11.2 radicaal reacties deel 2 (additie)

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

11.2  Radicaal mechanisme

 Herhaling: Substitutiereacties: Radicaal

Additiereacties: Radicaal

Herhaling vorige les: Substitutie

• Substitutie: Vervanging van een atoom of atoomgroep door een ander atoom of atoomgroep.
• Algemene vorm: A + B -> C + D
• Via radicaalmechanisme
• Via ionair mechanisme is ook mogelijk! (zie volgende lessen over polaire reacties)

Substitutie: Radicaalmechanisme

• Gaan kijken naar het maken van broommethaan:
  CH4 + Br2 -> CH3Br + HBr
• 3 stappen:
  1) Initiatie
  2) Propagatie
  3) Terminatie

Radicaalmechanisme: Initiatie

• Het creëren van radicalen 
• Br2 splitst onder uv-straling in twee broomradicalen
  
  
• Het vormen van radicalen start de reactie

Radicaalmechanisme: Propagatie

• Radicalen zijn zeer reactief
• Stap 1: Broomradicaal reageert met CH4
• Stap 2: Methylradicaal (CH3.) reageert met Br2
• Ontstaat altijd een nieuw radicaal

Radicaalmechanisme: Terminatie

• Terminatie gebeurt als er geen nieuw radicaal wordt gevormd en dan stopt de reactie

Additie

• Additie: uit twee of meer moleculen ontstaat 1 nieuw molecuul
• Algemene vorm: A + B -> C 
• Vaak via dubbele bindingen, waarbij een enkele binding ontstaat
• Via radicaalmechanisme
• Via ionair mechanisme ook mogelijk ! Zie volgende lessen over polair reactiemechanisme

Additie: Radicaalmechanisme

• Gaan kijken naar reactie tussen HCl en etheen
  H2C=CH2 + HCl -> H3C-CH2Cl
• 3 stappen:
  1) Initiatie
  2) Propagatie
  3) Terminatie

Radicaalmechanisme: Initiatie

• Het creëren van radicalen 
• Onder invloed van peroxiden (-O-O- bindingen) wordt HCl gesplitst in radicalen

Radicaalmechanisme: Propagatie

• Stap 1: Chloorradicaal reageert met etheen
• Stap 2: Chlooretheenradicaal (C2H4Cl.) reageert met HCl
• Ontstaat altijd een nieuw radicaal

Radicaalmechanisme: Terminatie

• Terminatie gebeurt als er geen nieuw radicaal wordt gevormd en dan stopt de reactie

Additie: Radicaalmechanisme

• Initatie: Het starten van de reactie door het vormen van radicalen: Vaak een verbinding van hetero-atomen (Br, I, Cl, O, N) onder UV-licht
• Propagatie: Radicalen reageren met moleculen en vormen daarbij nieuwe radicalen
• Terminatie: twee radicalen die met elkaar reageren. Dan zijn er geen radicalen meer en stopt de reactie

Aan de slag

Lees paragraaf 11.2

Maak opgave 11,12, 17 t/m 19