Zwachtelen en decubitus

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

ACT zwachtelen

Lesdoelen

• Je weet het doel van zwachtelen
• Je kent de indicaties en contra-indicaties bij ACT zwachtelen

Wanneer?

• onvoldoende werking van de bloedvaten (veneuze insufficiëntie);
  
• trombose;
  
• lipoedeem;
  
• onvoldoende werking van de lymfevaten

Doel van zwachtelen

• het vocht uit de onderbenen snel en blijvend laten verdwijnen;
  
• versnellen van de bloedstroom;
  
• versnellen van de lymfestroom.

ACT zwachtelen

A = ambulante

C = compressie

T = therapie

• Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.
  
• Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts. 

Compressie

• Uitoefenen van druk
• Hoogste druk rond de enkels
• Druk neemt af richting het hart
• Druk rond de benen is gelijkmatig
• Bij twee zwachtels; andere richting

Korte rek zwachtels

Niet/weinig rekbaar

Werkdruk

Bij mobiele zorgvragers

Dag en nacht te dragen

Twee zwachtels per been

Lange rek zwachtels

Rekbaar

Rustdruk

Bij minder mobiele zorgvragers

Alléén overdag!

Alle zwachtels zijn wasbaar op 30 graden

Zwachtelen

Problemen bij het zwachtelen

• Pijn
  
• Irritatie van de huid
  
• Vensteroedeem
  
• Striemen en blaren
• Kleur tenen
• Afzakken van de zwachtel
  

Wat moet je doen als de tenen van de zorgvrager na het zwachtelen blauw kleuren?

1. De zwachtels direct verwijderen
2. De zwachtels losser aanbrengen
3. De zorgvrager 15 minuten laten lopen
4. Niets doen

Compressietherapie wordt wel toegepast bij wonden, ook als er geen oedeem is.
Vraag: Om welke reden is dit?

1. Dit vermindert de kans op infectie
2. Het vermindert de geur
3. Het maakt de verzorging makkelijker
4. Dit verbetert de doorbloeding

Waarom moet de voet in een hoek van 90 graden tijdens het zwachtelen?

Polsteren Wel of niet??

• Geen consensus; volg advies behandelaar!
• Been rond en conisch maken
• Holten opvullen met polstermateriaal en                          scherpe randen (scheenbeen) afvlakken
• Doel: gelijkmatige drukverdeling
• Synthetische watten en tubifast buisverband

Contra-indicaties

Arteriële insufficiëntie

Huidaandoening

Allergie voor bestanddelen van de zwachtels

Hartproblemen (afhankelijk van situatie)

Veneus

Meest voorkomend

Oedeem

Veel wondvocht (exudaat)

Vaak wond aan enkel

wond meestal geel/rood

normale kleur en temperatuur

Arterieel

Meestal geen oedeem

Weinig wondvocht

Wond scheenbeen, voorvoet, tenen

wond necrotisch

Been koud en bleek

Enkel- arm index

Decubitus

Wat is het?

Ontstaan van wonden door druk- en schuif- of wrijfkrachten of een combinatie hiervan

Kleine bloedvaten worden dichtgedrukt door constante druk op weefsel

Weefsel krijgt te weinig zuurstof en voeding met als gevolg afsterving

Decubitus en smetplekken zijn hetzelfde

1. ja
2. nee

De verschillende categorieën:

Categorie 1: verkleuring (roodheid) van de huid, die niet verdwijnt of wegdrukbaar is. Huid is nog wel intact

Categorie 2: oppervlakkige wond (beschadiging), beperkt tot opperhuid en lederhuid. Bijvoorbeeld een blaar of een schaafwond, zonder dat het onderliggend weefsel is beschadigd.

graad 1

graad 2

Categorie 3: een wond met verlies van huidlaag. Onderhuids vetweefsel is zichtbaar. Onderliggende botten of pezen (spieren) zijn niet aangetast.

  

Categorie 4: een diepe wond waarbij de onderliggende botten of pezen (spieren) zijn aangetast, met of zonder schade aan de opperhuid en lederhuid.

graad 3

graad 4

Verhoogd risico door?

Verhoogd risico door..

verminderde mobiliteit

slechte voedingstoestand

verminderde huidconditie

neurologische stoornissen

incontinentie

afwijkende lichaamstemperatuur

Zinvolle maatregelen

Wisselhouding in bed

Voorkomen van schuiven in bed

Wisselhouding in de stoel

Voeding

Huidverzorging