Formuleren 3: zinnen begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Pak je laptop alvast, log in op LessonUp 

en zorg dat je startklaar bent.  

                                                    Nederlands havo 4

Formuleren

• Ik ken het verschil tussen hoofd- en bijzinnen en kan dit het herkennen.
• Ik ken de regels voor correct begrenzen en kan die toepassen. 

 

huiswerk: samentrekking

1. Wat mist? 2. getal, functie, betekenis, plaats pv checken. 

De burgemeester nam afscheid van de stad en de burgemeester werd een groot feest aangeboden. (functie ow/mv)

Graag nodigen wij jou uit voor de opening van het nieuwe waterpark en wij hopen dat jij aanwezig zult zijn! (plaats pv)

De gemeente bouwt veel nieuwe huizen en de gemeente bouwt aan de toekomst van de stad.(betekenis bouwen)

huiswerk: beknopte bijzin

1. pv's zoeken 2. andere ww. zoeken 3. ow bij de pv's, 4. ow bij andere ww checken. 5. verbeteren door ow te plaatsen (vaak met toen/terwijl o.i.d.)

Langs de etalage lopend van een kledingzaak, viel de arm van een paspop.

Heerlijk slapend in zijn warme bed prikte een zonnestraal in Eriks ogen, waardoor hij wakker werd.

Op school veel gepest door enkele klasgenoten moesten gesprekken met een psycholoog Amna weer wat zelfvertrouwen geven.

huiswerk:  incongruentie

1. zoek pv's en ow 2. vergelijk, let op kernw, meew.vw (aan), ev lijkend etc. 3. verbeter de pv

Uit dit onderzoek blijkt duidelijk dat het merendeel van de forenzen die voor hun woon-werkverkeer van de trein afhankelijk zijn, zich vooral ergeren aan de vele vertragingen. 

Moest de studenten Nederlands op de universiteit het gebruik van de lijdende vorm nog worden uitgelegd? (aan --> mv)

Op deze boerderij worden koeien gehouden voor de vleesproductie; er wordt hier noch kaas noch boter bereid.

Incongruentie

• kern van de lange woordgroep: het merendeel ergert zich.
• (aan) voor de zin: (aan) de studenten wordt uitgelegd.
• 2x enkelvoud, samengetrokken zin: Er wordt hier kaas (bereid), noch (wordt hier) boter bereid.

vragen bespreken

Waarom zinnen begrenzen?

Als je een zin schrijft zonder komma's en punten krijg je dus zoiets en dat is supervervelend om te lezen ook wordt het lastig om te begrijpen waar het einde van je verhaal is doordat je niet zo goed weet waar een zin begint en eindigt waardoor je dus weer volledig de weg kwijt bent en je je afvraagt of je het eigenlijk nog wel kan volgen

Uitleg

1. Uitleg hoofdzin en bijzin

2. Uitleg zinnen begrenzen

3. Uitleg zinnen onjuist begrenzen

 Hoofdzin en bijzin

Hoofdzin: er kan geen ander zinsdeel tussen het onderwerp en de persoonsvorm staan. 

Test dit met het woordje "niet". 

Het niet  is alweer bijna carnaval. Daar hebben niet we allemaal heel veel zin in.

Hoofdzin en bijzin

Bijzin: er kan wel een ander zinsdeel tussen het onderwerp en de persoonsvorm staan.

Test dit met het woordje "niet".

omdat hij niet blij was vandaag

zodat Keesje niet meer zo vaak ging voetballen

Gisteren was ik niet op school. Vandaag ben ik er weer.

1. Bijzin - bijzin
2. Hoofdzin - hoofdzin
3. Hoofdzin - bijzin
4. Bijzin - hoofdzin

We hebben zin in de vakantie, omdat het dan weer carnaval is.

1. Hoofdzin - bijzin
2. Bijzin - hoofdzin
3. Hoofdzin - hoofdzin
4. Bijzin - bijzin

Zinnen begrenzen

1. Wanneer mag je twee zinnen met elkaar verbinden met een komma?

Hoofdzin (HZ) + bijzin (BZ)

Bijzin (BZ) + hoofdzin (HZ)

We hebben zin in de vakantie (HZ), omdat het dan weer carnaval is (BZ).

Omdat het dan weer carnaval is (BZ), hebben we zin in de vakantie.(HZ)

Zinnen begrenzen

2. Wanneer mag je een zin afsluiten met een punt?

Hoofdzin

Bijzin, hoofdzin 

Ik ga vandaag naar school.

Omdat ik veel zin heb, ga ik vandaag naar school. 

Zinnen begrenzen

3. Wanneer mag je twee zinnen verbinden met 'en', 'maar', 'of', 'want', of 'dus'?

Hoofdzin + hoofdzin

Gisteren was ik niet op school en vandaag ben ik er weer.

Gisteren niet was ik niet op school en vandaag niet ben ik er weer.

Zinnen onjuist begrenzen

Het kan op twee manieren fout gaan:

1. twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

2.  een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin "punt")

1. Zinnen plakken

-twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

Fout: Gisteren was ik niet op school, vandaag ben ik er weer.

Fout: Het is alweer bijna carnaval, daar hebben we allemaal heel veel zin in. 

1. Zinnen plakken

Verbetering: zet een punt of plaats 'en', 'maar', 'of', 'dus' of 'want'.

Fout: Gisteren was ik niet op school, vandaag ben ik er weer.

Goed: Gisteren was ik niet op school. Vandaag ben ik er weer

Goed: Gisteren was ik niet op school en vandaag ben ik er weer.

2. Losstaand zinsgedeelte

- Losse bijzin: een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin "punt")

Fout: We hebben zin in de vakantie. Omdat het dan weer carnaval is.

Fout: Hij heeft heel hard getraind. Zodat hij de marathon kon lopen.

2. Losstaand zinsgedeelte

Verbetering: Vervang de punt door een komma.

Fout: We hebben zin in de vakantie. Omdat het dan weer carnaval is.

Goed: We hebben zin in de vakantie, omdat het dan weer carnaval is.

Tegenwoordig lijkt de aarde steeds meer op te warmen, daardoor smelten de ijskappen.

1. Hoofdzin - hoofdzin
2. Bijzin - bijzin
3. Hoofdzin - bijzin
4. Bijzin - hoofdzin

Tegenwoordig lijkt de aarde steeds meer op te warmen, daardoor smelten de ijskappen.

1. Juist
2. Onjuist

De supermarkt is erg ver weg. Daarom moeten we een heel stuk lopen, dat vind ik best wel vervelend.

1. Juist
2. Onjuist

Opdracht

• P3: maak de online plannning

• Klaar? Oefen extra

Lees bij een hele tekst even goed door welke zinnen bij elkaar horen

vragen bespreken/doorgeven

Huiswerk

• Zie online planning