1Vf - grammatica zinsdelen les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Nederlands - 1Vf

Wat gaan we doen?

- Lezen 

- Start grammatica zinsdelen 

10 minuten lezen

Geen boek mee? Kom even naar me toe.

Grammatica zinsdelen

Persoonsvorm, zinsdelen, onderwerp

Aan de slag

Pak pen en papier. Maak met de woorden / groepjes woorden hieronder 10 verschillende zinnen. Gebruik in elke zin alle woorden / groepjes woorden.

een taart / bij Jim / mijn nichtjes en ik / gisteren / gebakken / voor oma / hebben

Bijvoorbeeld:

1 Mijn nichtjes en ik hebben gisteren bij Jim een taart gebakken voor oma.

2 Mijn nichtjes en ik hebben gisteren bij Jim een taart voor oma gebakken.

3 Gisteren hebben mijn nichtjes en ik bij Jim een taart gebakken voor oma.

4 Bij Jim hebben mijn nichtjes en ik gisteren een taart gebakken voor oma.

5 Bij Jim hebben mijn nichtjes en ik gisteren een taart voor oma gebakken.

6 Voor oma hebben mijn nichtjes en ik gisteren bij Jim een taart gebakken.

7 Voor oma hebben mijn nichtjes en ik bij Jim gisteren een taart gebakken.

8 Voor oma hebben mijn nichtjes en ik bij Jim een taart gebakken gisteren.

9 Voor oma hebben mijn nichtjes en ik gisteren een taart gebakken bij Jim.

10 Een taart hebben mijn nichtjes en ik gisteren bij Jim voor oma gebakken.

Theorie

Persoonsvorm, onderwerp en zinsdelen

Persoonsvorm

Een persoonsvorm is een werkwoord en geeft het getal en de tijd aan.

Hoe kan je deze vinden?

• Vraagzin
• Andere tijd
• Getal (meervoud/enkelvoud)

Persoonsvorm

• Vraagzin
• Andere tijd
• Getal (meervoud/enkelvoud)

Josefien wil zaterdag graag winkelen.

Haar klasgenoten wilden liever uitslapen.

Ik ga liever naar de film.

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.

dus...eerst de PV vinden. En dan de zin in zinsdelen verdelen.

Een zinsdeel kan een woord, maar ook een groepje woorden zijn .

Ieder 'stukje' van de zin dat je voor de PV kunt plaatsen is een apart zinsdeel.

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter heeft aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Wijs iemand aan

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Aan de slag

Maak opdracht 1 van Grammatica Zinsdelen hoofdstuk 1 (bladzijde 29). Je mag samenwerken. We behandelen hem zo klassikaal.

Bespreken opdracht 1 

Ik geef willekeurig mensen de beurt. Vingers opsteken is niet nodig! 

Opdracht 1

1 een leger van terracottasoldaten - wel zinsdeel

2 op de terugweg acht kilo zwerfafval - geen zinsdeel;

dit zijn twee zinsdelen: op de terugweg en acht kilo zwerfafval

3 huiswerk - geen zinsdeel;

het zinsdeel is geen huiswerk

4 geneeskrachtige werking - wel zinsdeel

5 uit de overstroomde stad - geen zinsdeel;

het zinsdeel is berichten uit de overstroomde stad

6 in het verkeer - wel zinsdeel

Aan de slag

Maak opdracht 2 en 3 van Grammatica zinsdelen (blz 29).

Het onderwerp (ow) :

- geeft aan wie of wat iets doet in de zin.

- is een mens, dier, ding, plant of eigennaam of het verwijst naar een mens, dier, ding, plant of eigennaam.

- heeft ALTIJD hetzelfde getal als de persoonsvorm. Ze staan dus allebei in het enkelvoud OF allebei in het meervoud. 

- begint nooit met een voorzetsel.

Hoe vind je het onderwerp (ow) ?

1. Verander de persoonsvorm van getal. (van enkelvoud maak je dus meervoud of andersom)

Het woord dat mee moet veranderen, is het onderwerp

2. Stel de vraag wie of wat + persoonsvorm?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp

Aan de slag

Maak opdracht 2 van Grammatica Zinsdelen (blz 29)