HA4 begrijpelijk formuleren: Tangconstructies, lijdende vorm en naamwoordstijl

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Begrijpelijk formuleren: Tangconstructies, lijdende vorm en naamwoordstijl

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat een tangconstructie, lijdende vorm en naamwoordstijl is.

Dit is het doel van de les. Benadruk dat de leerlingen aan het eind van de les deze drie schrijftechnieken goed moeten begrijpen.

Tangconstructie

Een tangconstructie is een zin waarbij het onderwerp en werkwoord worden 'gevangen' tussen twee andere woorden.

Leg uit wat een tangconstructie is en geef een paar voorbeelden. Laat de leerlingen zelf ook voorbeelden bedenken.

Voorbeeld tangconstructie

Een voorbeeld van een tangconstructie is: 'Het meisje, dat zijn fiets vorige week had gestolen, heeft deze teruggebracht.'

Laat de leerlingen dit voorbeeld op het bord schrijven en vraag waarom dit een tangconstructie is.

'Het meisje, dat zijn fiets vorige week had gestolen, heeft deze teruggebracht.'
Hoe zou je deze zin anders kun formuleren?

Lijdende vorm

De lijdende vorm is een zinsconstructie waarbij het onderwerp van de zin niet de handelende persoon is.

Leg uit wat de lijdende vorm is en waarom deze minder krachtig is dan de bedrijvende vorm.

Voorbeeld lijdende vorm

Een voorbeeld van een lijdende vorm is: 'Het boek werd geschreven door de auteur.'

Laat de leerlingen dit voorbeeld op het bord schrijven en vraag waarom dit een lijdende vorm is.

'Het boek werd geschreven door de auteur.'
Formuleer deze zin anders ... beter dus.

Naamwoordstijl

De naamwoordstijl is een manier van schrijven waarbij werkwoorden worden vervangen door zelfstandige naamwoorden.

Leg uit wat de naamwoordstijl is en waarom deze minder krachtig is dan het gebruik van werkwoorden.

Voorbeeld naamwoordstijl

Een voorbeeld van de naamwoordstijl is: 'Het nemen van een beslissing is lastig.'

Laat de leerlingen dit voorbeeld op het bord schrijven en vraag waarom dit een voorbeeld is van de naamwoordstijl.

'Het nemen van een beslissing is lastig.'
Maak een beter formulering van deze zin.

Waarom begrijpelijk formuleren?

Je boodschap komt beter over. 

Herhaal waarom krachtig schrijven belangrijk is.

Oefening: 

+Nog meer formuleerfouten:

Blz. 74 en 75 HB lezen

Blz. WB: 70/71: 1, 2 + 5

Klaar? Drillster ww. spelling

Geef de leerlingen de opdracht om een korte tekst te schrijven waarbij ze deze drie schrijftechnieken vermijden. Laat ze de teksten aan elkaar voorlezen en feedback geven.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.