Duurzaamheid BB 125 t/m 132

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

                        Duurzaamheid BB 125-132

                            Aardrijkskunde

Kan de aarde ons dragen?

Kan de aarde ons dragen?

• Je weet wat draagkracht en een ecologische voetafdruk zijn
• Je begrijpt waardoor de draagkracht van de aarde in gevaar komt en waarom we duurzaam moeten leven

Wat komt er in je op bij
het begrip 'duurzaamheid'?

Het boek zegt: 'Natuurlijke hulpbronnen zijn producten uit de natuur die mensen goed kunnen gebruiken.'
Geef 3 voorbeelden van natuurlijke hulpbronnen.

Hernieuwbare bronnen

Niet hernieuwbare bronnen

Hout

Aardolie

Steenkool

Voedsel

Goud

Bevolkingsprognose

Meer mensen = meer verbruik

Meer welvaart = meer verbruik

Landen worden steeds rijker (welvarender) 

Sleep de energiebronnen naar de juiste plaats in het diagram.

4%

11%

38%

42%

Aardgas

Steenkool

Aardolie

Duurzame energie

Hieronder zie je zes voorbeelden van fossiele en duurzame energiebronnen. Herken jij ze? Zet ze bij het juiste rijtje

Fossiele energie

Duurzame energie

Programma

• Hoe draagt voedsel bij aan je voetafdruk?
• Wat verandert er in de voedselindustrie?
• Wat verandert er in arme landen?
• Wat kun je zelf doen?
  

Voedsel en voetafdruk

• Iedereen op de wereld heeft voedsel nodig. Sommige mensen eten wel meer dan anderen.
  
  
• Voedsel verbouwen kost ruimte. 
  
  
• Sommige soorten voedsel kosten meer ruimte dan andere.
  
  
• Sommige soorten voedsel leveren ook meer energie dan andere.
  
  
• Wat je eet bepaalt voor een groot deel je voetafdruk.
  

Voedsel meten we in calorieën (afgekort: cal). Een calorie is een soort brandstof. Hoeveel calorieën je eet, kun je vergelijken met hoeveel liter benzine je in een auto tankt. Sommige producten hebben meer calorieën dan andere. Hoe kom jij aan al jouw calorieën?

Aardappel

75cal per 100gr

Brood
200cal per 100gr

Rundvlees

290cal per 100gr

Eieren

140cal per 100gr

Sla

15cal per 100gr

Hier is het duidelijk: het graan waarvan jouw brood wordt gemaakt, heeft ruimte nodig om te groeien.

Hier zit het anders. Deze biefstuk heeft ook ruimte nodig om rond te lopen, maar moet zelf ook eten. En hoe zit het als je melk van een koe drinkt?

Welk voedsel kun je het beste eten om je voetafdruk te verkleinen?

A: Voedsel met zoveel mogelijk calorieën per 100 gram.

B: Voedsel met zo weinig mogelijk calorieën per 100 gram.

C: Dat hangt er vanaf hoeveel ruimte nodig is voor de productie ervan.

D: Dat maakt niet uit. Het gaat niet om wat je eet maar om hoeveel.


                                                             Antwoord invullen op volgende slide!

Welk voedsel kun je het beste eten om je voetafdruk te verkleinen?

1. Voedsel met zoveel mogelijk calorieën per 100 gram.
2. Voedsel met zo weinig mogelijk calorieën per 100 gram.
3. Dat hangt er vanaf hoeveel ruimte nodig is voor de productie ervan.
4. Dat maakt niet uit. Het gaat niet om wat je eet maar om hoeveel.

Welk voedsel kun je het beste eten om je voetafdruk te verkleinen?

A: Voedsel met zoveel mogelijk calorieën per 100 gram.

B: Voedsel met zo weinig mogelijk calorieën per 100 gram.

C: Dat hangt er vanaf hoeveel ruimte nodig is voor de productie ervan.

D: Dat maakt niet uit. Het gaat niet om wat je eet maar om hoeveel.


                

Van voedsel naar hectare

• Je weet nu dat in verschillende soorten voedsel meer of minder calorieën zitten.
  
  
• Er zit ook een verschil in hoeveel ruimte al dit voedsel nodig heeft voor hetzelfde aantal calorieën.
  
  
• Links zie je hoeveel calorieën je per voedselsoort kunt maken op één hectare grond in één jaar.
  
  
• Als je alleen maar aardappelen zou eten, zou je dus veel minder ruimte nodig hebben dan wanneer je alleen maar tarwe zou eten.
  

Calorieën per hectare per voedingsmiddel

Hoe zit het met vlees?

