vdn4 les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

vdn4 les 3

Toets 1B

t

Word je (loop je) boos 

als je dit leest (lezen, ik lees, je leest)?

Lesprogramma 

-Weten jullie nog hoe je een persoonsvorm kan vinden? 

-Weten jullie hoe je een ww in de tt moet vervoegen? 

-Weten jullie nog wat sterke en zwakke werkwoorden zijn? 

Korte herhaling. 

Korte toets.  

Instructie: 

-Hoe vervoeg je zwakke werkwoorden 

 in de verleden tijd? 

-Opdrachten

-Leerdoel behaald? 

-Keuzemoment

Iedereen doet mee met de opdracht. 

Na de les

-Weet ik dat zwakke ww -te(n) of de(n) achter de stam krijgen.

-Weet ik dat de stam = hele ww min -en

-Weet ik wanneer en hoe ik 't ex kofschip kan  gebruiken.

Lesprogramma 

-Weten jullie nog hoe je een persoonsvorm kan vinden? 

-Weten jullie hoe je een ww in de tt moet vervoegen? 

-Weten jullie nog wat sterke en zwakke werkwoorden zijn? 

Korte herhaling. 

Korte toets.  

Instructie: 

-Hoe vervoeg je zwakke werkwoorden 

 in de verleden tijd?

-Opdrachten.

-Leerdoel behaald? 

-Keuzemoment. 

Iedereen doet mee met de opdracht. 

Hoe vind je de persoonsvorm?

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. Door de tijd te veranderen in de zin. Van tt naar vt; van vt naar tt.

Ik blijf vandaag thuis. (tt)                 Ik bleef gisteren thuis. (vt)

Werkt hij bij Mc Donalds? (tt)         Werkte hij bij Mc Donalds? (vt)

2. Het aantal te veranderen. Van ev naar mv; van mv naar ev. 

Ik (ev) blijf vandaag thuis.                Wij (mv) blijven vandaag thuis. 

Wij (mv) kiezen een cadeau uit.     Hij (ev) kiest een cadeau uit.    

 PersoonsVorm? tt

       1.  STAM van een werkwoord

= het hele ww -en

   2.  STAM van een werkwoord + t

   3. STAM van een werkwoord + en 

= HELE WERKWOORD

ww tegenwoordige tijd: 

Ik denk,  ik dans, ik vouw,      ik schrijf,      Ik reis

Denken   dansen   vouwen   schrijven     reizen

(een v aan het einde van de stam wordt een f)

(een z aan het einde van de stam wordt een s)

Hij denkt, zij schrijft, het werkt, wat werkt?, De auto start, Nederland beweegt

wij zingen, wij lopen, wij kopen, wij fietsen, wij reizen, wij whatsappen, wij chatten, wij gamen (jullie en zij)

in tt 3 manieren om pv te spellen

1. stam

2. stam plus t

3. stam plus en

Stam van een ww is het hele ww -en. Het ww schrijven eindigt op een v,  in het enkelvoud wordt de v een f.  

Ik schrijf

jij schrijf

schrijf

zij schrijf

het schrijf

Wie schrijf

Wij schrijv 

jullie schrijv

Uitgang persoonsvorm tegenwoordige tijd.

t

jij? 

t

t

t ?

en = hele werkwoord

en = hele werkwoord

Stam van een ww is het hele ww -en. Het ww reizen eindigt op een z, in het enkelvoud wordt de z een s  

                                        Ik reis

          Jij reis

reis

Zij reis

Het reis

Wie reis

Wij reiz

Jullie reiz

 

Uitgang persoonsvorm tegenwoordige tijd.

t

jij?

t

t

t ?

en = hele werkwoord

en

Stam van een ww is het hele ww -en.

                                        Ik land

          Jij land

land

Zij land

Het land

Wie land

Wij land

Jullie land

 

Uitgang persoonsvorm tegenwoordige tijd.

t

jij?

t

t

t ?

en

en

Lesprogramma 

-Weten jullie nog hoe je een persoonsvorm kan vinden? 

-Weten jullie hoe je een ww in de tt moet vervoegen? 

-Weten jullie nog wat sterke en zwakke werkwoorden zijn? 

Korte herhaling. 

Korte toets.  

Instructie: 

-Hoe vervoeg je zwakke werkwoorden 

 in de verleden tijd? 

-Opdrachten

-Leerdoel behaald? 

-Keuzemoment.

Iedereen doet mee met de opdracht. 

Check:

Opdracht 1: Wat is het verschil tussen een zwak en een sterk werkwoord?

Leg uit en geef voorbeelden.

Is het onderstaande woord een zwak of een sterk werkwoord. Zwak ww Sterk ww

a. worden

b. bestellen

c. fietsen

d. kopen

e. zwemmen

f. reizen

g. juichen

h. blazen

i. wrijven

j. ontdekken

Sterk

a. worden

d. kopen

e. zwemmen

h. blazen

i. wrijven

Zwak

b. bestellen

c. fietsen

f. reizen

g. juichen

j. ontdekken

Lesprogramma 

-Weten jullie nog hoe je een persoonsvorm kan vinden? 

-Weten jullie hoe je een ww in de tt moet vervoegen? 

-Weten jullie nog wat sterke en zwakke werkwoorden zijn? 

Korte herhaling. 

Korte toets.  

Instructie: 

-Hoe vervoeg je zwakke werkwoorden 

 in de verleden tijd? 

-Opdrachten

-Leerdoel behaald? 

-Keuzemoment

Iedereen doet mee met de opdracht. 

(Verbuigen)

Sterke werkwoorden:

Ik loop- ik liep    Ik ben- ik was   Ik blaas- ik blies

Zwakke werkwoorden:

Ik werk - Ik werkte Wij werkten  Ik speel- Ik speelde -Wij speelden   Het brandt- Het brandde - De auto's brandden. 

Sterke ww hebben geen hulp nodig! 

Zijn eigenwijs!

Zwakke ww hebben 

hulp nodig! 

te(n) of de(n)

Zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden hebben in de verleden tijd hulp nodig van -te(n) en -de(n). 

Ik werk. Ik werkte.

Het gebeurt. Het gebeurde.

De mensen fietsen. De mensen fietsten. 

Het vuur brand. De vuren brandden gisteren. 

Sterke werkwoorden 

Sterke werkwoorden hebben geen hulp nodig. 

Ze zijn eigenwijs. Ze bepalen in de verleden tijd zelf wel welke uitgang het werkwoord krijgt. Daarom moet je ze ook uit het hoofd leren. 

Ik word. Ik werd.           Ik loop. Ik liep.

Ik ben. Ik was.                Ik houd. Ik hield. 

Hij blaast. Hij blies.     Wij houden. Wij hielden.

Stam

Ik werk

jij werk

zij werk

het werk

Wij werk 

jullie werk

Zwakke werkwoorden hebben hulp nodig in de vt: te of de

te

te

te

te

ten

ten

stam

                                                Ik land

          jij land

zij land

het land

wij land

jullie land

 

Zwakke werkwoorden hebben hulp nodig in de vt: te of de

de

de

de

de

den

den

Wanneer + te(n) of de(n) in de vt bij zwakke werkwoorden?

Wanneer + te(n) of de(n) in de vt?

Verbuig het werkwoord naar de verleden tijd: 

Ik bestel                 

Hij bestelt

Wij bestellen            

Ik pel                      

Hij pelt                    

Ik werk                    

Hij werkt   

Wij werken             

De lamp verlicht 

De lampen verlichten

Maak de opdracht 

in je schrift!

Wanneer + te(n) of de(n) in de vt?

Maak het woord langer (wij ... / jullie ...) om te horen of je een

-te -de -ten -den krijgt. 

Ik bestel                            -Ik bestelde

Hij bestelt                         -Hij bestelde

Wij bestellen                   -Wij bestelden

Ik pel                                   - Ik pelde

Hij pelt                               - Hij pelde

Ik werk                               - Ik werkte

Hij werkt                            - Hij werkte

Wij werken                       - Wij werkten

De lamp verlicht            - De lamp verlichtte

De lampen verlichten - De lampen verlichtten

Toch nog schrijftwijfel?

Is het nu: Hij schaatste of hij schaatsde? Hij zweefte of zweefde? 

De oplossing: 

't ex kofschip

Wanneer + te(n) of de(n) in de vt?

't ex kofschip

 Zwakke ww: In de verleden tijd zetten we -te(n) of -de(n) achter de stam. 

Tip 1: Maak het werkwoord langer: gebeurde

sloopte, flopte, lachte

Tip 2: Je kan 't ex kofschip gebruiken. 

PersoonsVorm vt

t'ex kofschip

Kijk naar het hele werkwoord. 

Boffen: Haal -en eraf.

Als de laatste letter een t,x,k,f,s,c,h,p is, komt er te(n) achter de stam. 

Als de laatste letter niet een t,x,k,f,s,c,h,p is, komt er de(n) achter de stam. 

boffen: Ik bofte: Ik heb geboft. 

juichen: Ik juichte: Ik heb gejuicht. 

dubben: Ik dubde: Ik heb gedubd. 

verbazen: Ik verbaasde me: Ik heb me verbaasd. 

Zwakke werkwoorden hebben in de verleden tijd hulp nodig van -te(n) en -de(n). Schrijftwijfel? 

1. Maak het ww langer:

maken ik maak ik maakte

dubben ik dub dubte of dubde?

2. 't ex kofschip

a. hele ww= dubben

b. -en eraf

c. laatste letter in 't ex kofschip?

ja? dan stam + te(n)

nee? dan stam + de(n) Nee, dus het wordt dubde.

Lesprogramma 

-Weten jullie nog hoe je een persoonsvorm kan vinden? 

-Weten jullie hoe je een ww in de tt moet vervoegen? 

-Weten jullie nog wat sterke en zwakke werkwoorden zijn? 

Korte herhaling. 

Korte toets.  

Instructie: 

-Hoe vervoeg je zwakke werkwoorden 

 in de verleden tijd?

-Opdrachten

-Leerdoel behaald? 

-Keuzemoment: Lezen, kaft, website.

Opdrachten: 

Blz. 236, 237 opdracht 2 t/m 6.

Groep groen gaat verder. 

Lesprogramma 

-Weten jullie nog hoe je een persoonsvorm kan vinden? 

-Weten jullie hoe je een ww in de tt moet vervoegen? 

-Weten jullie nog wat sterke en zwakke werkwoorden zijn? 

Korte herhaling. 

Korte toets.  

Instructie: 

-Hoe vervoeg je zwakke werkwoorden 

 in de verleden tijd? 

-Opdrachten

-Leerdoel behaald? 

-Keuzemoment: lezen, website, tekenen. 

Opdrachten: 

Blz. 236, 237 opdracht 2 t/m 6.

Groep groen gaat verder. 

't ex-kofschip gebruik je alleen in de verleden tijd bij zwakke werkwoorden.

1. ja
2. nee

De verleden tijd van juichen is: ik juichte.
Want: juichen- en = juich
de h zit in 't ex kofschip

1. ja
2. nee

De verleden tijd van verbazen is: ik verbaasde.
Want: verbazen- en = verbaz
de z zit niet in 't ex kofschip

1. ja
2. nee

Lesprogramma 

-Weten jullie nog hoe je een persoonsvorm kan vinden? 

-Weten jullie hoe je een ww in de tt moet vervoegen? 

-Weten jullie nog wat sterke en zwakke werkwoorden zijn? 

Korte herhaling. 

Korte toets.  

Instructie: 

-Hoe vervoeg je zwakke werkwoorden 

 in de verleden tijd? 

-Opdrachten

-Leerdoel behaald? 

-Keuzemoment: lezen, website, kaft. 

Opdrachten: 

Blz. 236, 237 opdracht 2 t/m 6.

Groep groen gaat verder. 

Na de les

-Weet ik dat zwakke ww -te(n) of de(n) achter de stam krijgen.

-Weet ik dat de stam = hele ww min -en

-Weet ik wanneer en hoe ik 't ex kofschip kan  gebruiken.

Huiswerk

Paragraaf 7 Spelling: Blz. 236, 237 opdracht 2 t/m 6.