Poëzie en burgerschap les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Poëzie & burgerschap

Illustratie: Marc van Oostendorp

Auteursrechten

Deze presentatie is ontworpen door Jantine Sonnenberg voor onderwijsdoeleinden en hoort bij een lessenreeks over poëzie en burgerschap.

Op de afbeeldingen kan auteursrecht rusten.

Wat is poëzie?

betekenis/ boodschap

taal

klank

beeld

stijl

vorm

gesloten/

open

essentie

kunst

esthetiek

uitpakken

poezie

stromin-gen en context

eigen kenmer-ken

+

=

inhoud

Wat is poëzie?

betekenis/ boodschap

taal

klank

beeld

stijl

vorm

gesloten/

open

essentie

kunst

esthetiek

uitpakken

poezie

stromin-gen en context

eigen kenmer-ken

+

=

inhoud

Kyk, ek bou vir my ‘n land

Waar ‘n vel niks tel nie,

Net jou verstand.

Waar geen bokgesig in ’n parlement

kan spook om dinge permanent

verkramp te hou nie.

Waar ek jou kan liefhê

langs jou in die gras kan lê

sonder om in ’n kerk ‘ja’ te sê.

Waar ons snags met kitare sing

en vir mekaar wit jasmyne bring.

Waar ek jou nie gif hoef te voer

as ’n vreemde duif in my hare koer.

Waar geen skeihof

my kinders se oë sal verdof.

Waar swart en wit hand aan hand

vrede en liefde kan bring

in my mooi land.

Antjie Krog - 1969(17 jaar).

Hoe was het om het gedicht Kyk, ek bou vir my n land te lezen?

1. heel makkelijk
2. een beetje makkelijk
3. een beetje moeilijk
4. heel moeilijk

Kijk, ik bouw voor mij een land

waar huidskleur niet telt,

alleen verstand.

Waar geen geitenkop in een parlement

kan spoken om dingen permanent

verkrampt te houden.

Waar ik je kan liefhebben

naast je in het gras kan leggen

zonder in een kerk ‘ja’ te hoeven zeggen.

Waar we ’s nachts zingen bij de gitaar

en witte jasmijn meebrengen voor elkaar.

Waar ik jou geen gif hoef te voeren

als een vreemde duif in mijn haren komt koeren.

Waar geen rechter in een echtscheidingszaak

de ogen van mijn kinderen dof maakt.

Waar zwart en wit hand in hand

vrede en liefde brengen

in mijn mooie land.

Minihoorcollege Apartheid in Zuid-Afrika

• Maak aantekeningen 
• Tussendoor krijg je vragen

Nederlanders

Wie stelden de slavernij in Zuid-Afrika in?

1. De Boeren
2. De Britten
3. Een inheemse Zuid-Afrikaanse stam
4. De Nederlandse kolonisten

Wat is de Grote Trek?

1. De hongersnood onder de zwarte bevolking
2. De migratie van de boeren
4. De machtshonger van de Britten

ANC : grootste politieke organisatie van zwarten.

1948 Nationale partij aan de macht. apartheidsprogramma

Onder de nieuwe president Hendrik Verwoerd werden in de jaren zestig 3,5 miljoen zwarten met geweld uit hun huizen verdreven naar speciaal daarvoor ingerichte thuislanden, in een poging de apartheid minder racistisch te doen lijken. Op deze manier ontstond een serie, door zwarten geregeerde, marionettenstaten, en aan de zwarten werd de keuze gegeven naar welke van deze quasi-autonome thuislanden ze wilden vertrekken. Deze keuze werd meestal gebaseerd op de etnische groep waartoe ze meenden te behoren. De regering rechtvaardigde deze regeling door te stellen dat zwarte Zuid-Afrikaners eigenlijk de oorspronkelijke bewoners van deze staten waren, niet van de Republiek.

Met speciale passen mocht de zwarte bevolking het reservaat verlaten voor hoognodige zaken.

In 1967 is het Sharpville protest door ongewapende zwarte mensen. Dit wordt hard neergeslagen, met veel doden en gewonden tot gevolg.

Wat zijn de Thuislanden?

1. de boerenrepublieken
2. reservaten voor zwarte bevolking
3. de eilanden bij Zuid-Afrika
4. het land van herkomst van de kolonisten

Waar is de apartheidspolitiek?

1. Politiek van rassenscheiding
2. Politiek van verzet
3. Politiek van verzoening

Wist je dat....

...het Nederlandse woord 'apartheid' over de hele wereld bekend is.

• Dit woord wordt in andere talen niet vertaald, maar zó gebruikt -ook in bijvoorbeeld het Engels.
• Het woord slaat op de systematische jarenlange onderdrukking en achterstelling van zwarte bevolking door Nederlanders en hun afstammelingen en staat symbool voor de politiek van witte suprematie in Zuid-Afrika.
• Vormen van apartheid poppen nog steeds op. In Zuid-Afrika en daarbuiten.

In je groepje

• Zoek op wat de belangrijkste thema's zijn in het totale werk van Antjie Krog (opdracht 7a: zie ook de links daar)
• Bespreek waarom het gedicht dat we lazen goed past bij het werk en de thematiek van Antjie Krog (opdracht 7b).

Waarom past het gedicht goed bij de terugkerende thema's van Antjie Krog?

Presentatie

• Animaties moeten verhaal ondersteunen, niet overnemen
• Je mag in tweetallen gedicht kiezen uit de vier gedichten voor het verslag. Elk tweetal wel een ánder gedicht.
• Je hoeft dus in totaal NIET zes gedichten, maar vier gedichten te kiezen. 
• Die vier gedichten bespreek je in groepsverslag.
• In tweetallen één gedicht van de vier in presentatie.

Terugblik en vooruitblik

• Vandaag: identiteit en samenleving - werkblad B
• Maak vóór woensdag: opdracht 5, 6, 7 en 8 van werkblad B.
• Woensdag: verder met Werkblad B.

• Weektaak thuis: 

1. Maak werkblad B thuis af.
2. Maak hoofdstuk 6 uit je syllabus
3. Zelf aan de slag met het verslag.