Subject-predicaatverbinding lessenreeks

Les 1 

1. Grammatica: subject en predicaatverbinding
2. Groepsopdracht(en)
3. Zelf aan de slag

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Zinsdelen

Deze periode behandelen we:

• Zinsdelen
• Persoonsvorm
• Onderwerp
• Gezegde

Opdracht in groepjes

Papa slapen                     Mama lief

Popjes stout                      Meloenen bah

Hondjes blaffen                                   Tommie lachen

Broertje boos                        Tante zingen

Oma’s breien                          Treintjes tjoektjoek

Auto’s rood

Aan de slag!

Je krijgt een envelop met korte zinnen

Sorteer deze in 2 rijen. Welke zinnen horen bij elkaar en waarom?

Je maakt deze opdracht in groepjes van 3/4. 

3 minuten.

We behandelen de opdracht klassikaal.

Bedenk welk woord je tussen de twee woorden van de zinnetjes  kunt plaatsen om de betekenis uit te drukken. 

Opdracht

Leerlingen worden aan de slag gezet door middel van een visueel WHHTUK-model.

mama lief

popje stout

meloenen bah

snoepje lekker

broertje boos

auto's rood

papa slapen

Tommie lachen

tante zingen

hondjes blaffen

treintjes tsjoektsjoek

oma's breien

De juiste verdeling

Zinnen bestaan uit 2 groepen

Je kunt deze 'zinnen' in 2 groepen verdelen: 

Mama lief en auto snel horen in de ene groep.

Papa slapen en opa fietsen horen in de andere groep. 

Vraag:

Wat is het verschil tussen deze groepen? 

Overleg met elkaar, 1 minuut

Betekenis 1 = zijn, naamwoordelijke betekenis

Betekenis 2 = doen, werkwoordelijke betekenis

mama lief

popje stout

meloen bah

snoepje lekker

broertje boos

papa slapen

Tommie lachen

tante zingen

hondjes blaffen

treintje tsjoektsjoek

Andere werkwoorden

De peuterzinnetjes zijn nog niet compleet. 

Er hoort een werkwoord tussen. Dat kan is of doet zijn: 

mama is lief / papa doet slapen

blijft, gaat, wil, kan is ook mogelijk. 

Aan de slag!

Combineer de kaartjes met losse werkwoorden en zinnetjes.

Kijk of het werkwoord tussen de woorden past.

Je maakt deze opdracht in hetzelfde groepje

3 minuten.

We behandelen de opdracht klassikaal.

-

Opdracht

Leerlingen worden aan de slag gezet door middel van een visueel WHHTUK-model.

Wat heb je geleerd..

...dat de vorm van het werkwoord past bij de persoon waarover iets gezegd wordt in de zin.

Je hebt het verschijnsel congruentie ontdekt. Die vormen noemen we de persoonsvorm

Huiswerk

Waar? 

Bladzijde 28-29, neem eerst goed de theorie op bladzijde 28 door!

Welke opdrachten?

1 tot en met 3

Is dit huiswerk voor de volgende keer?

Ja

Les 2 

1. Hoe zat het ook alweer?
2. Grammatica: zinsdelen
3. Groepsopdracht(en)
4. Zelf aan de slag

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Zinsdelen

Een zin | bestaat | uit zinsdelen.

Alles wat voor de persoonsvorm staat of kan staan is 1 zinsdeel.

De pv (persoonsvorm)

Altijd een werkwoord!

Komt meestal vooraan te staan in een vraagzin. MAAR................

Let op!

Waar ga jij naar toe?

Wat doe jij daar?

Waarom ben jij niet op school? 

De vraagzin werkt niet altijd... 

Gebruik daarom liever: De tijdsproef of de getalsproef

1c

Sjors en Sjakie zijn een stuk ouder

• Sjors en Sjakie / zijn / een stuk ouder

De kerk is in het centrum van de stad te vinden.

• De kerk / is / in het centrum van de stad / te vinden.

De dirigent is voor het optreden zijn bladmuziek vergeten

• De dirigent / is / voor het optreden / zijn bladmuziek / vergeten

De puppy van mijn tante wordt opgeleid tot blindengeleidehond.

• De puppy van mijn tante / wordt / opgeleid / tot blindengeleidehond. 

Op zondag heeft Floor met haar team een spannende bekerwedstrijd.

• Op zondag / heeft / Floor / met haar team / een spannende bekerwedstrijd.

Mijn vader kookt in het weekend verschillende maaltijden.

• Mijn vader / kookt / in het weekend / verschillende maaltijden.

Hoe zat het ook alweer.....?

Sarah is lief.

Doen of zijn betekenis?

1. Ng
2. Wg

Meneer Van der Berg schijnt erg aardig te zijn.

Doen of zijn betekenis?

1. Ng
2. Wg

Hilko heeft de hele dag gezweet.

Doen of zijn betekenis?

1. Ng
2. Wg

Conciërge Jappie schijnt met een schijnwerper op de daken.

Doen of zijn betekenis?

1. Nw
2. Wg

Aan de slag!

Opdracht op het bord

Opsporen van zijn en doen betekenis

duo's

10 minuten

We behandelen de opdracht klassikaal.

Opdracht in duo's

Leerlingen worden aan de slag gezet door middel van een visueel WHHTUK-model.

Vorige les heb je ontdekt dat peuters woorden met 'zijn' (mama lief) en 'doen' (papa slapen) kan verbinden.  Deze twee betekenissen vormen de basis van alle zinnen die er zijn en ze zitten op allerlei plaatsen verstopt. Met de volgende oefening ga je de 'zijn' en 'doen' betekenis opsporen. Lees de tekst en noteer de 'zijn' en 'doen' betekenis in de kantlijn op de volgende manier

Tekst

Les 3

1. Hoe zat het ook alweer met....
2. Goedlopende tekst schrijven aan de hand van doen en zijn betekenissen
3. Zelf aan de slag

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Lars heeft een tien gekregen voor zijn werkstuk.

• Lars / heeft / een tien / gekregen / voor zijn werkstuk.

Mijn neef Xander is de beste voetballer uit onze familie.

• Mijn neef Xander / is / de beste voetballer / uit onze familie.

Goed lopende tekst

• Vorige les is er gezocht naar doen en zijn betekenissen in een tekst
• Dat doen we deze opdracht omgekeerd
• Jullie krijgen nu de doen en zijn betekenissen en deze verwerken jullie in een goedlopende tekst. 

Vorige keer hebben we in duo's gezocht naar 'doen en zijn' betekenissen in de zinnen van een tekst. We gaan dat nu omgekeerd doen. De gegeven 'doen en zijn' betekenissen gaan jullie verwerken in een goedlopende tekst. 

Eisen aan de tekst

• De tekst moet leesbaar zijn als een goedlopend verhaaltje en de betekenissen moeten in de volgorde verwerkt worden zoals je ze ziet staan
• Om de tekst levendig te maken, kun je gebruik maken van de volgende woordjes:

• verbindingswoordjes zoals: toen, dus, want, maar
  
• woordjes als: opeens, nog, al
  
• en door het toevoegen van hulpwoorden als: willen, kunnen hebben

Deze tekst moet te lezen zijn als een logisch verhaaltje en de betekenissen moeten worden verwerkt volgens de volgorde die je ziet staan. Om de tekst levendig te maken kun je verbindingswoordjes zoals: toen, dus, want, maar of woordjes als: opeens, nog, al en door het toevoegen van hulpwoorden als: willen, kunnen hebben

Lars heeft een tien gekregen voor zijn werkstuk.

• Lars / heeft / een tien / gekregen / voor zijn werkstuk.

Mijn neef Xander is de beste voetballer uit onze familie.

• Mijn neef Xander / is / de beste voetballer / uit onze familie.

Eisen aan de tekst

• De tekst moet leesbaar zijn als een goedlopend verhaaltje en de betekenissen moeten in de volgorde verwerkt worden zoals je ze ziet staan
• Om de tekst levendig te maken, kun je gebruik maken van de volgende woordjes:

• verbindingswoordjes zoals: toen, dus, want, maar
  
• woordjes als: opeens, nog, al
  
• en door het toevoegen van hulpwoorden als: willen, kunnen hebben

Deze tekst moet te lezen zijn als een logisch verhaaltje en de betekenissen moeten worden verwerkt volgens de volgorde die je ziet staan. Om de tekst levendig te maken kun je verbindingswoordjes zoals: toen, dus, want, maar of woordjes als: opeens, nog, al en door het toevoegen van hulpwoorden als: willen, kunnen hebben