NT2: grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vorige keer zijn we bezig geweest met:

• zelfstandig naamwoord (les 6)
  
• lidwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• persoonsvorm (les 20)
• werkwoordelijk gezegde (zelfstandig werkwoord + hulpwerkwoord)
• onderwerp
• lijdend voorwerp
• meewerkend voorwerp

Nu gaan we bezig met:

• de 8 tijden
• voornaamwoorden
• bijwoord 
• voorzetsel
• voorzetselvoorwerp 
• bijwoordelijke bepaling

De 8 tijden!

Stappenplan!

1.  onderstreep alle werkwoorden
2. staat er een vorm van 'hebben' of 'zijn' in de zin?                                                                         Ja = voltooid, dus een V. Nee = onvoltooid, dus een O
3. In welke tijd staat de pv?

tt = T  vt = V

 4. Staat er een vorm van 'zullen' in de zin?

Ja = toekomende tijd, dus een T. Nee = niks

 5. Laatste plek altijd een T.

Voornaamwoorden

Er zijn verschillende soorten voornaamwoorden:

1. Persoonlijk voornaamwoord

2. Bezittelijk voornaamwoord

3. aanwijzend voornaamwoord

4. Betrekkelijk voornaamwoord

Aanwijzende voornaamwoorden

Met een aanwijzend voornaamwoord kun je iets of iemand aanwijzen.

Deze kast, die leerling, dit gebakje, dat grapje.

Betrekkelijke voornaamwoorden

Betrekkelijke voornaamwoorden zijn voornaamwoorden die verwijzen naar iets of iemand die of dat eerder in de zin als is genoemd (het antecedent) 

De vaakst voorkomende betrekkelijke voornaamwoorden zijn die, dat, wie en wat. 

Voorbeeld: 

De jongen die daar loopt

Het meisje dat ik ken. 

Ezelsbruggetje: Verander het antecedent van een het-woord naar een de-woord (of andersom). Verandert het voornaamwoord? --> Betrekkelijk. 

Bijwoord

Het bijwoord:

- zegt iets over een werkwoord, een bijvoeglijk naamwoord of over een ander bijwoord

Een bijwoord geeft vaak:

- een tijd aan

- een plaats aan

Bijwoord

Een bijwoord kan ook iets zeggen over een:

Werkwoord

• Op school leerde ik netjes schrijven.

Bijvoeglijk naamwoord

• Dit park bevat prachtig mooie visvijvers.

Ander bijwoord

• Kjeld Nuis kan heel hard schaatsen.

Voorzetsels

Voorzetsels horen bij de woordsoorten

Voorzetselvoorwerp (vv)

Een voorzetselvoorwerp begint altijd met een vast voorzetsel.

Een voorzetselvoorwerp komt voor bij werkwoorden met een vast voorzetsel.

Het voorzetsel verbindt het voorzetselvoorwerp met het gezegde.

Voorzetselvoorwerp

Bijwoordelijke bepaling

VWO moet de verschillende soorten bwb's kunnen herkennen. 

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt na het benoemen, noem je bijwoordelijke bepaling.

Taalkundig ontleden

Redekundig ontleden

pers. vnw

woordsoorten

bw

zinsdelen

bvb

hww

zww

wwg

bnw

mv

ond

lv

lw

vz

znw