Functie bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Functie van bijzinnen

Aan het eind van deze les kun je..

..samengestelde zinnen ontleden.

..bijzinnen grammaticaal benoemen.

Wat moet je kunnen om bijzinnen grammaticaal te kunnen benoemen?

Stap 1:

Weten hoe je de verschillende zinsdelen kunt vinden en benoemen.

Vind je dit lastig?

Stap 2:

Samengestelde zinnen kunnen herkennen.

Hoe herken je deze?

Stap 3:

Bepalen wat een hoofd- en/of bijzin is.

Hoe herken je een hoofdzin?

Hoe herken je een bijzin?

Uitleg

Een bijzin is altijd een onderdeel van de hoofdzin! Oftewel, er is altijd een hoofdzin, ook als er geen bijzin is.

Zorg dat je eerst helder hebt wat de hoofdzin is. Heb je de hoofdzin gevonden? Ontleed hem dan!

Zoek altijd eerst de hoofdzin!

Hoofdzin

• Heeft altijd meerdere zinsdelen (je kan dus streepjes zetten)

Bijzin

• Is in z'n geheel één zinsdeel (past dus in zijn geheel tussen streepjes)

Onderwerpszin (OW-zin)

De OW-zin is een bijzin met de functie van het onderwerp. 

Het is dus een zinnetje dat het onderwerp is van de hoofdzin. 

De OW-zin staat meestal vooraan in de zin.

Voorbeeld

Dat meisje dat daar op straat loopt, schijnt heel aardig te zijn.

Wie/wat schijnt heel aardig te zijn?

Lijdend voorwerpszin (LV-zin)

De LV-zin is een bijzin met de functie van het lijdend voorwerp. 

Het is dus een zinnetje dat het lijdend voorwerp is van de hoofdzin.

Een LV-zin begint vaak met de onderschikkende voegwoorden dat en of.

Voorbeeld

Ze besloot dat ze dit weekend haar kamer ging opruimen.

Wie/wat besloot ze?

Meewerkend voorwerpszin (MV-zin)

De MV-zin is een zinnetje dat het meewerkend voorwerp is van de hoofdzin.

Een MV-zin begint vaak met aan/voor/wie. Als dit er niet staat kun je aan/voor/wie ervoor zetten.

Voorbeeld

Wie het nu nog niet begrijpt, zal ik het nog een keertje uitleggen.

Aan wie/wat zal ik het nog een keertje uitleggen?

Bijwoordelijke bijzin (BWB-zin)

De BWB-zin is een zinnetje dat de bijwoordelijke bepaling is van de hoofdzin.

Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op de vragen:
waar, wanneer, waarom, waarmee, waardoor, hoe en hoeveel.

Voorbeeld

Omdat ze een gezellige kamer wilde, ging ze hem opruimen.

Waarom ging ze hem opruimen?

Stappenplan

1. Zorg ervoor dat je weet hoe je verschillende zinsdelen kunt vinden en benoemen.
2. Zorg dat je weet hoe je samengestelde zinnen kunt herkennen.
3. Zorg dat je weet hoe je bepaalt wat een bijzin is en wat een hoofdzin is.