1H/V GS 2.2 en 2.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

§2.2 Politiek in Athene

Sleep de onderdelen van de polis naar de juiste plek

Acropolis

Agora

Platteland

Haven

Stadsmuur

Stad

Tempel

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Op welke vier manieren een stadstaat bestuurd kan worden

- Hoe de Atheense democratie werkt en hoe deze verschilt met de Nederlandse democratie

- Hoe de democratie in de Griekse stadstaten verdwijnt

Filmpje

Griekse besuursvormen

Wat noemen we de manier waarop een land of stad besluiten neemt?

1. Polis
2. Politiek
3. Poleis
4. Politie

Monarchie

Aan het begin waren de meeste poleis een monarchie

Dit betekent dat een koning alle macht heeft

Zijn macht wordt geërfd door zijn kinderen

Vaak krijgt de koning hulp van een raad van ouderlingen

Aristocratie

Na een tijd willen de rijke burgers ook wat te zeggen hebben

Zij hebben de wapens en zetten de koning aan de kant

Deze aristoi nemen dan met elkaar de beslissingen

Ook zij krijgen nog advies van een raad van ouderlingen

Aristocratie

Aristos (ἄριστος) = beste

Kratein (κρατεῖν) = heersen

Aristocratie= de beste heersen

Tirannie

Soms lukt het een aristocraat om alle macht te krijgen

Vaak lukt dit met geweld

Hij wordt dan een tiran met alle macht voor zichzelf

Leg uit wat het verschil is tussen een tiran en een koning

In een woonwijk moet de snelheidslimiet omhoog naar 50 km/u

Eens

Oneens

Vliegen moet duurder worden. Dan wordt er minder gevlogen en dat is beter voor het milieu

Eens

Oneens

Kinderen hoeven maar 4 dagen in de week naar school

Eens

Oneens

Democratie

De gewone burgers van Athene moeten ook het leger in

Daarom willen zij meebeslissen over de polis

Iedere mannelijke burger van 18+ krijgt daarom stemrecht

Athene wordt zo een democratie

Democratie

Demos (δῆμος) = volk

Kratein (κρατεῖν) = heersen

Democratie = het volk heerst

De Atheense democratie

Lees zelfstandig en in stilte de leertekst door.

Wie besluit over oorlog en vrede?

1. 10 generaals
2. Rechters
3. Raad van 500
4. Volksvergadering

Wie bereiden de wetten voor?

1. Rechters
2. Volksvergadering
3. Raad van 500
4. Dagelijkse leiding

Wie keuren wetten goed of af?

1. Rechters
2. Volksvergadering
3. Raad van 500
4. Dagelijkse leiding

Hoe lang hebben de generaals de macht over het leger?

1. 1 maand
2. Een half jaar
3. 1 jaar
4. 5 jaar

Hoeveel mensen hebben de dagelijkse leiding?

1. 10
2. 50
3. 500
4. 6000

Hoe verschilt de Atheense democratie met de Nederlandse?

Atheense democratie

Nederlandse democratie

Politici hebben de politiek als beroep

De burgers mogen zelf over wetten stemmen

Vrouwen mogen niet meedoen in de politiek

Politici hebben naast politiek nog een ander beroep

Vrouwen mogen wel meedoen in de politiek

Iedere 4 jaar komt een nieuwe regering

Iedere maand komt een nieuwe regering

De burgers kiezen wie over de wetten stemmen

§2.3 Religie, wetenschap en filosofie

Sleep de bestuursvormen naar de juiste omschrijvingen

Alle volwassen mannen met burgerrecht mogen meebeslissen

Een erfelijke koning heeft alle macht

Een kleine groep met voorrechten heeft de macht

Eén man heeft alle macht

Monarchie

Aristocratie

Tirannie

Democratie

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Griekse godenwereld in elkaar zit

- Wat een mythe is

- Wat het verschil is tussen een mythologische en wetenschappelijke verklaring van de wereld

- Wat het verschil is tussen religie en filosofie

De mythe van Tantalus 

De mythe van Tantalus 

Griekse godsdienst

De Griekse godsdienst was polytheïstisch

Ze waren menselijk, maar onsterfelijk en ze hadden bepaalde krachten

De goden werden aanbeden in tempels, zoals in Egypte

De Grieken leerden over de goden door mythen; godenverhalen

Sleep de taken naar de juiste goden

Zeus

Poseidon

Hades

Athena

Apollo

God van de zee

Oppergod

God van de muziek

God van de onderwereld

God van oorlog en vrede

Leg uit waarom er aardbevingen zijn

Leg uit waarom mensen griep krijgen

Wetenschap

De Grieken verklaarden veel met mythen

Later gaan geleerden andere verklaringen zoeken

Zij verklaren de wereld door er goed naar te kijken

Dit noemen we wetenschap

Filmpje

Archimedes

Filosofie

Sommige geleerden willen niet kijken, maar denken

Zij stellen grote, moeilijke vragen over belangrijke zaken

Op die manier de waarheid willen vinden noemen we filosofie

Griekse filosofen krijgen veel aanzien, maar ook vijanden

Opdracht 9

Er waren in de Griekse tijd drie manieren om de werkelijkheid te verklaren. De meeste mensen geloofden in de [..............1...............]   : zij dachten dat de goden grote invloed hadden op wat er gebeurde. Anderen probeerden de wereld te begrijpen door over belangrijke vragen logisch na te denken. Zij worden [..............2...............]   genoemd. Ten slotte zijn er de [..............3...............]   , die heel precies onderzoek deden. Politici in Athene vonden de [..............4...............]   soms gevaarlijk, omdat die vraagtekens plaatste bij de [..............5...............]   .

Maak de tekst kloppend (blz 75-76)

Woorden

[..............1...............]

[..............2...............]

[..............3...............]

[..............4...............]

[..............5...............]

Filosofie

Mythen

Wetenschap

Filosofen

Priesters

Wetenschappers

Filosofie

Religie

Wetenschap

Democratie

Godenwereld

Natuurkunde

Lees zelfstandig en in stilte de leertekst door.

Waarbij hoort de vraag:
Hoe hebben de goden de wereld gemaakt?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Is de aarde plat of bolvormig?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Kunnen wij de wereld wel echt begrijpen?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wat is beter: aristocratie of monarchie?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wat moet ik offeren als ik ben genezen?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wie begon de oorlog tussen Athene en Sparta?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap