15.1 Energiestromen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H15: Kwetsbare ecosystemen

Inhoud hoofdstuk

15.1 Energiestromen

15.2 Populaties

15.3 Warmte, water en exoten

15.4 Biobrandstof en recycling

15.5 De stad als ecosysteem

Veel toepassen van wat we al weten.

Belangrijk: komt veel terug in het examen.

H15.1 Energiestromen

Hoe kan er leven zijn in de diepzee?

Leerdoelen 15.1

1. Een ecosysteem is een afgebakend gebied met daarin organismen
2. In elk ecosysteem leggen foto-autotrofe en chemo-autotrofe organismenenergie vast in organische verbindingen deze organismen de producenten staan aan de basis van de voedselketens (bron 2)
3. consumenten en reducenten gebruiken de door producenten vastgelegde energie voor hun levensverrichtingen. de warmte die daarbij ontstaat verlaat het ecosysteem
   
4. planten en nitriet- en nitraat-bacteriën zijn autotrofe organismen; zij maken hun eigen organische stoffen
   
5. nitriet- en nitraat-bacteriën zetten NH₄⁺  om in NO₂^-  & NO₃^-  dit is een voor planten opneembare vorm van stikstof (bron 3)
6. heterotrofe organismen voeden zich met organische stoffen
   

Producenten

Producenten zijn autotroof: maken zelf energierijke stoffen/ hebben geen andere levende organismen nodig voor hun voedsel.

auto = zelf

troof = voeding

Producenten hebben een energiebron nodig om chemische reacties mogelijk te maken. Het kost energie om van eenvoudige moleculen (zoals CO2 en H2O) een ingewikkeld molecuul (zoals glucose) te maken.

Foto-autotroof

Een organisme is foto-autotroof als hij zelf energierijke stoffen maakt met behulp van lichtenergie.

Planten en algen.

Fotosynthese.

noteer in je schrift

De reactievergelijking van de fotosynthese

Chemo-autotroof

Een organisme is chemo-autotroof als hij zelf energierijke stoffen maakt met behulp van chemische energie (energie die vrij komt uit een chemische reactie met anorganische stoffen).

Bacteriën.

Chemosynthese.

Chemosynthese - voorbeelden

Nitrietbacterie

ammonium + zuurstof -> nitriet + water + energie

2NH4+ + 3O2 -> 2NO2- + 2H2O + energie

energie + koolstofdioxide + water -> glucose + zuurstof

energie + 6CO2 + 6H2O -> C6H12O6 + 6O2

Chemosynthese - voorbeelden

Nitraatbacterie

nitriet + zuurstof -> nitraat + energie

2NO2- + O2 -> 2NO32- + energie

energie + koolstofdioxide + water -> glucose + zuurstof

energie + 6CO2 + 6H2O -> C6H12O6 + 6O2

BINAS 69D Chemosynthese

Foto-autotrofe organismen voeren fotosynthese uit, welk proces voeren chemo-autotrofe organismen uit?

In welke kringloop spelen de nitrietbacterie en de nitraatbacterie een belangrijke rol?

Reducenten

Schimmels en bacteriën zijn reducenten.

Zij zijn de laatste stap in de kringloop van stoffen.

Hoe zijn schimmels en bacteriën te herkennen?

Wat er overblijft zijn alleen anorganische stoffen. 

SCHIMMELS

BACTERIËN

Celwand

Celkern

Geen celwand

Prokaryoot

Eukaryoot

Geen celkern

BINAS 78 De vier rijken

Bij iedere energie-omzetting komt warmte vrij. 

H15.1 Energiestromen

Hoe kan er leven zijn in de diepzee?

Leven in de diepzee

Zwavelbacteriën zijn hier de producenten.

Zetten waterstofsulfide uit zgn 'black

smokers' om in sulfaat.

Chemoautotroof en .....

De zwavelbacteriën in de diepzee zijn

1. aeroob
2. anaeroob

nl.wikipedia.org

nautiluslive.org

Huiswerk

In de online methode.

Maak de opdrachten van 

15.1: Leerroute A