Week 6 - Beschikkingen en Bestuursbevoegdheid

• Bestuursrecht
• MBO
• Studiejaar 2

Bestuurs- en Staatsrecht 

Beschikking

• gericht op één of meer personen  (persoonsgebonden)
• gericht op een aanwijsbare groep personen
• gericht op een rechtspersoon
• gericht op een zaak (zaaksgebonden)

aanwijsbare groep personen: ''Groep die wat betreft grootte en samenstelling, in overwegende mate een constant karakter vertoont, zodat niet kan worden gesproken van een besluit van algemene strekking.''

Bijv. bollentelers (beperkte groep boeren) in een bepaalde gemeente die ontheffing krijgen m.b.t. gebruik van bepaalde meststoffen. 

Het sluiten van woningen op last van de burgemeester komt regelmatig voor in het Bestuursrecht. Om wat voor soort beschikking gaat het in dat geval?

1. Persoonsgebonden beschikking
2. Zaaksgebonden beschikking

Soorten beschikkingen -I

Beschikkingen kunnen zowel begunstigend of belastend zijn. 

• Begunstigende beschikkingen zijn bijv. : verlenen vergunning, toekennen studiefinanciering (op aanvraag) 

• belastende beschikkingen zijn bijv.: boete, belastingaanslag (ambtshalve)

Soorten beschikkingen - II

persoonsgebonden              vs           zaaksgebonden

(bijv. verblijfsvergunning)                   (bijv. omgevingsvergunning)

op aanvraag                              vs           ambtshalve

(bijv. AOW)                                                   (bijv. belastingaanslag)

begunstigend                           vs           belastend

(bijv. subsidiebeschikking)                 (bijv. belastingaanslag)

Soorten beschikkingen - III

• Vergunning: heft een wettelijk verbod op (bijv. om zomaar ergens iets te bouwen --> omgevingsvergunning)
• 
  
• Ontheffing/vrijstelling: heft bij wijze van uitzondering een verbod op (bijv. carbid-schieten)
• 
  
• Concessie: bestuursorgaan geeft toestemming voor een bepaalde 'openbaar nut' activiteit (bijv. busvervoer)
• 
  
• Subsidietoekenning: voor een bepaalde activiteit in het openbaar belang (bijv. zonnepanelen)
• 
  
• Statustoekenning: een persoon of zaak krijgt een bepaalde juridische positie: beschermd monument, vluchteling.
• 
  
• Aanslag: opleggen van een financiële verplichting
• 
  
• Handhaving: handhavende beschikkingen, bijv. dwangsombeschikking

Geef twee voorbeelden van beschikkingen waar jij mee te maken krijgt of al te maken hebt gekregen.

Meryem wil haar tuinhuis slopen. Artikel 27 van het bestemmingsplan van de wijk waar Meryem woont, verbiedt het slopen van tuinhuizen zonder toestemming. Meryem vraagt een beschikking aan. Zij wil hiermee toestemming krijgen om te slopen. Wat voor soort beschikking is dit?

1. Ambtshalve begunstigende beschikking (vergunning)
2. begunstigende beschikking op aanvraag (vergunning)
3. Ambtshalve belastende beschikking (aanslag)
4. Ambtshalve belastende beschikking (handhaving)

Theorie van zojuist, leidt tot het volgende schema: 

Nu maken

opdracht 4 en 

opdracht 5

Hoofdstuk 4

In week 1 hebben we gezien dat een bestuursorgaan alleen mag handelen op basis van de wet. Een bestuursorgaan moet bevoegd zijn.  Dit noemen we ook wel het legaliteitsbeginsel!

Er zijn meerdere mogelijkheden om deze bevoegdheden toe te kennen. 

Attributie

Wanneer de wet een bestuursorgaan rechtstreeks een bevoegdheid toekent is er sprake van attributie. Er wordt een nieuw bevoegdheid gecreëerd in de wet. 

De bevoegd kan zowel worden gegeven door een wet in formele zin, als door een lagere regeling (bijv. gemeentelijke verordening). 

 Voorbeeld attributie

Voorbeeld: art. 4 Wet wapens en munitie.

''Onverminderd de artikelen 4 en 9 van verordening (EU) nr. 258/2012 kan Onze Minister van bij of krachtens deze wet vastgestelde voorschriften of verboden vrijstelling of, op daartoe strekkend verzoek, ontheffing verlenen voor daarbij te omschrijven wapens of munitie, behorend tot een van de volgende groepen:.....''

Zoek artikel 172 van de Gemeentewet (Gemw) op. Welk bestuursorgaan is op grond van dit artikel belast met de openbare orde?

Zoek artikel 147 lid 1 Gemw op. Welk bestuursorgaan is op grond van dit artikel op grond van de hoofdregel bevoegd tot het vaststellen van verordeningen?

Delegatie (art. 10:13 Awb)

Bij delegatie krijgt een bestuursorgaan zijn bevoegdheid niet rechtstreeks uit de wet, maar van een ander bestuursorgaan. De bevoegdheid wordt overgedragen aan een ander bestuursorgaan, dat de taak zelfstandig onder haar eigen verantwoordelijkheid uitoefent!

• Mag alleen wanneer de wet dit toelaat (10:15 Awb)
• Het bestuursorgaan dat delegeert raakt de bevoegdheid kwijt (10:17 Awb)
• Er mag niet worden gedelegeerd aan ondergeschikten (10:14 Awb)

Voorbeeld delegatie 

Voorbeeld: art. 156 Gemeentewet.

''De raad kan aan het college en aan een door hem ingestelde bestuurscommissie bevoegdheden overdragen, tenzij de aard van de bevoegdheid zich daartegen verzet.''

Wat regelen de artikelen 10:16 en 10:18 Awb?

10:16 Awb: Het bestuursorgaan dat delegeert kan beleidsregels geven m.b.t. de gedelegeerd bevoegdheid --> dus instructies over hoe de bevoegdheid moet worden uitgevoerd.  

10:18 Awb: Besluit om te delegeren kan altijd worden ingetrokken. Bevoegdheid is dus niet definitief kwijt (art. 10:17 Awb). 

Mandaat (art. 10:1 Awb)

In geval van mandaat mag een bestuursorgaan of ambtenaar in naam van een ander bestuursorgaan besluiten nemen. 

De bevoegdheid wordt niet overgedragen, maar wordt in naam uitgevoerd van het bestuursorgaan dat het mandaat verleend. De verantwoordelijkheid blijft dus bij de mandaatgever.             Is het handig om het werk te verdelen! 

Mandaat is toegestaan, tenzij de wet dit uitdrukkelijk verbiedt (bijv. art. 10:3 lid 2 Awb). 

Voorbeeld mandaat 

Art. 43 van de Participatiewet bepaalt dat het College van B&W beslist over aanvraag uitkering. 

In de praktijk worden deze aanvragen op basis van mandaat afgehandeld door ambtenaren in naam van het College van B&W.