Les 6 schrijven van een nieuwsbericht

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

By examining the concept of the Hero's Journey across different settings and genres, students will not only gain a deeper appreciation for literary traditions worldwide but also reflect on the universal human experiences that connect us all.

Lekker lezen!

Agenda

1. Lezen - 10 min (ik check Numo op 2 uur gewerkt)

2. Start met het schrijven van een informatieve tekst: artikel

3. Aan de slag

Op tafel: laptop, pen, papier, leesboek

Je leert deze les: 

...waarom je een schrijfplan moet hebben

... hoe je een nieuwsartikel kunt schrijven, door informatie samen te vatten en er een informatieve tekst van te maken

Leerdoelen Nederlands 

Fictie: helden en schurken/

perspectief/setting: reis van de held 

Documentaires en films: kijk- en luisterstrategieën 

Schrijven met schrijfplan: informatieve teksten

Leesstrategieën herkennen en toepassen + samenvatten. 

Module 2 - MYP3 

Statement of inquiry 

In stories all over the world and across genres, characters who encounter obstacles and start a queeste to find universal solutions or answers to questions, become heroes in different settings and style.

SLO unit 2

De leerling leert zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken

De leerling leert zich te houden aan conventies (spelling, grammaticaal correcte zinnen, woordgebruik) en leert het belang van die conventies te zien. 

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn woordenschat.

De leerling leert deel te nemen aan overleg, planning, discussie in een groep. 

De leerling leert verhalen, gedichten en informatieve teksten te lezen die aan zijn belangstelling tegemoet komen en zijn belevingswereld uitbreiden. 

Learner Profile 

Wat zijn ook weer de kenmerken van een informatieve tekst?

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel

Les 14  Tekstsoorten

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Bij elke soort tekst (tekstsoort) heeft de schrijver (en de lezer) een ander doel dat hij wil bereiken.

Schrijf- en leesdoelen: 

amuseren, informeren, overtuigen en activeren

Wat voor tekstsoort zijn krantenartikelen?

1. activerend
2. overtuigen
3. amuseren
4. informeren

Doel schrijven nieuwsbericht

Een nieuwsbericht is geschreven om de lezer informatie te geven over iets dat recentelijk is gebeurd (informeren).

De lezer goed informeren kan door begrijpelijk te schrijven:

- duidelijk (begrijpt de lezer wat ik bedoel?)

- volledig (staat alles wat de lezer moet weten in het bericht?)

Wat is het tekstdoel van een informatieve tekst?

Wat zijn voorbeelden van informatieve teksten?

stap 5. Hoe kan ik de lesstof beter onthouden?

Weet je nog?

Wat is nieuws?

actueel

wat op dit moment belangrijk is

vb: dit krantenartikel gaat over een actueel onderwerp

synoniem: hot

      belangrijk voor een grote groep mensen

 

feit

iets waarvan zeker is dat het gebeurd is of dat het waar is

objectief

wie alleen op feiten let en niet zijn eigen gevoel of mening laat meespelen

vb: deze journalist is erg objectief in wat hij schrijft

neutraal

niet kiezen voor één kant of één partij

vb: hij stelt zich altijd neutraal op

neutraal grondgebied [dat niet in de strijd betrokken is]

Les 38  Informerende teksten

Weet je nog?

De krant lezen: waarom en hoe?

De belangrijkste reden om een krant te lezen is kennisnemen van het nieuws: wat is er gaande in de wereld? 

Elke lezer heeft zijn eigen voorkeur en belangstelling, en vrijwel niemand wil alles lezen. Daarom is de krant lezen vaak ook verkennend lezen. Om de lezer hierbij zo goed mogelijk van dienst te zijn, schrijven journalisten hun nieuwsberichten op een speciale manier. 

verkennend lezen

Dit wordt bij de lesmethode Kern uitgelegd als globaal lezen.

details, voorbeelden en uitleg

belangrijkste zaken uit een tekst

verzameling zinnen die met elkaar samenhangen

herhaling informatie, toekomst, antwoord vraag

Inleiding

Bijzaak

Hoofdzaak

Alinea

Slot

onderwerp benoemen, nieuwsgierig maken

Hoe ziet een nieuwsbericht eruit?

Titel

Inleiding

Één of meer alinea's met deelonderwerpen

Vaak een foto

Witregels tussen de alinea's.

Vaak een foto

Heeft dit bericht een slot?

Nieuwsbericht schrijven (hst 78)

W5H

W5H?

WIE

WAT 

WAAR

WANNEER

WAAROM 

HOE

Opbouw van een nieuwsbericht

De opbouw van een nieuwsbericht is niet driedelig: er is geen slot. 

Wel begint het met een opvallende kop (titel) en een, meestal vetgedrukte, inleiding (in krantenjargon ‘lead’ genoemd) waarin het nieuwsfeit duidelijk wordt beschreven. 

Wat daarna volgt, is een uitwerking die kort of lang kan zijn.

Hoe verder je doorleest in een nieuwsbericht, des te meer details je tegenkomt. Wanneer je vindt dat je genoeg weet over het onderwerp, stop je met lezen. De schrijver van het bericht houdt rekening met deze manier van lezen.

Wat is een ander woord voor lead?

LEAD

Lead = inleiding van je nieuwsbericht.

Je geeft antwoord op de vraag

WIE

WAT 

WAAR

WANNEER

Nieuwsbericht

Titel

Inleiding

Lead

Één of meer alinea's met deelonderwerp

Vaak een foto

Over wie gaat de tekst?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Wat is er gebeurd?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Waar is het gebeurd?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Wanneer is het gebeurd?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Hoe is het gebeurd?

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Inleiding/ Lead

Één of meer alinea's met deelonderwerp

Waarom?

Hoe?

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

KERNZINNEN

Kernzin

De belangrijkste informatie van een alinea.

Waar staat de kernzin? 

• De 1e zin is de kernzin.
• De 2e zin van een alinea is de kernzin.
• De laatste zin van de alinea is de kernzin.

DIERENTUIN MAAKT TWEE GEZONDE BEREN AF

Door: Madelon  Meester
Sevendays, 13 december 2017

Mensen zijn woedend op een dierentuin in Denenmarken. Aalborg Zoo heeft twee gezonde beren van 20 en 21 jaar laten inslapen. De reden: het verbleef voldeed niet meer aan de moderne eisen.

Volgens de dierentuin had het ook geen zin om de beren naar een andere plek te verplaatsen, omdat ze te oud waren. Dat laat de dierentuin op Facebook weten.

Woedende reacties
Veel mensen zijn woedend. Ze vragen
zich af waarom er geen geld is uitgegeven
om de hokken te verbeteren,  in plaats van twee gezonde beren te doden.

De dierentuin zegt op Facebook dat de dode beren nu worden gebruikt voor de wetenschap. De lichamen van de beesten kunnen helpen bij onderzoek naar allerlei ziektes.

Giraf Marius
Een paar jaar geleden werden in een andere dierentuin in Denenmarken leeuwen afgemaakt, omdat ze te oud waren. In dezelfde dierentuin werd ook de gezonde giraf Marius gedood.

Wat zijn de kernzinnen?

De tekst gaat over een dierentuin die twee gezonde beren heeft afgemaakt, tot grote woede van het publiek.

De tekst bestaat uit 5 alinea's.

Elke alinea is een apart bouwsteentje. 

Bekijk alle bouwsteentjes één voor één.

DIERENTUIN MAAKT TWEE GEZONDE BEREN AF

Door: Madelon  Meester
Sevendays, 13 december 2024

Mensen zijn woedend op een dierentuin in Denenmarken. Aalborg Zoo heeft twee gezonde beren van 20 en 21 jaar laten inslapen. De reden: het verbleef voldeed niet meer aan de moderne eisen.

Volgens de dierentuin had het ook geen zin om de beren naar een andere plek te verplaatsen, omdat ze te oud waren. Dat laat de dierentuin op Facebook weten.

Woedende reacties
Veel mensen zijn woedend. Ze vragen
zich af waarom er geen geld is uitgegeven
om de hokken te verbeteren,  in plaats van twee gezonde beren te doden.

De dierentuin zegt op Facebook dat de dode beren nu worden gebruikt voor de wetenschap. De lichamen van de beesten kunnen helpen bij onderzoek naar allerlei ziektes.

Giraf Marius
Een paar jaar geleden werden in een andere dierentuin in Denenmarken leeuwen afgemaakt, omdat ze te oud waren. In dezelfde dierentuin werd ook de gezonde giraf Marius gedood.

Wat zijn de kernzinnen?

De tekst gaat over een dierentuin die twee gezonde beren heeft afgemaakt, tot grote woede van het publiek.

De tekst bestaat uit 5 alinea's.

Elke alinea is een apart bouwsteentje. 

Bekijk alle bouwsteentjes één voor één.

Voorbeelduitwerking kernzinnen

1. Aalborg Zoo heeft twee gezonde beren van 20 en 21 jaar laten inslapen.
2. Volgens de dierentuin waren de beren te oud.
3. Veel mensen zijn woedend.
4. De dierentuin zegt dat de dode beren nu worden gebruikt voor de wetenschap.
5. In een andere dierentuin werd ook de gezonde giraf Marius gedood.

Zin 2 is iets ingekort. Letterlijk stond er:
Volgens de dierentuin had het ook geen zin om de beren naar een andere plek te verplaatsen, omdat ze te oud waren.

