Stijlmiddelen 5vwo paragraaf 14

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 12 en 13

Hoe zat het ook alweer?

Maak de uitdrukking af:
pais en

1. mais
2. vree
3. pols
4. sap

Maak de uitdrukking af:
de haren rijzen ...

1. je de pan uit
2. je hoofd uit
3. je wilde kop af
4. je te berge

Wat komt er op de puntjes?
kant noch ... raken

1. rand
2. rant
3. wal
4. railing

'Achter de wolken schijnt de zon' is een...

1. spreekwoord
2. uitdrukking

Welke vorm van beeldspraak zie je?
Hij ging als een olifant door een porseleinen kast toen.

1. asyndetische vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. vergelijking

Welke vorm van beeldspraak zie je?
De directeur staat bekend om zijn vlijmscherpe uitspraken.

1. asyndetische vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie
4. personificatie

Welke vorm van beeldspraak zie je?
In dat orkest speelt het koper echt beter dan het hout.

1. metonymia
2. metafoor
3. synesthesie
4. vergelijking

Welke vorm van beeldspraak zie je?
Echt, die studenten wonen allemaal in een zwijnenstal.

1. metonymia
2. metafoor
3. synesthesie
4. vergelijking

Paragraaf 12 en 13

* Uitdrukkingen

* Beeldspraak gebaseerd op vergelijking (vergelijking, asyndetische vergelijking, personificatie, synesthesie, metafoor)
* Beeldspraak niet gebaseerd op een vergelijking (metonymia)

Paragraaf 14 Stijlfiguren

Er zijn verschillende redenen om stijlfiguren te gebruiken. Je wilt bijvoorbeeld
:
- je wat ‘lichter’ of juist ‘zwaarder’ uitdrukken;

- bepaalde woorden extra nadruk geven;

- de lezer aan het denken zetten;

- een grappig effect bereiken;

- een belezen (geleerde) indruk maken.

Paragraaf 14 Stijlfiguren

Je wilt je wat ‘lichter’ of juist ‘zwaarder’ uitdrukken:
* eufemisme

* understatement

* litotes

* ironie

* hyperbool

Paragraaf 14 Stijlfiguren

Je wilt bepaalde woorden extra nadruk geven:
* prolepsis                                                         * anticipatie
* repetitio                                                           * anafoor
* tautologie                                                       * pleonasme

* enumeratio                                                    * opsomming in drieën

* antithese                                                          * climax
* anticlimax                                                        * chiasme

Paragraaf 14 Stijlfiguren

Je wilt de lezer aan het denken zetten:

* paradox
* oxymoron
* retorische vraag

.

Paragraaf 14 Stijlfiguren

Je wilt een grappig effect bereiken:

* woordspeling

Paragraaf 14 Stijlfiguren

Je wilt een belezen (geleerde) indruk maken:

* allusie

Je krijgt een opdrachtenblad. 

Je ziet een stijlfiguur met daarachter twee voorbeelden. Beschrijf achter het stijlfiguur wat er gebeurt (en dus wat er met dit stijlfiguur bedoeld wordt).  Eén voorbeeld. 
Allusie
VB 1 Apps zijn dood, lang leve de app! ('Le roi est mort, vive le roi')
VB 2 Hij is gezien, hij is niet onopgemerkt gebleven.
Er wordt een toespeling gemaakt op een bekend persoon, bekende tekst, situatie, tekst et cetera.

- Maak de opdracht die je krijgt. 

- Schuif je antwoorden door naar je buurman of buurvrouw. Kijk na wat hij/zij heeft opgeschreven. Vul aan of verbeter.
- Noteer de stijlfiguren die je niet snapt. 

- Schuif de opdrachtenbladen net zo lang door tot je je eigen opdrachtenblad weer terug hebt.