P12 - Les 2: Mictiestoornissen, nierstenen en UWI

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Periode 12 - Les 2

Blaadje

"Mevrouw, wat moet ik NU weer met dit blaadje doen?"

Maak een "spiekbriefje" van de lesstof.

Bewaar dit spiekbriefje goed tot het einde van de les.

Deze week

Incontinentie

Bemoeilijkte mictie

Nierstenen

Infecties urinewegen

Heb je je huiswerk gelezen en bekeken?

Ja, alles

Nee, hadden we huiswerk dan?

Ja, maar niet allemaal

Nee

URINE INCONTINENTIE KOMT HET MEEST VOOR BIJ

1. KINDEREN
2. VROUWEN
3. MANNEN
4. komt evenveel bij allemaal voor

Urine incontinentie

Opfrissen:

• stressincontinentie
• aandrangincontinentie
• overloop incontinentie
• reflexincontinentie

Stress-incontinentie

• bij vrouwen
• druppels, bij drukverhoging
• bij verslapte bekkenbodemspieren:
• zwangerschap
• oestrogeen daling

reflexincontinentie

hersenen hebben geen invloed op blaasfunctie

CVA, dwarsleasie, MS enz

regelmatig katheteriseren

overloop incontinentie

door overvolle blaas

cliënt voelt geen aandrang

kleine beetjes urine vloeit weg

aandrang/ (urge)incontinentie

verhoogde prikkelbaarheid van de blaas zodat bij weinig vulling al aandrang wordt gevoeld 

inspanningsincontinentie

Stressincontinentie

urine verlies

 bij lachen, hoesten, niezen, persen, springen

Wat kan een oorzaak zijn van urine-incontinentie

1. Verslapte spieren van de bekkenbodem
2. Zwangerschap
3. Verzakking van de baarmoeder
4. Alle drie de antwoorden zijn goed

Wat is urine retentie?

1. Zonder aandrang urine verliezen
2. Door hoesten urine verliezen
3. Het onvermogen om (volledige uit) te kunnen plassen
4. Het overlopen van de blaas

symptomen urineretentie

buikpijnpijnlijke sterke drang tot plassen

Bloed in de urine

1. nycturie
2. hematurie
3. dysurie
4. cystitis

Hematurie

Oorzaken:

• Kanker van blaas of nieren

• Nierstenen of blaasstenen

• Infectie van de urinewegen

• Ontstekingen

• Interne verwonding na bijvoorbeeld een ongeval (trauma)

• Niercyste

• Benigne prostaat hyperplasie (de vergrote prostaat)

• Vaatafwijking

• Nierschorsafwijking

De samenstelling van urine bestaat uit:

1. Water; zouten; afbraakproducten van eiwitten; uribilline; celresten
2. Water; zouten; suikers; celresten
3. Water; zouten; uribilline; rode bloedlichaampjes
4. Water; zouten; suikers; eiwitten

Een ander benaming voor verblijfskatheter is

1. Clean intermittent catheterisation
2. Catheter a demeure
3. Residu
4. Mictie

Waar kan een witachtig troebele verkleuring van de urine op wijzen?

1. Glucosurie
2. Leukocyturie
3. Proteïnurie

Oorzaken gestoorde mictie

Niet-obstructieve urineretentie

• beroerte
• vaginale bevalling
• letsel of trauma aan het bekken,
• aangetaste spier- of zenuwfunctie door medicatie of narcose,
• trauma waarbij de hersenen of het ruggenmerg beschadigd is geraakt.

Oorzaken gestoorde mictie

Obstructieve retentie:

• kanker;
• nier- of blaasstenen;
• vergrote prostaat (BPH) bij mannen..
  

Pijn of ongemak bij het plassen noemen we

1. Anurie
2. Dysurie
3. Oligurie
4. Poly-urie

Urethrastrictuur

Vernauwing van de blaashals 

Urethrastrictuur

5 minuten pauze

Bij pyurie zit er pus in de urine

1. Juist
2. Onjuist

Nierstenen:

• Kristalsteentjes in de nier gevormd uit urine.
• 1 op de 10 Europeanen krijgt ooit nierstenen; 
• 0,1% heeft klachten.
• Mannen 2 keer zo vaak als vrouwen. 
• <20 jaar vrijwel nooit 
•  50%  kans op recidief nierstenen

Nierstenen

Oorzaken:

• onvoldoende vochtopname
• overmatig zweten
• bepaalde medicijnen
• urineweginfectie
• bepaalde zouten in het lichaam
• te veel eiwitten eten (vlees)

Nierstenen

Kunnen heftige pijnaanvallen  geven als ze vast komen te zitten in urinewegen!

