Herhalen 2.3 en drogredenen 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Pak alvast: laptop, Nieuw Nederlands

Laptops blijven nog dicht

Deze les

Herhalen Argumenteren 2.3

Uitleg drogredenen deel 1

Zelfstandig oefenen

2.3 Argumentatieschema's

• Het geheel van argumenten en standpunt = argumentatie
• Verband tussen argument en standpunt = argumentatieschema
• Verschillende argumentatieschema's:

1. Autoriteit
2. Kenmerk of eigenschap
3. Oorzaak en gevolg
4. Vergelijking
5. Voorbeelden
6. Voor- en/ of nadelen

Autoriteit

• Standpunt wordt ondersteund door uitspraak van een deskundige bron (bijv. wetenschappelijk onderzoek)
• Bijvoorbeeld: 'Het is de hoogste tijd dat de lonen in Nederland omhooggaan. De president van de Nederlandsche Bank heeft dat laatst in een interview ook gezegd.'

Kenmerk of eigenschap

• Een kenmerk of eigenschap van een bepaalde groep wordt uitgelicht.
  
• Bijvoorbeeld: 'Die docent Nederlands is een goede docent, want ze geeft heldere uitleg en spreekt op een rustige toon.'
  

Oorzaak en gevolg

• Een feit of een gebeurtenis zal leiden tot een ander feit of een andere gebeurtenis. 
• Bijvoorbeeld: 'Volgens mij is het lastig voor jongeren om geconcentreerd een boek te lezen. Jongeren zijn namelijk snel afgeleid, bijvoorbeeld door meldingen op hun mobiel.'

Vergelijking

• Er wordt een vergelijking gemaakt: omdat iets in het ene geval zo is, zal het bij het andere ook vast zo zijn.
• Bijvoorbeeld: 'Waarom al om 8.20 uur naar school? Kijk naar Engeland, daar starten de scholen later en de schoolresultaten zijn goed.'

Voorbeelden

• Het standpunt wordt ondersteund met argumenten die voorbeelden zijn.
• Bijvoorbeeld: 'Fastfood is verre van gezond, want het bevat veel koolhydraten en suikers, maar vrijwel geen vezels.'

Voor- en nadelen

• Er is sprake van een afweging: de voordelen worden vergeleken met de nadelen, waarna (vaak) een oordeel volgt.
  
• Bijvoorbeeld: 'Sporten is goed voor je. Het kan namelijk je concentratie en leerprestaties verbeteren. Veel sporten kan wel blessures en zelfs botbreuken opleveren. Ik sport daarom zo'n drie tot vier keer per week.'

Voor- óf nadeel

• In plaats van afweging één van de twee
• Bijvoorbeeld: 'Mensen zouden eens wat vaker de fiets moeten pakken, want dat is goed voor het milieu, de conditie en maakt het fileprobleem kleiner. 

Drogredenen

• Valse/ foutieve argumentatie 
• Belangrijk om te (her)kennen, want:

1. Je maakt zelf minder fouten
2. Je ziet eerder zwakke punten in de argumentatie van ander

• Twee varianten:

1. Argumentatieschema onjuist gebruikt
2. Overtreden van discussieregel

Onjuist beroep op oorzaak-gevolg 1

1. De genoemde oorzaak is niet voldoende om tot het voorspelde gevolg te leiden.

• Bijv.: "De Tweede Wereldoorlog was onvermijdelijk (gevolg), want Duitsland is in de Eerste Wereldoorlog in een diepe economische crisis geduwd (oorzaak).''
• "Een diepe economische crisis" hoeft niet onvermijdelijk tot een oorlog te leiden.

Onjuist beroep op oorzaak-gevolg 2

2. Het genoemde gevolg kan andere oorzaken hebben dan de oorzaak die genoemd wordt.

• Bijv.: 'Het is logisch dat minder havisten zich hebben opgeven voor een hbo-studie (gevolg); ze moeten nu namelijk meer lenen dan voorheen (oorzaak).'
• Dit kan bijvoorbeeld ook komen doordat er meer mensen voor een mbo-studie kiezen of dat minder mensen hun havodiploma halen.

Onjuist beroep op oorzaak-gevolg 3

3. Tussen twee zaken die gelijktijdig/ kort na elkaar gebeuren wordt een oorzaak-gevolgrelatie gelegd, terwijl er geen relatie is.

• Bijv.: 'De invoering van chromebooks op school is een slechte zaak (oorzaak). De resultaten van de rekentoets zijn sinds die tijd steeds slechter geworden (gevolg).'
• Het kan allebei wel waar zijn, maar heeft in dit geval niks met elkaar te maken.

Onjuist beroep op kenmerk/eigenschap

Aan een bepaald kenmerk wordt veel betekenis toegekend, (terwijl andere kenmerken worden genegeerd).

• Bijv.: 'Diederik is echt een hooligan, want hij zit onder de tattoos.'
• Dus.... het hebben van tattoos maakt je een hooligan? 

Overdrijven voor- of nadelen

Voor- of nadelen van een handeling worden heel erg overdreven.

• Bijv.: ‘Als jij je kamer nou eens opruimt dan ben je nooit meer je sokken kwijt én kan je ’s ochtends een kwartier langer uitslapen’.
• Het voordeel van je sokken opruimen wordt wel heel erg overdreven.

Vals dilemma 

Bij een vals dilemma doet men alsof er gekozen kan worden uit twee mogelijkheden, terwijl er veel meer opties dan die twee zijn.

• Bijv.: ‘Als jij niet naar Spanje op vakantie wil, dan gaan we toch helemaal niet op vakantie’.
• Er zijn nog veel meer andere opties dan alleen 'Spanje of niets'

Overhaaste generalisatie (voorbeeld)

Op basis van een enkel geval worden conclusies getrokken voor veel/ alle gevallen. De conclusie is voorbarig.

• Bijv.: 'Ik had gister meer dan een half uur vertraging met de trein (argument). De NS is absoluut onbetrouwbaar (standpunt).'
  
• Bij 1 keer vertraging is de NS niet meteen al onbetrouwbaar

Verkeerde vergelijking

Er is sprake van twee zaken die onterecht met elkaar worden vergeleken.

• Bijv.: 'Ik vind dat we niet naar gym hoeven, we bewegen toch al als we naar school fietsen?’
• Fietsen en gymmen zijn beide fysieke activiteiten, maar bij gym leer je daarnaast nog over verschillende sporten.

Onjuist beroep op autoriteit

De aangehaalde autoriteit is onbetrouwbaar vanwege eigen belangen of is op het betreffende gebied geen autoriteit.

• Bijv.: 'De ING is de beste bank voor alle Nederlanders. Dat zegt voetballer Memphis Depay ook.'
• Vaak worden ten onrechte bekende mensen aangehaald

Welke drogreden?

'Ik denk wel dat hij zijn rij-examen in één keer haalt: hij haalde zijn vwo-examen ook met gemak.'

Welke drogreden?

'Roken is echt niet zó slecht voor je. Mijn moeder is hartstikke gezond en heeft altijd gerookt.'

Aan de slag

• Oefenen met opdracht 1 t/m 4 
• Tot eind van de les
• Klaar? Zelf nakijken met antwoorden in Classroom
• Ook daarmee klaar? Groepsmondeling voorbereiden, leesdossier in orde maken, oefenen met argumenteren H2

Vooruitblik

Dinsdag 28 mei en vrijdag 31 mei: groepsmondelingen 

Planning staat in Magister

Geen groepsmondeling > zelfstandig leesdossier in orde maken