•  Dieren kosten heel veel ruimte.
  
  
• Dat komt omdat dieren niet alleen ruimte innemen, maar zelf ook moeten eten.
  
  
• Koeien, waar ze biefstuk van maken, eten zes keer zo veel calorieën als ze opleveren.
  
  
• Je kunt dus kiezen:
  600 calorieën aan aardappelen eten óf
  100 calorieën aan rundvlees eten
  
  
• Er spelen ook andere dingen mee: de winden die koeien laten zijn slecht voor het milieu. Ook is veel water nodig.
  

20 kilo aardappelen

Genoeg voor 7 mensen

Meteen opeten

7 blije mensen

Gebruiken als voer

Een blije koe

Vlees opeten

1 blij mens

Welke stelling is waar?

A: Als je aardappelen zelf opeet, is dat beter voor het milieu dan wanneer je ze gebruikt als                   veevoer.

B: Het maakt niets uit hoe je voedsel verwerkt. Het heeft altijd dezelfde voedingswaarde.

C: Het maakt niets uit wat je eet, alles is even slecht voor je voetafdruk.

D: Vlees bevat meer calorieën per 100 gram. Dat is dus de meest efficiënte manier van eten.


                                                             Antwoord invullen op volgende slide!

Welke stelling is waar?

1. Als je aardappelen zelf opeet, is dat beter voor het milieu dan wanneer je ze gebruikt als veevoer.
2. Het maakt niets uit hoe je voedsel verwerkt. Het heeft altijd dezelfde voedingswaarde.
3. Het maakt niets uit wat je eet, alles is even slecht voor je voetafdruk.
4. Vlees bevat meer calorieën per 100 gram. Dat is dus de meest efficiënte manier van eten.

Welk voedsel kun je het beste eten om je voetafdruk te verkleinen?

A: Als je aardappelen zelf opeet, is dat beter voor het milieu dan wanneer je ze gebruikt als veevoer.

B: Het maakt niets uit hoe je voedsel verwerkt. Het heeft altijd dezelfde voedingswaarde.

C: Het maakt niets uit wat je eet, alles is even slecht voor je voetafdruk.

D: Vlees bevat meer calorieën per 100 gram. Dat is dus de meest efficiënte manier van eten.

                                                 

Weet je nog van de vorige les? Arme landen worden steeds rijker. Hierdoor gaan ze ook anders eten. Wat betekent dat voor de wereldwijde voetafdruk?

Indiaas gerecht
Curry met rijst, tomaat en koriander

Europees gerecht
Vooral veel vlees, met een beetje
aardappel en groente

Wat gaat er waarschijnlijk gebeuren met arme landen die rijker worden?

A: Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk groeit.

B: Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk blijft hetzelfde.

C: Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk groeit.

D: Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk krimpt.


                                                             Antwoord invullen op volgende slide!

Wat gaat er waarschijnlijk gebeuren met arme landen die rijker worden?

1. Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk groeit.
2. Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk blijft hetzelfde.
3. Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk groeit.
4. Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk krimpt.

Wat gaat er waarschijnlijk gebeuren met arme landen die rijker worden?

A: Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk groeit.

B: Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk blijft hetzelfde.

C: Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk groeit.

D: Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk krimpt.

Hoeveel liter water denk jij dat je per dag gebruikt?
(0 tot 10.000 liter)

010000

Het grootste gedeelte van het zoetwater is voor de mensen bereikbaar, het kleinste gedeelte zit in ijskappen, gletsjers en in de grond.

1. Juist
2. Onjuist

Wat denk jij dat het gevolg kan zijn van het veelvuldig oppompen van grondwater?

Hoeveel % van al het zoete water denk jij dat er naar de landbouw gaat?

1. 20
2. 60
3. 40
4. 80

Wat is jouw voedsel- en waterafdruk?

Op de website (link in volgende slide) kun je jouw 

voedsel- en  waterafdruk meten en vergelijken.

www.voedingscentrum.nl

Van al het water op aarde
is ____% zoet water

1. 0,25
2. 2,5
3. 22,5
4. 25

Hoeveel % van het oppervlak van de wereld bestaat uit water?

1. 51
2. 61
3. 71
4. 81

Hoeveel liter water per dag gebruik jij volgens de test?

5557076

Gebruik jij meer of minder liter water per dag dan dat je eerder had gedacht?

Meer liter

Minder liter

Gebruik jij meer of minder liter water dan het gemiddelde van de klas?

Meer liter

Minder liter

Gebruik jij meer of minder liter water dan dat er per wereldbewoner beschikbaar is? (2740 liter)

Meer liter

Minder liter

Wat kun je doen om je eigen waterafdruk te verminderen?