8.6 Modern imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

H8 Burgers en stoommachines

8.6 Het modern imperialisme

Leerdoel

In deze presentatie leer je:

• hoe Afrika werd verdeeld door Europese staten
• hoe kolonialisme plaatsvond in de rest van de wereld
• hoe het moderne imperialisme kan worden verklaard
  

Kenmerkend aspect

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie 

De verdeling van Afrika 1/3

1884 Conferentie van Berlijn over ‘eerlijke verdeling’ van Afrika in Europese koloniën zonder Afrikanen. Daarvoor al:

• Brits - Zuid-Afrika en Egypte (protectoraat)
  
• Frans - Algerije
  

De verdeling van Afrika 2/3

1870-1914: moderne imperialisme

• Duitsland – 1884 bezetting Namibië, later ook andere Afrikaanse gebieden
  
• België – bezetting Congo
  

Landen die een kuststrook bezetten mochten ook invloed hebben in het binnenland erachter. Later werden er kolonies gesticht in die invloedsferen: gebieden waar een staat van buiten veel invloed heeft.

De verdeling van Afrika 3/3

Na Conferentie van Berlijn wedloop om Afrika:

• binnen 15 jaar was heel Afrika onderworpen m.u.v. Ethiopië en Liberia
  
• Frankrijk en Groot-Brittannië waren de grootste veroveraars
  
• rechte grenzen, dwars door leefgebieden van volken
  
• onderwerping met veel bloedvergieten; Duitsers in Namibië pleegden in 1904 eerste genocide: (volkerenmoord) systematische uitroeiing van een volk of bevolkingsgroep

Kolonialisme in de rest van de wereld 1/2

• Britten koloniseerden Canada, Australië en Nieuw-Zeeland, de inheemse volken stierven grotendeels uit.

• Veel Europeanen naar Zuid-Amerika.

• In Azië heersten kleine groepen Europeanen over grote inheemse volken:
  

- Britten heersen over India, Birma, Maleisië
- Fransen onderwierpen Indochina
- VS neemt Filipijnen over van Spanje

Kolonialisme in de rest van de wereld 2/2

- Nederlanders in heel Indonesië, in Aceh tot 1914 een guerrilla-oorlog: strijd-groepen die zich onder de bevolking verschuilen en kleine aanvallen uitvoeren

- Rusland breidde gebied in Noord- en Oost-Azië uit

- tot 1900 kregen veel Europese landen zeggenschap over veel Chinese havens, door Bokseropstand werd niet heel China bezet

- geïndustrialiseerde Japan werd koloniale mogendheid door onderwerping delen Korea en China

In groepen werken

Markeer de tekst van 8.6

Maak samen de opdrachten 1, 2, 13 en 14

Na 15 minuten bespreken we de opdrachten

H8 Burgers en stoommachines

8.6 Het modern imperialisme

Leerdoel

In deze presentatie leer je:

• hoe Afrika werd verdeeld door Europese staten
• hoe kolonialisme plaatsvond in de rest van de wereld
• hoe het moderne imperialisme kan worden verklaard
  

Kenmerkend aspect

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie 

1a. Geef aan met welk doel de Conferentie van Berlijn (1884-1885) werd gehouden.

1. Duitsland wilde afspraken maken over de veranderende grenzen in Europa.
2. Vertegenwoordigers van de Europese regeringen kwamen bijeen om afspraken te maken over de verdeling van Azië in Europese koloniën.
3. Vertegenwoordigers van de Europese regeringen kwamen bijeen om afspraken te maken over de verdeling van Afrika in Europese koloniën.
4. Frankrijk en Engeland dwongen Duitsland tijdens de Conferentie van Berlijn tot een vrede waarin Duitsland haar positie als Europese macht verloor.

Verklaringen voor het imperialisme 1/3

• door Industriële revolutie is er behoefte aan grondstoffen en afzetmarkten:
  

- India: leverde ruwe katoen, afzetmarkt Britse textielindustrie

- Afrika: grondstoffen als hardhout, rubber

- Sumatra: rubber en aardolie

• Concurrentie om koloniaal bezit ontstond toen meer landen industrialiseerden
  

Verklaringen voor het imperialisme 2/3

• Opkomst agressief nationalisme met rol voor racisme: idee dat er mensenrassen zijn waarvan het ene beter is dan het andere
  
• Idealisme: onderontwikkelde volken helpen
  
• Versterking koloniale expansie door transportrevolutie: ingrijpende verbetering van het vervoer. Bijv. door Suezkanaal.
  

Verklaringen voor het imperialisme 3/3

Europese overheersing was onmogelijk zonder medewerking overzeese volken.

Verzet was meestal lokaal of regionaal:

• Brits- en Nederlands-Indië telden veel volken die weinig met elkaar te maken hadden
  
• in Afrika waren volken gericht op hun regio en voelden zich niet verbonden met de rest
  
• van de kolonie
  

8.29 Sultan Hemengkoeboewono VIII en gouverneur Bijleveld (Jogjakarta, Java 1930).

6. Gebruik afbeelding 8.29.
Leg uit dat de afbeelding past bij het kenmerkend aspect van deze paragraaf.

Zelfstandig werken

Markeer de tekst van 8.6

Maak de opdrachten 3 t/m 5, 15 en 16

Dit is ook het huiswerk voor de volgende les!

Imperialisme in Afrika

• In de 19e eeuw ontstaat er een race tussen de Europese landen om zoveel mogelijk gebieden
  
  
• Alle grootmachten willen een stukje van Afrika in hun bezit hebben
  
  
• Afrika wordt in een paar jaar tijd volledig verdeeld tussen de Europese landen

Leopold II

video:

Congo was eigendom van de koning van België

0