3V T1 B2. Chromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

B2. Chromosomen

Gebruik bij deze vraag het de afbeelding uit de vorige slide. In deze afbeelding zie je een karyogram: een overzicht van de chromosomen van een organisme.

Dit zijn de chromosomen uit een (1) lichaamscel/geslachtscel, want de chromosomen komen
(2) enkelvoudig/in paren voor.

Maak de juiste keuzes bij nummers 1 en 2.

1. 1: lichaamscel, 2: in paren
2. 1: lichaamscel, 2: enkelvoudig
3. 1: geslachtscel, 2: enkelvoudig
4. 1: geslachtscel, 2: in paren

Gebruik bij deze vraag het de afbeelding uit de vorige slide. In deze afbeelding zie je een karyogram: een overzicht van de chromosomen van een organisme.

Zijn de chromosomen die de onderzoeker bekijkt, afkomstig van een man of een vrouw? Leg je antwoord uit.

De onderzoeker bekijkt een ander karyogram met de chromosomen van een geslachtscel van een mens. Een van de chromosomen is een X-chromosoom. De onderzoeker trekt hieruit de conclusie dat de chromosomen afkomstig zijn uit een eicel.

A) Is deze conclusie juist? Leg je antwoord uit.
B) Welke geslachtscel bepaalt bij geslachtelijke voortplanting of de nakomeling een jongen of een meisje is: de zaadcel of de eicel? Leg je antwoord uit.

Gebruik bij de volgende vraag deze afbeelding.

In welke stap komt het genotype tot stand?

1. 1
2. 2
3. 2
4. 4

Gebruik bij de volgende vraag deze afbeelding.

Welk chromosoom vormt een paar met chromosoom 1? Leg je antwoord uit.

Gebruik bij de volgende vraag deze afbeelding.

In welke cel zijn de chromosomen juist getekend?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Gebruik bij de volgende vraag deze afbeelding.

Bij weefselkweek snijdt een kweker de knoppen van een plant. De kweker laat elke knop uitgroeien tot een nieuwe plant zoals te zien in de afbeelding.

Eigenlijk is het niet nodig om een volledige knop te gebruiken, want ook één cel uit een knop zou kunnen uitgroeien tot een nieuwe plant.
Leg uit dat één cel kan uitgroeien tot een complete plant.

Een kweker gebruikt een plant voor weefselkweek. Op deze manier groeien er tien nieuwe planten. Zodra de plantjes groot genoeg zijn, worden ze op verschillende plaatsen in de tuin gezet.

Welke bewering over het genotype en het fenotype van deze plantjes is juist?

1. Alle planten hebben hetzelfde fenotype en genotype
2. De planten hebben hetzelfde fenotype
3. De planten hebben hetzelfde genotype
4. De planten hebben verschillende genotypen en fenotypen.

Gebruik deze informatie voor de volgende vragen.

Lees de tekst ‘Roken en het Y-chromosoom’.

Stoffen uit sigarettenrook kunnen het Y-chromosoom in bloedcellen beschadigen.
Leg uit hoe de stoffen uit sigarettenrook in het bloed komen.

Hebben mannen die veel roken een grotere kans om dochters te krijgen dan mannen die niet roken? Leg je antwoord uit.

Sommige vormen van kanker zijn erfelijk.

Leg uit dat vormen van kanker die vaak voorkomen door het verlies van het Y-chromosoom niet erfelijk zijn.

Leg uit dat roken voor mannen gevaarlijker is dan voor vrouwen.