Hoofdstuk 5. Rechten en plichten van werkgever en werknemer

• Bedrijfseconomie
• MBO
• Studiejaar 2

Hoofdstuk 5. Rechten en plichten van werkgever en werknemer

Plichten van de werkgever 

De werkgever heeft de volgende verplichtingen:

•  Loon tijdig betalen (art. 7:616 BW)
• Goed werkgever zijn (art. 7:611 BW)
  
• Verplichting van de werkgever inzake scholing (art. 7:611a BW)
  
• Zorgen voor een gezonde en veilige werkplek (art. 7:658 BW)
  
• Schade vergoeden (art. 7:658 lid 2 BW)
  
• Gelijke behandeling van de werknemers (art. 7:646, 7:648 en 7:649 BW)
  
• Getuigschrift geven (art. 7:656 BW)
  
• Aanpassen van de arbeidsduur (WAA).

Plichten van de werkgever 

Goed werkgeverschap (art. 7:611 BW)

• Kapstokartikel
• Typisch "rechtersrecht", jurisprudentie is belangrijk.

Gelijke behandeling

Het BW kent een aantal specifieke discriminatieverboden i.v.m. het verrichten van arbeid:

• gelijke behandeling van mannen en vrouwen (art. 7:646 BW)
  
• gelijke behandeling van fulltimers en parttimers (art. 7:648 BW)
  
• gelijke behandeling van tijdelijke en vaste krachten (art. 7:649 BW).
  

Plichten van de werkgever 

Wet Flexibel werken 

• Mogelijkheid om de werkgever te vragen om meer of minder uren te mogen werken. 
• Ook verzoeken de werktijden of arbeidsplaats te wijzigen
• Kan alleen geweigerd worden als er daarvoor een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang speelt. Bijvoorbeeld ernstige problemen van roostertechnische aard of als het bedrijf in de problemen zou raken. 

Plichten van de werknemer 

De plichten van de werknemer zijn:

• het werk zelf verrichten (art. 7:659 BW)
  
• aanwijzingen van de werkgever opvolgen (art. 7:660 BW)
  
• een goed werknemer zijn (art. 7:611 BW)
  
• voldoen aan de identificatieplicht (Wet op de identificatieplicht)

Plichten van de werknemer 

Goed werknemerschap (art. 7:611 BW)

• kapstokartikel 

Schade die is onstaan door het werk

Schade die de werknemer zelf oploopt tijdens het werk 

• Schade moet ontstaan zijn tijdens het werk. 
• Rechters zien dit wel heel ruim!
• Voldoende veiligheidsmaatregelen
• Opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer 
• Werknemer hoeft alleen aan te tonen dat hij schade heeft geleden. Bewijslast ligt bij de werkgever (risicoaansprakelijkheid)
• Schade bij verkeersongevallen ook verantwoordelijkheid werkgever

Schade die de werknemer aan een ander veroorzaakt (art. 6:170 BW)

• Werkgeversaansprakelijkheid
• Opzet of bewuste roekeloosheid werknemer
• Aansprakelijkheidsverzekering (AVB)

Gelijke behandeling

• Art. 1 van de Grondwet: algemeen discriminatieverbod ( Algemene wet gelijke behandeling)
• Wet gelijke behandeling op grond van chronische ziekte of handicap 
• Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid. 
• Specifiek voor de arbeidsovereenkomst drie discriminatieverboden.

Gelijke behandeling

Discriminatieverboden

De drie discriminatieverboden uit het BW verplichten de werkgever om in gelijke gevallen gelijk te behandelen:

• Mannen en vrouwen (art. 7:646 BW)
  
• Fulltimers en parttimers (art. 7:648 BW)
  
• Tijdelijke krachten en vaste krachten (art. 7:649 BW).

Gelijke behandeling

Art. 7:646 BW spitst het discriminatieverbod toe op mannen en vrouwen. 

Onderscheid tussen mannen en vrouwen is verboden bij:

• het sluiten van de arbeidsovereenkomst
  
• het aanbieden van opleidingen en trainingen
  
• de arbeidsvoorwaarden
  
• het bieden van promotiemogelijkheden
  
• het beëindigen van de arbeidsovereenkomst.

Gelijke behandeling

Voorkeursbeleid mag onder voorwaarden. Bijvoorbeeld bij een een disbalans in mannen en vrouwen in de organisatie.

Verschil tussen direct in indirect onderscheid! 

Lid 5 van art. 7:646 BW

Seksuele intimidatie (in lid 6 en 7)

Gelijke behandeling

• Verboden onderscheid in afspraken met werknemers, dan 
• Art. 7:646 lid 10 BW : afspraken nietig (ongeldig)
• Het arbeidscontract blijft wel overeind, maar dan zonder de verboden bepaling(en).
• Omkering bewijslast
  

Algemene Wet Gelijke behandeling (AWGB)

• Ruimer dan de bepalingen in het BW
• Richt zich op allerlei vormen van onderscheid: naar godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, seksuele geaardheid en burgerlijke staat. 
• Verbiedt discriminatie niet alleen in het arbeidsproces, maar op bijna alle maatschappelijke terreinen, zoals onderwijs, het aanbieden van goederen en diensten enzovoort.
  

College voor de rechten van de Mens!

Gelijke behandeling

Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte 

Richt zich onder andere op het onderwijs en op de arbeidssituatie, en verplicht scholen en werkgevers tot aanpassingen die volwaardige deelname mogelijk maken, ondanks de ziekte of de handicap.

Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid

Verbiedt ongerechtvaardigd onderscheid op grond van leeftijd onder andere op de werkplek en op school. Leeftijdsgrenzen zijn alleen toegestaan als deze noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering.