5.7 Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Lezen in de klas
• In het nieuws 
• Herhaling: persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp, lijdend voorwerp
  
• Uitleg: meewerkend voorwerp
  
• Zelfstandig afmaken:
  5.7 en 5.8 

• Terugkijken

Doelen van deze les:

1. Aan het einde van de les kun je de persoonsvorm, het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp en het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp van een zin benoemen.
   
   

Aan de slag!

Maak: 
5.7 Grammatica
opdracht 6, 7, 9 en 10 op blz. 120 t/m 124

Klaar: 
5.8 Spelling
opdracht 1, 2 en 4 t/m 8 op blz. 125 t/m 129

5.7 Grammatica: zinsdelen

Ken jij de zinsdelen?

Zo benoem je zinsdelen.

De persoonsvorm (pv): de zin van tijd veranderen. Het woord dat verandert is de persoonsvorm.

Het werkwoordelijk gezegde (wg):  de persoonsvorm + alle andere werkwoorden in de zin

Het onderwerp (o): wie of wat + wg

Het lijdend voorwerp (lv): wat of wie + wg + o

De persoonsvorm

De persoonsvorm (pv) is een werkwoord.

Mijn tante heeft vandaag gekookt.
Mijn tante had vandaag gekookt. 

Je vindt de persoonsvorm met de tijdproef. 

• Staat de zin in de tegenwoordige tijd? Zet hem dan in de verleden tijd.
  
• Staat een zin in de verleden tijd? Zet hem dan in de tegenwoordige tijd.

Het werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in een zin vormen samen het werkwoordelijke gezegde (wg).

Het onderwerp van een zin

Het onderwerp is het zinsdeel waarover in de rest van de zin iets gezegd wordt.

Het onderwerp vind je door de vraagproef te gebruiken.

De vraagproef

Bij de vraagproef stel je de vraag:
wie of wat + alle werkwoorden (werkwoordelijk gezegde)?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

Het lijdend voorwerp

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Stel de vraag: wie of wat + gezegde + onderwerp?

Het antwoord op die vraag is het lijdend voorwerp.

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

Je stelt de vraag:

aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp (+ lijdend voorwerp)?

Het antwoord op die vraag is het meewerkend voorwerp.

Let op!

Bij het meewerkend voorwerp kun je de woorden ‘aan’ of ‘voor’ vaak weglaten of juist toevoegen.

Ik ga voor mijn tante een cadeau uitzoeken.
Wat is het meewerkend voorwerp?

1. Ik
2. een cadeau
3. voor mijn tante
4. uitzoeken

Maarten geeft Steven een klap op zijn schouder.
Wat is het meewerkend voorwerp?

1. Maarten
2. Steven
3. een klap
4. op zijn schouder

Hij vraagt mij de weg.
Wat is het meewerkend voorwerp?

1. mij
2. hij
3. vraagt
4. de weg

Zinnen ontleden

1. Dorien en Lotte aaiden gisteren mijn broertje over zijn hoofd.

2. Soufiyan gaf Rachid een stomp.

3. Shay kocht een zak drop voor Kim.

Aan de slag!

Maak: 
5.7 Grammatica
opdracht 6, 7, 9 en 10 op blz. 120 t/m 124

Klaar: 
5.8 Spelling
opdracht 1, 2 en 4 t/m 8 op blz. 125 t/m 129

Boekvlog