Havo 4 Nectar 2.5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 2.5

Wat gebeurt er bij recombinant-DNA-techniek?

1. 2 verschillende organismen wisselen DNA uit
2. Een deel van het DNA van een organisme wordt in een ander soort organisme gebracht
3. Er ontstaat een mutatie in het DNA van een organisme
4. Een plasmide van een bacterie wordt overgebracht in een andere cel

Door welke eigenschap van DNA kan een gen voor insuline worden ingebouwd in een bacterie plasmide?

1. Beide soorten DNA hebben dezelfde genetische informatie.
2. Beide soorten DNA hebben dezelfde structuur bestaande uit nucleotiden.
3. Beide soorten DNA hebben evenveel complementaire basenparen A-T als C-G.
4. Beide soorten DNA liggen los in het cytoplasma van de cel.

Wat is de beste beschrijving van een stamcel?

1. Een cel met een bepaalde functie
2. Cel waaruit na deling een gespecialiseerde cel kan ontstaan
3. Cel die zich deelt en twee dochtercellen vormt.
4. De cel van een boom.

Welk organisatieniveau??

Orgaan

Weefsel

Cel

Organisme

Molecuul

Insuline

Alvleesklier transplantatie

Stamcel transplantatie

Patiënt met diabetes

Leerdoelen 2.4

Leerdoelen 2.5

Prokaryoot of eukaryoot

Prokaryote organismen

• eenvoudige ééncelligen 
  
• bacteriën en archaea
  
• wel ribosomen en celmembraan
  
• geen celkern of andere organellen 
• DNA los in cytoplasma!
  

Eukaryote organismen

• complexere cellen 
  
• ééncellig of meercellig
• schimmels, planten en dieren
  
• met celkern en andere organellen als mitochondriën 
  

Autotroof / heterotroof

Autotrofe organismen

• geen andere organismen nodig voor voeding
• uit anorganische stoffen en energie maken ze organische stoffen (koolhydraten, eiwitten, vetten, …)
• nemen alleen anorganische stoffen op uit hun omgeving


• veel autotrofe organismen hebben chloroplasten (met chlorofyl) -> fotosynthese

voorbeelden: 

• planten
  
• bepaald soort bacteriën (cyanobacteriën)
  

Autotroof / Heterotroof

Heterotrofe organismen

• hebben andere organismen nodig voor voedsel
• nemen alleen organische en anorganische stoffen op uit hun omgeving
• organische stoffen nemen ze op uit andere organismen en maken daaruit eigen organische stoffen

voorbeelden: 

• schimmels
  
• dieren
  
• meeste bacteriën en archaea
  

Vermeerderen:

• door deling (tot wel 3 keer per uur)
• ongeslachtelijke voortplanting
• klonen: identiek aan elkaar

3.1: Bacteriën

Bacterie

BiNaS 79A

• prokaryoten
• heterotroof (sommige autoroof)

3.1: Schimmels

Vermeerderen:

• zowel geslachtelijke als ongeslachtelijke voortplanting
• klonen: identiek aan elkaar
• vormt lange draden: mycelium

Schimmels

• eukaryoten
• heterotroof 

Plantencel

BiNaS 79B

Celkenmerken

BiNaS 78

Welke organellen komen voor bij elke cel (dierlijk, plantaardig, schimmels en bacteriën)

1. Celmembraan en cytoplasma
2. Celmembraan, celkern en cytoplasma
3. Celmembraan, celkern , ribosomen en cytoplasma
4. Celmembraan, celkern , mitochondrien en cytoplasma

Welk organel komt niet voor bij een bacterie en wel bij een schimmel cel?

1. celwand
2. celkern
3. celmembraan
4. cytoplasma

Bacterie

Schimmel

Eukaryoot

Prokaryoot

In welke afbeelding wordt een bacteriecel weergegeven?

1. 
2. 
3. 
4. 

Autotroof

Heterotroof

Kan zelf voedsel maken

Afhankelijk van andere organismen voor voedsel

Fotosynthese

Bladgroenkorrels

Consument

Producent

ééncellig

meercellig

kan beide

Schimmel

Prokaryoot

Eukaryoot

Bacterie

Dierlijke cel

Plantaardige cel

Autotroof

Heterotroof

Leerdoelen 2.5

• Herhalen: leerdoelen 2.1 t/m 2.5
• Maken 2.5: opdracht 89-91, 97-99, 104, 105

Aan het werk