4 Havo - Introductie module 4 (heden, verleden, toekomst

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

4 HAVO ECONOMIE  ||  2022-2023

Programma

- Start Module 4

- Uitleg H1, par 1 en 2

- Aan de slag!

'Tijd is geld'. Leg deze uitspraak uit.

Ruilen over tijd

Ruilen over tijd: het uitstellen of vervroegen van je consumptie. 

Sparen: Je stelt je consumptie uit. 

Lenen: Je vervroegt je consumptie. 

Hoeveel is vissen jou waard?

• 60% van mijn salaris.
• Waarom dan niet alleen maar werken?

Waarom dan niet alleen maar werken?

Ruilen over tijd, wat is dat ?

Als je ruilt over de tijd kies je ervoor om of in het heden of in de toekomst meer geld tot je eigen beschikking te hebben. 

Voorbeelden:

Wie spaart                                                 Uitstellen van eigen consumptie betekent ruilen over tijd

Als je geld leent                                      Ook vervroegen van consumptie betekent ruilen over tijd

Je eigen pensioensopbouw             Uitstellen van eigen consumptie betekent ruilen over tijd

Er zijn 3 beleggingsmogelijkheden

1. Spaarrekening
2. Beursverhandelbare beleggingen (aandelen/obligaties)
3. niet-beursverhandelbare beleggingen  (huis of stuk grond)

Opbrengst is rendement. Voorbeelden: rente, winstuitkering, huur of pacht. 

Sparen:

- laag risico

- laag rendement

Beleggen in aandelen, obligaties:

- hoger risico

- (kans op) hoog rendement, maar ook 

op verlies

Inflatie = gemiddelde prijsstijging van producten in een land.

Indexcijfers 

Met indexcijfers kun je gegevens met elkaar vergelijken, waarbij je het basisjaar als uitgangspunt neemt.

Het basisjaar heeft altijd het indexcijfer 100. 

Indexcijfers lijken op percentages. Het is ook een verhoudingsgetal.

Een prijs berekenen met indexcijfers

• - Een voorbeeld:
• - Het basisjaar is 2016. De gemiddelde broodprijs is dan € 2,10.In 2018 is het prijsindexcijfer voor brood 107. Wat is de broodprijs is 2018?
• 
  
• € 2,10 is het basisjaar, is dus 100, we willen 107 weten.€ 2,10 : 100 x 107 = € 2,25.

RIC = NIC : PIC x 100 

NIC = indexcijfer nominale inkomen

PIC = indexcijfer prijspeil

RIC = indexcijfer reele inkomen

Rente

• Rente een ander woord daarvoor is interest.
• Nominale rente = rente in euro's, het rente- percentage dat de bank geeft of vraagt.
• Reële rente = nominale rente gecorrigeerd voor de inflatie.
  
  

Gewogen indexcijfer

• Uitgevoerd door het CBS
• Per categorie een indexcijfer (proc. verandering t.o.v. voorgaand jaar)
• EN een wegingsfactor (hoe zwaar weegt deze categorie voor een gezin)
• Uiteindelijk resulteert dit in gewogen indexcijfer (CPI)

Juist of onjuist?
Het indexcijfer is altijd 100 of hoger.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het basisjaar?

1. 2014
2. 2015
3. 2016
4. 2017

Wat is het indexcijfer van 2013?

1. 94
2. 95
3. 96
4. 97

Koopkracht is:

1. Hoeveel geld je hebt
2. De hoeveelheid producten die je kunt kopen met het geld dat je hebt
3. Hoeveel spaargeld je hebt

Het inkomen van Timon is met 5% gestegen t.o.v. vorig jaar. De prijzen zijn in de zelfde periode met 1,5% gestegen. Hoeveel % is de koopkracht van Timon veranderd? Gestegen of gedaald?

Wat is een obligatie?

1. Een lening aan een bedrijf/overheid.
2. Een stukje van een bedrijf/overheid.

Tijdens de levensloop heb je te maken met ruilen over de tijd. Wat is een voorbeeld van ruilen over de tijd?

1. het kopen van schaarse goederen
2. lenen voor de studie
3. beginnen van een bedrijfje
4. het krijgen van een uitkering

Heeft een lener een hoge of lage tijdsvoorkeur?

1. hoge tijdsvoorkeur
2. lage tijdsvoorkeur

Opdracht

Ontdek je plekje