Paragraaf 11.1 - Eigenschappen en chromosomen [3]

11.1 Eigenschappen en chromosomen
Leerdoel(en) van deze les:

  • Je kunt uitleggen wat erfelijke eigenschappen zijn en wat een fenotype is
1 / 10
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvmbo gLeerjaar 4

This lesson contains 10 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 135 min

Items in this lesson

11.1 Eigenschappen en chromosomen
Leerdoel(en) van deze les:

  • Je kunt uitleggen wat erfelijke eigenschappen zijn en wat een fenotype is

Slide 1 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
Wat zijn erfelijke eigenschappen?

  • Eigenschappen > alle kenmerken van een organisme
  • Erfelijke eigenschappen > eigenschappen die je van je
    ouders hebt gekregen
    - genotype > vastgelegd in DNA
    - fenotype > uiterlijk > hoe een eigenschap eruit ziet (bijv. kleur haar of ogen)



Slide 2 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
  • Wat? Maken 11.1 – Opdracht 1 t/m 9
  • Hoe? Blz. 84 t/m 86
  • Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
  • Tijd? 15 minuten
  • Uitkomst? Opdracht 1 t/m 9 is af. 
  • Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

timer
15:00

Slide 3 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
Leerdoel(en) van deze les:

  • Je kunt uitleggen waardoor het fenotype bepaald wordt

Slide 4 - Slide

11.1 Erfelijke eigenschappen
Kan het fenotype veranderen?

  • Fenotype kan veranderen, genotype niet
    - Fenotype wordt bepaald door erfelijke eigenschappen én invloeden vanuit het milieu
    - Uiterlijk kan veranderen, jong naar oud
    - grijs haar krijgen, plastische chirurgie, een arm verliezen, een tattoo nemen,
    haren verven, etc.
  • Aanleg > erfelijke eigenschap
    - bijv. goed kunnen schaatsen > lengte van spieren, motoriek en coördinatie
    - muziek maken > gehoor, fijne motoriek, werking van de hersenen



Slide 5 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
  • Wat? Maken 11.1 – Opdracht 10 t/m 15
  • Hoe? Blz. 87 t/m 89
  • Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
  • Tijd? 10 minuten
  • Uitkomst? Opdracht 10 t/m 15 is af. 
  • Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

timer
10:00

Slide 6 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
Leerdoel(en) van deze les:

  • Je kunt uitleggen waar de informatie voor je eigenschappen zit
  • Je kunt aan een chromosomenkaart zien of die van een jongen of een meisje is
  • Je kunt uitleggen wat een gen en wat het genotype is

Slide 7 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
Waar zit de informatie voor je eigenschappen?

  • In alle cellen zit een celkern met dunne draden > de chromosomen
  • Chromosomen bevatten de stof DNA
    - DNA bevat de informatie over al jouw erfelijke eigenschappen
    - mensen hebben 46 chromosomen, in paren (tweetallen), dus 23 paar
    - de rangschikking van deze chromosomen heet een chromosomenkaart (blz. 122)
    - paar 23 bevat de informatie voor het geslacht > geslachtschromosomen
    - vrouwen hebben twee X-chromosomen > XX
    - mannen hebben één X-chromosoom en één Y-chromosoom > XY



Slide 8 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
Hoe zitten de eigenschappen op de chromosomen?

  • Chromosoom > een lange opgerolde draad DNA
    - een stukje van chromosoom bevat informatie over één eigenschap
    - zo'n stukje > een gen
    - DNA van één chromosoom bevat informatie voor
    duizenden eigenschappen
    - op één chromosoom liggen dus duizenden genen
  • Chromosomen liggen in paren, dus 1 paar genen (2 stuks) voor één eigenschap
    - bijv. haarkleur > twee chromosomen (1 paar) hebben beide een gen voor bruin haar
    - haar is bruin > genotype is bruin haar


Slide 9 - Slide

11.1 Eigenschappen en chromosomen
  • Wat? Maken 11.1 – Opdracht 16 t/m 25
  • Hoe? Blz. 90 t/m 94
  • Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
  • Tijd? 15 minuten
  • Uitkomst? Opdracht 16 t/m 25 is af. 
  • Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

timer
15:00

Slide 10 - Slide