Dikgedrukte kop

Dikgedrukte inleiding

Verslaggever /

plaatsnaam

Kolommen

Uitleg:

Een voegwoord ‘voegt’ of ‘metselt', woorden maar vooral zinnen (zinsdelen) aan elkaar.

Voegwoorden kun je vaak herkennen door de komma die ervoor staat, maar die hoeft er niet altijd te staan.

Kenmerken nieuwsbericht

• Duidelijke titel
• Stijl (manier van schrijven): zakelijk en feitelijk. Jij was er niet bij toen jhet gebeurde!
• alinea-indeling
• belangrijkste (wie, wat, waar, wanneer) in eerste alinea, belangrijkste van elke alinea in eerste zin (kernzin). = oprolbaar schrijven: baas van de krant (redactie) kan bericht in korten.
• Geen slot!

Opdracht 1: Kijken luister goed

Schrijf in je schrift en vul in:

• Wie
• Wat
• Waar
• Wanneer
• Waarom
• Hoe

jeugdjournaal.nl

Opdracht 1: Kijken luister goed

Klassikaal, wat heb je ingevuld? Vul jouw antwoord aan!

• Wie
• Wat
• Waar
• Wanneer
• Waarom
• Hoe

Jouw bericht: wie, wat, waar, waarom, wanneer, hoe

Even opfrissen...

• Lead = inleiding van je nieuwsbericht en schrijf je in de voltooide tijd.
• Een nieuwsbericht is informerend.
• Een nieuwsbericht is objectief.
• Een nieuwsbericht heeft een titel.
• In de lead staan geen bijzaken, alleen hoofdzaken.
• Lead: schrijf je door wie-, wat-, waar-, wanneer-vragen te beantwoorden.
• Na de lead volgt het middenstuk, hierin beantwoord je: waarom, hoe?
• Het middenstuk heeft minimaal 2 alinea's, iedere alinea heeft een kernzin.

Bedenk een lead van het nieuwsbericht bij het plaatje

• Wie is er aangereden?
• Wie praat er met de agent?
• Wat is er gebeurd?
• Waar is het ongeluk gebeurd?
• Wanneer is het ongeluk gebeurd?
• Waarom is het ongeluk gebeurd?
• Hoe is het ongeluk gebeurd?

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Waarom

Hoe

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Een 80-jarige bestuurder heeft gisteren een ongeluk veroorzaakt in Den Haag. 

Iedere zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt, uitroepteken of vraagteken.

Iedere zin heeft ongeveer tien tot vijftien woorden met één voegwoord

,

,

,

Opdracht Nieuwsbericht

1. Zie werkblad: lees opdracht 

2. Filmpje kijken 

3. Stap 1: met steekwoorden samenvatten  

4. Werken aan stap 2 (10 min) 

5. Overleg met je buurman/vrouw, geef elkaar feedback 

6. Stap 3 schrijf inleiding

Aan de slag, opdracht 

Opdracht:

• Schrijf het hele nieuwsbericht over de filmpjes met de fatbike op papier. 
• Schrijf dus: lead en middenstuk van jouw nieuwsbericht.
• Geef het nieuwsbericht een titel.
• Dit doe je eerst alleen, dus individueel, zonder te overleggen,
  
• Gebruik verbindingswoorden.
• Let op taalverzorging: hoofdletters, interpunctie en (werkwoord)spelling.

Geef elkaar feedback:

• Worden in de lead en het middenstuk de juiste vragen beantwoord?
• Staat er een titel boven het nieuwsbericht?
• Is de lead in de voltooide tijd?
• Is het objectief geschreven?
• Staan de hoofdletters op de juiste plaats?
• Heeft het middenstuk 2 alinea's?
• Hebben de alinea's een kernzin?
• Zijn er verbindingswoorden gebruikt?
• Let op taalverzorging: hoofdletters, interpunctie en (werkwoord)spelling.

Vandaag

• Leren van een tekst: beoordelen
• Inzien voorbeelden
• Afmaken van je eigen tekst? In stilte. Filmpje nog een keer zien?
• Als klaar: je buurman of buurvrouw kijkt na
• Klaar? Lezen of Numo

Schrijfplan hst 76 Starten

Schrijfplan hst 77 Doel, Hoofdgedachte en alinea's

Schrijfplan hst 78 5W's

Verwijzen naar de- of het-woorden

• Mannelijke en vrouwelijke woorden hebben 'de' als lidwoord. De tafel, de tuin, de lucht etc. Naar 'de-woorden' verwijs je met die en deze. Die tafel, deze tuin, die lucht.

• Onzijdige woorden hebben 'het' als lidwoord: het huis, het flesje, het water etc. Naar 'het-woorden' verwijs je met dit en dat. Dat huis, dit flesje, dat water.

DE

DEZE

DIE

HET

DIT 

DAT

nieuwsgenerator.nl