les 4: politieke ontwikkelingen (6.5)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Politieke ontwikkelingen in Zuid-Amerika

Welke politieke ontwikkelingen waren er in Zuid-Amerika?

Wat zijn de kenmerken en waardoor vond er verandering plaats?

sleepvraag geheugen opfrissen

Herhaaluitleg

CE-opgave

Dia 12 t/m 17

Zichtbaar voorbereiden SE3

Vragen stellen

zet in de goede volgorde

meest lang geleden

meest recent (1980)

oligarchie

populisme

cliëntelisme

militaire dictatuur

wat hoort waarbij?

cliëntelisme

oligarchie

populisme

militaire dictatuur

macht in handen van kleine meerderheid die vooral aan zichzelf denken

landarbeider loyaal aan grootgrondbezitter in ruil voor bescherming

stijging van staatsschuld door sociale programma's en nationalisering bedrijven.

mensenrechten worden op grote schaal geschonden.

Koloniale periode (1500-1800)

Cliëntelisme (op platteland) - 'voor wat hoort wat'.

Landarbeiders moeten loyaal zijn aan elite (rijke grootgrondbezitters).

Elite beschermt/helpt landarbeiders bij problemen.

Elite aan de macht (1800-1930)

Oligarchie

De macht is in handen van een kleine groep. 

Alles is erop gericht de belangen van de elite te dienen.

Grootschalige commerciële landbouw (voor export)

Moderne steden ontstaan

Buenos Aires - Rio de Janeiro

Grote ongelijkheid ontstaat.

Zorgt later voor onvrede.

Het volk aan de macht? (1930-1950)

Populisme

De leider gaat voor een sterke band met het volk en zet zich juist af tegen de elite.

Grote rol overheid

- industrialisering voor werk

- sociale programma's

- nationaliseren bedrijven

Nadelig gevolg

- Hoge staatsschuld

- Veel corruptie

- Vriendjespolitiek

Resultaat: onvrede bevolking nam weer toe

Het leger aan de macht (1950-1980)

Militaire dictatuur

Protesten met geweld neergeslagen. Geen democratie en de mensenrechten werden op grote schaal geschonden.

Dictatuur gesteund door Verenigde Staten.

Waarom?

Tijd van Koude Oorlog.

Socialistisch en communistisch gedachtegoed werd groot onder de bevolking. 

V.S. wilde zo dichtbij huis dit niet hebben, waren bang dat kapitalisme onder druk kwam te staan en deze landen met de Sovjet-Unie gingen samenwerken. Dus steunen de dictatuur, zodat de landen niet communistisch werden.

Na 1980:

Van top down naar bottom up

economische crisis

dictatoriale regiem onder druk

start

democrati-sering

politiek beleid

neoliberalisme

Verschil

Vanaf tijd populisme werd rol overheid groter.

Nationalisering bedrijven

Na 1985

neoliberalisme

- privatisering bedrijven

- minder regels voor bedrijven

- bezuinigen voor lagere staatsschuld

Gevolg van neoliberaal beleid

Toename sociale ongelijkheid.

Arme bevolking wordt ontevreden

Richten vakbonden op.

Verandering samenleving 'van onderaf' (=vanuit de bevolking zelf) 

->  bottom-up democratisering

armen armer, rijken rijker

-> bevolkingsparticipatie

Gewone burgers bemoeien zich actief met het bestuur van hun land

Welke politieke ontwikkelingen waren er in Zuid-Amerika?

Wat zijn de kenmerken en waardoor vond er verandering plaats?