Leesvaardigheid: drogreden en argumentatiestructuur

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom DH4!

Deze les:

Uitleg examen Nederlands

Zelfstandig werken

Examen Nederlands

Argumentatievragen: drogredenen, argumentatiestructuren en -schema's

Drogredenen: wat zijn dat?

Zoek op wat drogredenen zijn. Noteer in eigen woorden wat het betekent.

Doe de opdracht alleen of samen met je buur op fluistertoon.

Drogredenen: wat zijn dat?

We gaan kijken naar een uitlegvideo over drogredenen. 

Vul je aantekeningen waar nodig aan.

Drogredenen: wat zijn dat?

Drogredenen zijn foute manieren om te redeneren. Ze worden gebruikt om een argument sterker te laten lijken dan het eigenlijk is. Het doel is vaak om mensen te misleiden.

Drogredenen kunnen opzettelijk of per ongeluk worden gebruikt in gesprekken, debatten en andere vormen van discussie. Het is belangrijk om ze te herkennen en vermijden om eerlijke en logische gesprekken te hebben.

Drogreden-opdracht

Van welke drogreden is sprake in de volgende argumenten? 

1. Je kunt niet luisteren naar wat zij te zeggen hebben over de economie; ze zijn te dom om een fatsoenlijke baan te vinden.

2. Mijn leraar zei dat klimaatverandering niet echt is, dus het is duidelijk niet waar.

3.  Iedereen weet dat deze nieuwe dieetpil geweldig is, want miljoenen mensen hebben het gekocht.

4. God bestaat omdat het in de Bijbel staat, en we weten dat de Bijbel waar is omdat het het woord van God is.

Drogreden-opdracht

1. Je kunt niet luisteren naar wat zij te zeggen hebben over de economie; ze zijn te dom om een fatsoenlijke baan te vinden. 

Persoonlijke aanval (Ad Hominem)

2. Mijn leraar zei dat klimaatverandering niet echt is, dus het is duidelijk niet waar. 

Onjuist beroep op autoriteit 

3.  Iedereen weet dat deze nieuwe dieetpil geweldig is, want miljoenen mensen hebben het gekocht.

Bespelen van het publiek

4. God bestaat omdat het in de Bijbel staat, en we weten dat de Bijbel waar is omdat het het woord van God is. 

Cirkelredenering

Argumentatiestructuren

Er zijn vier hoofdvormen die aangeven hoe een argument (de argumenten zie je in de rode vlakken) een standpunt (in zwart) kan ondersteunen. Het gaat nu over de structuur van de argumentatie, hoe deze is opgebouwd.

 

Lees je van standpunt naar argument dan zie je vaak signaalwoorden als want en omdat, lees je van argument naar standpunt, dan zie je vaak dus en daarom.

Enkelvoudige argumentatie

Nevenschikkende argumentatie

Onafhankelijk: De losse argumenten hebben niks met elkaar te maken, het is eigenlijk een opsomming. 

Nevenschikkende argumentatie

Afhankelijk: Twee of meer argumenten hebben elkaar nodig om het standpunt te onderbouwen. Zou je deze argumenten los gebruiken, dan zouden ze voor dit standpunt helemaal geen argument zijn. 

Onderschikkende argumentatie

Je geeft niet alleen het argument, maar vertelt ook nog waarom dat argument klopt: een argument voor een argument (=ketenargumentatie)

Argumentatie in tekst

Argumentatieschema's 

Een argumentatieschema geeft het verband aan tussen een standpunt en een argument.

(1) Argumentatie o.b.v. kenmerk of eigenschap

De schrijver of spreker noemt een kenmerk of eigenschap van een persoon, object of verschijnsel. Dit kenmerk of deze eigenschap ondersteunt het standpunt.

Voorbeeld:

Je moet handschoenen gebruiken als je een anti-kalkmiddel gebruikt bij het schoonmaken. Deze middelen zijn slecht voor je nagels. Ze kunnen er zelfs door oplossen (eigenschap).

(2) Argumentatie op basis van een autoriteit

De schrijver of spreker beroept zich op een uitspraak van een deskundige en betrouwbare bron om een standpunt te onderbouwen.

Voorbeeld:

De nieuwe roman van Tommy Wieringa is een grootse roman die knettert van ambitie volgens de recensent van de Volkskrant.

(3) Argumentatie op basis van voorbeelden

De schrijver of spreker ondersteunt zijn standpunt met voorbeelden.

Voorbeeld:

Afspreken met hem heb je niets aan.

Vandaag was hij er om 10:15 uur nog niet en ben ik weggegaan, want vorige keer was hij de afspraak vergeten.

Toen we laatst samen naar huis zouden gaan, heb ik ook tevergeefs op hem staan wachten.

(4) De redenering op basis van voor- en nadelen

De schrijver of spreker geeft voor- en/of nadelen van een voorgestelde actie. Hij zal proberen zijn standpunt kracht bij te zetten door voordelen te noemen en nadelen te ontkrachten.

Voorbeeld:

Zorgen voor een zieke, gehandicapte of oudere in de omgeving is een mooie en nuttige taak, maar kan ook ingrijpend zijn en veel van iemand vragen.

Het is vaak lastig meteen te overzien wat er allemaal bij de verzorging komt kijken.

Het feit dat ik veel voor een ander kan betekenen, gaf bij mij toch de doorslag

(5) Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg

De schrijver of spreker gaat ervan uit dat de gebeurtenis een bepaald gevolg zal hebben. Hij wijst op een of meer gevolgen om waarschijnlijkheid te onderbouwen.

Voorbeeld:

- Overgewicht wordt vooral veroorzaakt door te weinig beweging (oorzaak en argument).

- Wij verkopen daarom in de kantine alleen nog maar gezonde voeding (gevolg en standpunt).

(6) Argumentatie op basis van een vergelijking

De schrijver of spreker maakt een vergelijking tussen twee situaties; op grond van wat in de ene situatie (on)waarschijnlijk of (on)gepast is, onderbouwt hij een standpunt over wat in de andere situatie (on)waarschijnlijk of (on)gepast is.

Voorbeeld:

We gaan weer naar hotel Bethlehem in Maastricht. De vorige keer was het daar ook goed.

Argumentatieopdracht

Geef bij minimaal 3 argumentatieschema's een eigen voorbeeld. 

Maak de opdracht alleen of samen (fluisteren).

Zelfstandig werken

Ga verder met de weektaak 'oefenen met leesvaardigheid' op Classroom.

Lever je aantekeningen met je naam erop in bij de docent. Deze mag je morgen bij het oefenexamen erbij houden.

Welkom DH4!

Deze les:

Formatieve toets leesvaardigheid

Toets bespreken

Formatieve toets leesvaardigheid

Pak een pen. Je mag je aantekeningen erbij houden.

Eerder klaar? Ga lezen in je boek.

Toets bespreken

Totaal aantal te behalen punten: 17 punten

Cijfer berekenen:

1. Tel je punten op.

2. Deel het aantal behaalde punten door 17.

3. De uitkomst keer 9 en dan plus 1

Dit cijfer wordt als O of V ingevoerd op Magister = richtlijn (waar sta ik nu?)

Bedankt voor het afgelopen halfjaar!