NN7 - Grammatica §6 - Zelfstandig ww en hulp ww (1HAVO)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica §6 - Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

1HAVO

Bekijk de volgende zin:

– Bij het tankstation heeft de chauffeur een krant gekocht.

In deze zin is gekocht een zelfstandig werkwoord (zww). Een zelfstandig werkwoord zegt wat iets of iemand doet (werken, gamen, blaffen) of overkomt (krijgen, struikelen). Het heeft een duidelijke betekenis.

De persoonsvorm heeft is een hulpwerkwoord (hww). Hulpwerkwoorden komen voor in elke zin met meer dan één werkwoord. Ze ‘helpen’ om het gezegde te maken: hebben, kunnen, mogen, moeten, willen, worden, zijn, zullen.

Zo herken je het zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord:

• Als in een zin met een werkwoordelijk gezegde maar één werkwoord (= de persoonsvorm) staat, is dat ene werkwoord een zelfstandig werkwoord:
  Vanavond eten (zww) we pizza met zalm.
   
• Als er meer werkwoorden in zo’n zin staan, staat ergens achter in de zin één zelfstandig werkwoord. Alle overige werkwoorden, dus ook de persoonsvorm, zijn hulpwerkwoorden:
  
• Vanavond kunnen (hww) we pizza met zalm eten (zww).
  
• Vanavond zouden (hww) we pizza met zalm kunnen (hww) eten (zww).

Maak elke zin in stappen korter door steeds de persoonsvorm weg te laten en van een ander werkwoord in de zin een persoonsvorm te maken, totdat je één werkwoord overhoudt. Noteer alle zinnen.

a Sezen kan heel mooi pirouetten draaien.

b Je moet altijd in jezelf blijven geloven.

c Vandaag zul je echt aan je werkstuk voor biologie moeten beginnen.

d Had je vanmorgen de krantenjongen nog gezien?

De vissen in de oceaan ZIJN graag gezellig bij elkaar in hele grote scholen.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Zo'n school WORDT nooit geplaagd.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Zo'n school wordt nooit GEPLAAGD.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Hij ZAL je niet lastigvallen.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Hij zal je niet LASTIGVALLEN.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik LEES tijdens de les in mijn leesboek.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik GA tijdens de les in mijn leesboek lezen.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik ga tijdens de les in mijn leesboek LEZEN.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik HEB tijdens de les in mijn leesboek gelezen.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik zou tijdens de les in mijn leesboek WILLEN kunnen lezen.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik zou tijdens de les in mijn leesboek willen LEZEN.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ga naar de digitale methode van Nieuw Nederlands en maak de opdrachten die ik klaar heb gezet in de planning.