d14 qui - quae - quod

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,3

Betrekkelijk voornaamwoord :

- verwijst terug naar een 
 eerder woord in de zin:  antecedent

- je vertaalt het als : die, dat,
van wie/wat (wiens), aan wie/wat, met wie/wat (waarmee)

- vormt het begin van een 
   betrekkelijke bijzin

 - Ik vind het huis, dat te koop staat, erg duur.

- De soldaat, die op wacht stond, zag de vijand naderen.

- 'Jupiter, aan wie ik vaak offers breng, help mij nu'.

- De voetbal, waarmee wij speelden, vloog de sloot in.

In het Latijn :

Mannelijk:                                Vrouwelijk:                                   Onzijdig:

qui              qui                           quae          quae                           quod                     quae

cuius         quorum                 cuius         quarum                     cuius                     quorum

cui              quibus                   cui              quibus                       cui                          quibus

quem        quos                       quam         quas                           quod                     quae

quo            quibus                    qua            quibus                       quo                        quibus

In het Latijn :

14A :

Interea Romulus, qui in Palatino sedebat, Iovem orabat.

Intussen smeekte Romulus, die op de Palatijn zat, Jupiter.

14B :

Gentes autem, quae potestatem Romae valde temebant, legatos
deriserunt.
Maar de volken, die de macht van Rome zeer vreesden,  lachten de boodschappers uit.

Uitleg :

- Het relativum levert een bijzin op, 
   met een eigen PV, OW, LV enz.

- Het relativum heeft een
  antecedent

- Het relativum heeft hetzelfde    

   getal en geslacht als het 

   antecedent  (ev/mv, M/V/O)

- Het relativum heeft de naamval 
   die nodig is in de bijzin

Interea Romulus, qui in Palatino sedebat, Iovem orabat.

qui = M, ev (zoals Romulus)
           nom. (qui is OW vd bijzin)

Intussen smeekte Romulus, die op de Palatijn zat, Jupiter.

'Iupiter, quem semper colui, te oro.'

quem = M, ev (zoals Iupiter)
                 acc. (quem is LV vd bijzin)

Jupiter, die ik altijd heb vereerd, ik smeek je.'

Wat is geslacht, getal en naamval van:
muri, QUOS Romulus aedificabat, nondum alti erant.

1. M, mv, nom
2. V, mv, acc
3. M, mv, acc
4. V, ev, acc

Wat is geslacht, getal en naamval van:
Deinde Romulus Remum, QUI muros transilurerat, iratus necavit.

1. M, ev, nom
2. M, mv, nom
3. M, ev, acc
4. M, ev, abl

Wat is geslacht, getal en naamval van:
Mox multae gentes, QUAE urbem videre cupiebant, Romam convenerunt.

1. V, ev, nom
2. V, mv, nom
3. O, mv, nom
4. O, mv, acc

Wat is geslacht, getal en naamval van:
'Iupiter, CUIUS templum aedivicavi, audi!'

(Jupiter, wiens tempel ik heb gebouwd, luister!'

1. M, ev, gen
2. V, ev, gen
3. M, ev, dat
4. V, ev, dat

Wat is geslacht, getal en naamval van:
'Venus, CUIUS filius ego sum, audi!'

(Venus, wiens zoon ik ben, luister!'

1. M, ev, nom
2. V, ev, acc
3. O, ev, gen
4. V, ev, gen

Wat is geslacht, getal en naamval van:
Dei, QUIBUS Romani sacra faciunt, in Olympo habitant.

(De goden, aan wie de Romeinen offers brengen, wonen op de Olympus)

1. nom, mv, M
2. nom, mv, V
3. dat, mv, M
4. abl, mv, M