klas 1 H23

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

klas 1 - 20 februari

(lezen)

Huiswerk nakijken: opdracht 4

herhaling instructie lijdend voorwerp/meewerkend voorwerp

Aan de slag: H22 opdracht 5,6,7,8

Aan het eind van de les kan ik de volgende zinsdelen benoemen:

pv - ow - wg - lv en misschien ook het meewerkend voorwerp

Even herhalen

persoonsvorm

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

benoem de zinsdelen

De meeste muggen hebben deze winter niet overleefd.

benoem de zinsdelen

De meeste muggen hebben deze winter niet overleefd.

• pv: hebben
• ow: de meeste muggen
• wg: hebben overleefd

benoem de zinsdelen

Klas 1 dans heeft bijna vakantie.

benoem de zinsdelen

Klas 1 heeft een heerlijk weekend gehad.

• pv: heeft
• ow: klas 1 m
• wg: heeft 
• lv: bijna vakantie

Wie heeft deze leerlingen appels gegeven?

Wie heeft deze leerlingen de Engelse taal aangeleerd?

• pv: heeft
• ow: wie
• wg: heeft gegeven
• lv: appels
• mv: deze leerlingen

Lijdend voorwerp

Naast de persoonsvorm (pv), het onderwerp (ow) en het werkwoordelijk gezegde (wg) kan een zin een lijdend voorwerp (lv) bevatten.

   

LET OP: Niet in elke zin zit een lijdend voorwerp!

In het kort: Het lijdend voorwerp kun je vinden met de vraag:

• 'Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?'  

Lijdend voorwerp

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

1. Je zoekt de persoonsvorm.
2. Vervolgens zoek je het onderwerp (Wie/Wat + pv?)
3. Je noteert het werkwoordelijk gezegde

-> Stel de vraag: Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

Het antwoord op deze vraag is het lijdend voorwerp. 

Lijdend voorwerp

KORTOM:

• Het lijdend voorwerp kun je vinden met de vraag: 'Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?'

Let op: het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel (aan, achter, bij in, langs, met, naast, onder, op, over, voor enz.)

meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp (mv)

> De broertjes gaven een klein cadeau aan hun moeder.

In sommige zinnen komt een meewerkend voorwerp voor. Het meewerkend voorwerp geeft aan dat het onderwerp iets aan iemand geeft of vertelt.

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met aan of voor, maar dat hoeft niet altijd. Als het niet met 'aan' begint, moet je 'aan' ervoor kunnen zetten.

meewerkend voorwerp

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. Noteer eerst het onderwerp, werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp.
   
2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

VB: Lina mocht haar buurvrouw een doosje chocolade geven.

ow: Lina

wg: mocht geven

lv: een doosje chocolade

mv: Aan wie mocht Lina een doosje chocolade geven? -> (aan) haar buurvrouw

mv is dus 'haar buurvrouw'

meewerkend voorwerp

SAMENGEVAT

Als je het meewerkend voorwerp wil vinden, noteer je eerst: ow, wg en lv. Vervolgens stel je de vraag: Aan/Voor wie + wg + ow + lv?

Let op:

1. Niet elke zin bevat een meewerkend voorwerp.
   
2. Het is belangrijk om de juiste volgorde aan te houden bij het vinden van zinsdelen.

H23 - helden en schurken

Wie is jouw favoriete held?

Wie is jouw favoriete schurk?

Wie zijn jullie helden?

Wie zijn jullie schurken?

inspiratie: helden geven lezers een voorbeeld.

Het zijn uitvergrote versies van onszelf

kenmerken van helden

• Een held gedraagt zich meestal goed (soms laat een held wat minder goed gedrag zien: wraakzucht, ongeduld);
• Een held redt de mensheid van het kwaad;
• Een held heeft vaak kenmerkende kleding, speciale wapens of een bijzonder vervoermiddel;
• Sommige helden hebben een hulpje of een raadsman;
• Helden hebben ook vaak een zwakke plek.

Schurken

• Een schurk is een tegenpool van de held en is in- en inslecht.
• Een schurk maakt een heldenverhaal nog spannender.

Aan de slag

maak opdracht 1,2,3 blz.95

je eigen held en schurk

Bedenk een eigen held en een eigen schurk:

• naam
• uiterlijke kenmerken
• karaktereigenschappen
• speciale krachten/wapen/vervoermiddel
• eventuele zwakke plek