- Hevige (koliek)pijn in flanken / buik

- Misselijk / braken

- Bewegingsdrang

- Soms bloed in urine

Nierstenen

 Behandeling

• pijnstillers
• spierverslappende medicijnen
  
• verwijderen: niersteenvergruizer
  
• verwijderen: ureteroscopie
  
• verwijderen: operatie
  
• medicijnen om calciumuitscheiding tegen te aan

"Als je een niersteen mag houden na een operatie dan noemen we dat een souveniersteen"

Don Roelofsen 

Recovery Verpleegkundige

Welke bacterie is een veelvoorkomende verwekker van urineweginfecties?

1. Staphylococcus aureus
2. Escheria coli
3. Herpes simplex
4. Salmonella

Wat is een ander woord voor blaasontsteking?

1. cystitis
2. nefritis
3. uretritis
4. pyelonefritis

Blaasontsteking (cystitis)

Oorzaken:

• binnendringen van bacterie (meestal E-coli)
• blaaskatheter inbrengen en verzorgen (niet schoon werken)
  
• achterblijven van urine (urineretentie)

darmbacterie of door seksueel contact

Bij een SP katheter is er geen verhoogd risico op het ontstaan van een UWI

1. Juist
2. Onjuist

Urine die na de mictie achterblijft in de blaas noemt men ......

1. retentie
2. residu
3. mictie
4. sediment

Antwoord B

Residu bepaling na mictie

Bladderscan

 

"Een UWI wordt altijd behandeld met antibiotica"

1. Juist
2. Onjuist

Antwoord B: Onjuist

Cystitis

Bij gezonde, niet zwangere vrouwen

•  veel voorkomend en  recidiverend, vaak zonder duidelijke oorzaak
• hinderlijke, in principe onschuldige aandoening, die spontaan binnen 1 week kan genezen

behandelingsopties: 

• afwachtend beleid (eventueel met pijnstilling) of 
• antibiotische behandeling (eventueel een uitgesteld recept). 

Advies bij recidiverende cystitis:

ruim drinken, 

blaas geheel leegplassen, 

bij aandrang de mictie niet uitstellen, 

lediging van de blaas post-coïtum

Een afwachtend beleid verhoogt het risico op een pyelonefritis met ongeveer 1,6% en wordt afgeraden voor patiënten die eerder een pyelonefritis hebben doorgemaakt

Cystitis

Risicogroepen:

• vrouwen met:

diabetes mellitus of een verminderde weerstand, 

afwijkingen aan de nieren of urinewegen of 

neurologische blaasfunctiestoornissen

• zwangere vrouwen
• mannen 

Een urineweginfectie kan bij hen ernstig verlopen en een antibioticum noodzakelijk is.

Een afwachtend beleid verhoogt het risico op een pyelonefritis met ongeveer 1,6% en wordt afgeraden voor patiënten die eerder een pyelonefritis hebben doorgemaakt

Bij welke aandoening komt hoge koorts, flankpijn en troebele urine voor?

1. Blaasontsteking
2. Nierbekkenontsteking
3. Nierfalen
4. Nierstenen

Het nefrotisch syndroom is een klinische manifestatie van nierlijden, bestaande uit:

• Proteïnurie (groot eiwitverlies met de urine, gedefinieerd als > 3,5 gram per 24 uur)
• Oedemen, met name in de benen
• Hypoalbuminemie (een te laag eiwitgehalte in het bloed)
• Hyperlipidemie (een te hoog vetgehalte in het bloed)

Complicaties bij UWI

• Bacterie groeit verder naar de prostaat: PROSTATIS

• Bacterie groeit verder naar de nierbekkens: PYELONEFRITIS 

Lesopdracht 2

Teams

Opdracht - Mictiestoornissen

15 minuten

2-tallen

Nabespreken

Let op

Iedereen komt aan de beurt!

Blaadje

"Mevrouw, wat moet ik NU weer met dit blaadje doen?"

Maak een "spiekbriefje" van de lesstof.

Bewaar dit spiekbriefje goed tot het einde van de les.

Verkiezing

Leg je "spiekbriefje" op de tafel voor in de klas.

Bekijk de spiekbriefjes van medestudenten.

Stel een top 3 samen.

Wat is jouw top 3?

Volgende les

Na 2 weken meivakantie!

Aangeboren afwijkingen urinewegen/nieren

          

Huiswerk

Lees: 

* A&F Hoofdstuk 5

* AZ Hoofdstuk 15

Kijk:   

de volgende 2 video's en maar de opdrachten

Maak: 

Opdracht 2 en 3 - uiterlijk dinsdag 10-5 inleveren in Teams