H4 Thema 5 basisstof 4: reflexen en autonome zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

nieuws van de week

"De kunstmatige alvleesklier is een systeem dat werkt met twee hormonen, insuline en glucagon. De pomp kan daarmee te hoge en te lage bloedsuikerwaarden voorkomen, waardoor deze waarden veel stabieler worden. Andere bestaande systemen dienen in de regel alleen insuline toe. "De kunstmatige alvleesklier heeft een gas- én een rempedaal", aldus Koops, wiens bedrijf Inreda Diabetic het apparaat produceert.

x

Wat gaan we deze les doen?

• Formatief toetsje over 
  Basisstof 1: Regeling en homeostase
  Basisstof 2: Hormonale regulatie
  Basisstof3: Het zenuwstelsel
• Bespreken
• Basisstof 4: Reflexen en het autonome zenuwstelsel

formatief toetsje

klaar? --> Begin alvast met het lezen van basisstof 4
schrijf moeilijke woorden/ vragen op

formatief toetsje nakijken

- ruil je blaadje met iemand die minstens drie plekken van je vandaan zit

- kijk de toets na met het antwoordenblad

- na 10 minuten bespreken we de antwoorden

klaar? --> Begin alvast met het lezen van basisstof 4

schrijf moeilijke woorden/ vragen op

Basisstof 4: Reflexen en 

het autonome zenuwstelsel

Thema 5: Regeling

Leerdoelen

• Je kunt de functie van reflexen en een reflexboog beschrijven.
  
• Je kunt de werking van het autonome (vegetatieve) zenuwstelsel beschrijven.

Homeostase heeft communicatie nodig

Signaalmolecuul

Receptor

doelwitcel

Homeostase heeft communicatie nodig

Hormonen (BS2) -> via bloed -> lang effect

Neurotransmitters (BS3) -> via zenuwen-> snel en kort effect

Zenuwstelsel ingedeeld op bouw

Centrale zenuwstelsel:

Grote hersenen

kleine hersenen

hersenstam en ruggenmerg

perifere zenuwstelsel: 

perifere zenuwen

Mannetje met de bal

• Receptor (zintuigcellen)
  
• Prikkel
  
• Impuls (seintjes, elektrisch signaal)
  
• Hersenen
• Ruggemerg
  
• Zenuwcel (ofwel conductor = geleider)
•      Gevoelszenuwcel
•      Schakelcel
  
•      Bewegingszenuwcel
  
• Effector (spier of kliercellen)
  

Prikkels en impulsen

• Een prikkel stimuleert een zintuig.
  
• In het zintuig wordt de prikkel omgezet in een impuls (een elektrisch signaaltje).
  
• Deze impuls gaat naar de hersenen.
  
• In de hersenen worden de impulsen geïnterpreteerd.
  
• Je wordt je bewust van de waarneming.
  

Reflex (en reflexboog)

Reflexboog

Reflexboog = 

de weg die impulsen bij een reflex afleggen. 

Zenuwstelsel ingedeeld op basis van functie

Animale zenuwstelsel:

- bewuste reacties, houding en beweging van lichaam

- reflexen

Autonome zenuwstelsel: 

werking van inwendige organen

Autonome zenuwstelsel

Parasympatisch:

Orthosympatisch: 

"Niet zwemmen na het eten"

Aan de slag!

Wat:	Thema 5, basisstof 4: reflexen en autonome zenuwstelsel Lezen + vragen maken
Hulp nodig:	vraag je buur kom naar mijn bureau
Klaar?	kom een verdiepende opdracht halen

Aan de slag!

Leerdoelen

• Je kunt de functie van reflexen en een reflexboog beschrijven.
  
• Je kunt de werking van het autonome (vegetatieve) zenuwstelsel beschrijven.

Huiswerk donderdag 28/03

Thema 5 BS4

alle opdrachten!

EXTRA UITLEG

de slides hieronder kun je gebruiken voor extra uitleg

Regelkringen door hormonen

Schildklier - tyroxine 

 (aanzetten stofwisseling; groei en differentiatie zenuwstelsel)

BINAS 89A/C

Schildklier - schildklierhormoon (tyroxine) 

 (aanzetten stofwisseling; groei en differentiatie zenuwstelsel)

tyroxine

- aanzetten stofwisseling

- groei en ontwikkeling zenuwstelsel

Schildklier - tyroxine 

 (aanzetten stofwisseling; groei en differentiatie zenuwstelsel)

BINAS 89A

Eilandjes van Langerhans (alvleesklier) - insuline/ glucagon

 (in stand houden bloedsuikerspiegel)

Schildklier - tyroxine 

 (aanzetten stofwisseling; groei en differentiatie zenuwstelsel)

BINAS 89A

Bijnieren - adrenaline

 (verhoogde alertheid)

- Stijging glucose in bloed

- hart sneller kloppen

- sneller ademen

- verteringsstelsel geremd

Hypofyse - ADH 

 (waterabsorbtie nieren)

BINAS 89A/C

Schildklier - tyroxine 

 (aanzetten stofwisseling; groei en differentiatie zenuwstelsel)

BINAS 89A/C

86 C

Eierstok - oestrogeen/ progesteron

 (ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken; groei baarmoederslijmvlies)

FSH

LH

progesteron

Schildklier - tyroxine 

 (aanzetten stofwisseling; groei en differentiatie zenuwstelsel)

BINAS 89A

Testes - testosteron

 (ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken)

hypothalamus

hypofyse

teelballen

https: