§3.4 Macht op de markt

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Huiswerk!

Pak alvast je boek, schrift, rekenmachine en pen

En neem het huiswerk van vandaag voor je.

• HH 17 en 18 blz. 93
• plusopdracht 11 blz. 95

De docent loopt dan langs om het huiswerk te controleren

Wat is een monopolie?

Monopolie

• Een monopolie is een marktvorm met 1 aanbieder
• Die ene aanbieder bepaalt dan de prijs
• Overheidsmonopolie (politie, brandweer, leger, drukken van geld)👍
• Bedrijven (patenten, Farma, Coca cola)👎

§3.4 Macht op de markt

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je:

• een monopolie beschrijven en herkennen.
• de verschillen tussen volkomen concurrentie en monopolistische concurrentie beschrijven en herkennen.
• een oligopolie beschrijven en herkennen.
  
• uitleggen wat een kartel is.
• uitleggen hoe producenten hun marktaandeel proberen te vergroten.

Volkomen concurrentie

Volkomen concurrentie is een marktvorm waarbij er veel aanbieders zijn, maar ook 

• Transparante markt
  
• Homogeen product

Voorbeelden:

• Wisselkoersen
  
• Aandelenmarkt
  
• Grondstoffen (wereldmarktprijzen)

Monopolistische concurrentie

Monopolistische concurrentie is een marktvorm waarbij er veel vragers en aanbieders zijn, maar ook...

• Weinig transparantie (garagebedrijf, aannemers, tandartsen)
• Heterogene producten

• Hierdoor kunnen bedrijven zich onderscheiden van anderen en daarom ook een andere prijs vragen voor het product of dienst

Oligopolie

Een oligopolie is een markt met een klein aantal aanbieders

• Oligopolie met heterogeen product (Smartphones, Google en Microsoft)
• Oligopolie met homogeen product (Elektriciteit, Eneco, internet, T mobile, KPN)
• Heftige concurrentie en prijzenoorlogen
• Als er GEEN sprake is van een kartel (stiekeme prijsafspraak om zo de prijs hoog te houden) Illegaal!!
• Vraag: Op welke manier lijkt een Kartel bij een oligopolie op een monopolie? 

Vraag

• Wat willen bedrijven eigenlijk?
• Een zo groot mogelijk deel van de markt (liefst 100%)

Marktaandeel

• De vraag is in een markt is verdeeld over verschillende aanbieders
• 1 deel van een aanbieder noemt men een marktaandeel
• Bedrijven proberen hun marktaandeel te vergroten door gebruik te maken van de 6 p's: 
• Product, Prijs, Promotie, Plaats, Personeel, Presentatie

Marktaandeel berekenen

• In 2020 zijn in totaal 547.000 elektrische fietsen (e-bikes) verkocht. 
• De afzet van het merk Stella was 65.640 e-bikes.
  

• Vraag: Bereken het marktaandeel van Stella.

• Marktaandeel = eigen afzet : totale afzet x 100 
• 65.640 ÷ 547.000 × 100% = 12%.

Samen oefenen (1)

Marktaandeel = eigen afzet ÷ totale afzet × 100%

De afzet van Apple is 3 miljoen Smartphones per jaar. In totaal worden er wereldwijd 12 miljoen smartphones per jaar verkocht.

• Bereken het marktaandeel van Apple.

• 3.000.000 : 12.000.000 x 100 = 25%
• 3 : 12 x 100 = 25%

Samen oefenen (2)

• Het marktaandeel uitrekenen kan ook met de omzet!
• Apple heet een omzet van €2,7 mrd per jaar
• de totale markt is €10,8 mrd per jaar

Bereken opnieuw het marktaandeel van Apple

• 2,7 : 10,8 x 100 = 25%

Samen oefenen (2)

De vuurwerkkoning verkoopt 25.000 kg vuurwerk. In totaal wordt er 500.000 kg vuurwerk verkocht. 

Bereken het marktaandeel van de vuurwerkkoning.

• 25.000 : 500.000 x 100 = 5%
• Het marktaandeel van de vuurwerk koning = 5% van de hele vuurwerkmarkt.

Opdracht

Wat: maak opdracht 2 t/m 6 op blz. 86

Hoe: lees de leer tekst als je moeite hebt met een vraag!

Tijd: 15 minuten (stiltemoment) 

Resultaat: Samen bespreken

Klaar: Begin alvast met het huiswerk:

Opdracht 7 t/m 11 op blz. 88

+

HH opdracht 19 t/m 23 op blz. 93

Huiswerk tijd

• Opdracht 7 t/m 11 op blz. 88
  
• +
  
• HH opdracht 19 t/m 23 op blz. 93

Blooket

Ben jij ondernemend

Terugblik en afsluiting

• Wat: Schrijf voor jezelf op wat je deze les hebt geleerd (2 min)
• Wissel je antwoorden uit met je buurman/vrouw. De docent wijst een aantal duo's aan die het klassikaal vertellen. 
• Volgende les: Start hoofdstuk 4 

Huiswerk:

Opdracht 7 t/m 10 op blz. ...

+

HH opdracht 19 t/m 23 op blz. ...