwerkvergoeding	Winst	Werkloosheidsuitkering

Verdeel de onderstaande
inkomsten in 3 logische groepen.

• Vergelijk jullie oplossing met die van een ander tweetal.
  
• Probeer tot één eindresultaat te komen.

Loon	Huur	Zorgtoeslag
Rente	AOW	Dividend
Kinderbijslag	Studiefinanciering	Bonus
Eindejaarsuitkering	Vakantiegeld	Pacht
Overwerkvergoeding	Winst	Werkloosheidsuitkering

Verdeel de onderstaande
inkomsten in 3 logische groepen.

• Juiste oplossing, maar waarom?

Loon	Huur	Zorgtoeslag
Bonus	Pacht	AOW
Vakantiegeld	Dividend	Studiefinanciering
Eindejaarsuitkering	Rente	Kinderbijslag
Overwerkvergoeding	Winst	Werkloosheidsuitkering

Juiste oplossing maar waarom?

Wat versta jij onder 'je budget'?

Op welke soort uitgaven kan ik niet besparen? Leg ook uit waarom.

1.2 Inkomsten en uitgaven

Budgetteren

Een begroting is een overzicht van je verwachte inkomsten en uitgaven:

Begrotingsoverschot:

• Inkomsten > uitgaven
• Geld sparen of reserveren
  

Begrotingstekort:

• Inkomsten < uitgaven
• Bezuinigen op huishoudelijke en incidentele uitgaven

1.2 Inkomsten en uitgaven

• Ik kan aan de hand van voorbeelden het verschil uitleggen tussen dagelijkse uitgaven, vaste
   lasten en incidentele uitgaven.
• Ik kan inkomsten in 3 categorieën onderverdelen.
• Ik kan een begroting opstellen.
• Ik kan oplossingen voorstellen om een begroting sluitend te maken.

Omrekenen maand, jaar, week of dag

Formule: ((nieuw-oud)/oud) x 100%

De formule ((nieuw-oud)/oud) x 100% wordt gebruikt om procentuele veranderingen te berekenen. Dit helpt bij het analyseren van groei of krimp.

Voorbeeldberekening

• Stel dat een bedrijf vorig jaar €500.000 omzet had en dit jaar €600.000. 

• De procentuele verandering is (600000-500000)/500000X100=20%

Een product dat eerst €80 kostte, is nu €64. Wat is de procentuele verandering?

Uitwerking

(Nieuw - oud) : oud) x 100%

Nieuw = 64
Oud = 80

((64-80):80)x100% = -20%

Oftewel 20% minder

Het salaris van Stijn die bij de jumbo werkte is verhoogd. Vroeger was dit nog €4,20 per uur en nu verdient hij €5,13 per uur. Wat is de procentuele stijging van zijn loon?

Uitwerking

((Nieuw - oud) : oud) x 100%

Nieuw: 5,13

Oud: 4,20

((5,13-4,20):4,20)x100% = 22,1%

Oftewel het salaris is 22,1% gestegen

Samenvatting

Vandaag hebben we geleerd hoe procentuele veranderingen in de economie worden berekend en waarom dit belangrijk is voor financiële analyses.