Hoofdstuk 11 les 1 week 6

• AFP
• MBO
• Studiejaar 2

11.4 vormen van kanker 

Prostaatkanker 

meest voorkomend bij mannen 

11.500 nieuwe patiënten

gemiddelde leeftijd 71 jaar 

(PSA)

vanaf 60 jaar prostaat laten controleren 

prostaatkanker groeit onder invloed van testosteron 

* risico op het krijgen van prostaatkanker

- roken -veel vet voedsel -overgewicht 

Symptomen 

- vaker moeten plassen

- zwakke straal bij het plassen

- urineretentie

- urinewegontsteking 

- problemen bij het legen van de blaas

- pijn door uitzaaiingen 

Diagnose

* palpatie prostaat en urineblaas

* bloedonderzoek (PSA)

* Echo urinewegen 

* weefselmonsters 

* kijkonderzoek blaas (Cystoscopie)

Behandeling en prognose 

- Chirurgie en hormoontherapie 

of radiotherapie en hormoontherapie (testosteron)

90-94% na 10 jaar nog in leven

Bij uitgezaaide kanker: 1/2 jaar tot 3 jaar

Borstkanker 

meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen ( 30 jaar en ouder)

1 op de 8 vrouwen 

oorzaak is niet bekend 

Risico vergrotende factoren

- ouder worden (boven 50 jaar)

- menstruatie die vroeg is begonnen

- late menopauze

- langdurige hormonale substitutietherapie 

- geen kinderen 

- overgewicht

- overmatig drankgebruik

- familiair 

Risico verkleinende factoren

- zwangerschappen 

- eerste keer bevallen op  jonge leeftijd

- langdurige borstvoeding geven

Symptomen 

-gevoelloze of gevoelige knobbel in de borst 

- kuiltje in de huid of ingetrokken tepel

- huiduitslag op de  borst 

- druk of pijn in de borst 

- rode borst of een borst die warm aanvoelt 

- afscheiding uit tepel 

Diagnose

- zelfcontrole ( 1 week na menstruatie)

- mammografie ( vanaf 50 jaar)

- bij knobbel: weefsel wegnemen 

Behandeling

combinatie 

- chirurgie 

- radiotherapie

- hormoontherapie 

Nazorg

- borst reconstructie 

- borstprothese

*** Vroegtijdig recidief ontdekken *** 

controle 

na 5 jaar komen recidieven minder voor 

Longkanker

vierde plaats van meest voorkomende

90% door roken

Asbest

kwaadaardige celveranderingen in de bronchiën of longweefsel

Symptomen 

- hoesten

- bloed ophoesten

- pijn in de borstkas (of elders)

- heesheid

- kortademigheid

- gebrek aan eetlust 

- gewichtsverlies

Diagnose

- bloedonderzoek

- bronchoscopie

- LF longfunctie

- rontgenfoto X-thorax

-CT scan

Behandeling 

ahv:- type kanker

- uitzaaiingen 

- algehele toestand

- leeftijd

Chirurgie

Radiotherapie

Aanvulling

Dikkedarm- en endeldarmkanker

2017: 14.000 darmkanker vastgesteld

Staat op tweede plaats van meest voorkomend 

Darmcellen veranderen en worden kwaadaardig 

Symptomen

- vage buikpijn 

- veranderd ontlastingspatroon

- bloed en of slijm bij de ontlasting 

- loze aandrang 

-vermoeidheid en duizeligheid 

- onverklaarbaar gewichtsverlies 

Diagnose 

- kijkonderzoek endeldarm (sigmoïdscopie/colonscopie)

- nemen van biopten (weefselmonsters)

- röntgenfoto (X-BOZ)

- Echo

- CT /MRI

Behandeling 

- uitzaaiingen ? Type 

* Chirurgie * Radiotherapie*chemotherapie * medicatie 

evt aanleggen stoma 

Prognose: ahv uitzaaiingen en hoe snel het is ontdekt 

(bevolkingsonderzoek)

Vragen ? 

maak de opdrachten van Take Care 

20-30 

Succes ! 

(volgende week toets)