14.2 Het centrale zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H14 Zenuwstelsel

Deze les

- Terugblik

- 14.1 dl2: leerdoel 2

- 14.2 Het centrale zenuwstelsel dl1: leerdoel 3

Welk deel van een zenuwcel leidt impulsen van het cellichaam af?

1. Dendriet
2. Axon

Welke neuronen liggen in hun geheel in het centrale zenuwstelsel?

1. motorisch neuron
2. sensorisch neuron
3. schakelneuron
4. geen van alle

Waar ligt het cellichaam van een sensorisch neuron?

1. in het centrale zenuwstelsel
2. buiten het centrale zenuwstelsel

In welke richting geleiden sensorische neuronen impulsen?

1. Naar het centrale zenuwstelsel toe
2. van het centrale zenuwstelsel af

Welk neuron eindigt bij een spier?

1. schakelcel
2. sensorisch neuron
3. motorisch neuron

Leerdoelen 14.1

1. Je beschrijft de bouw en functie van de verschillende typen neuronen.

2. Je beschrijft de bouw van een zenuw.

Centraal zenuwstelsel (CZS)

Zenuwcellen (neuronen) van de 

hersenen en ruggenmerg 

met ondersteunende cellen.

Perifeer zenuwstelsel

(Uitlopers van) zenuwcellen, 

gebundeld in zenuwen, die 

zintuigen verbinden met het CZS en

het CZS met spieren en klieren.

Zenuw = bundel zenuwceluitlopers

BINAS 88A

Ruggenmerg (88J)

Loopt van hersenen naar stuitje. 

Loopt door de wervels in de wer-

velkolom.

Bij elke wervel ontspringen

zenuwen.

Wervel

Ruggenmerg (88J)

Aan de rugzijde (dorsaal) komen de

sensorische neuronen binnen. De cel-

kernen ervan liggen nog buiten

het ruggenmerg in de spinale ganglia.

Ruggenmerg (88J)

Aan de buikzijde (ventraal) gaan de

motorische neuronen naar buiten. 

De celkernen hiervan liggen ín het

ruggenmerg.

Zenuwen

Bundel van uitlopers van 

neuronen.

Gemengde zenuw: zowel uitlopers van

sensorische als motorische neuronen.

Gevoelszenuw: alleen uitlopers van sensorische neuronen.

Bewegingszenuw: alleen uitlopers van
motorische neuronen. 

Zenuwen

Ruggenmerg zenuw: zenuw die ont-

springt in het ruggenmerg.

Opdracht: Bekijk BINAS 88J en 

benoem nummers 1 t/m 11

biologiepagina.nl

Leerdoelen 14.2

3. Je beschrijft de bouw van het centrale en perifere zenuwstelsel.

4. Je beschrijft de bouw en functies van de grote hersenen.

5. Je licht toe hoe de kleine hersenen, de hersenstam en het ruggenmerg betrokken zijn bij de activiteiten van spieren en inwendige organen.

Witte en grijze stof

Grijze stof = Cellichamen met de celkern

Witte stof = Uitlopers met beschermlaag (myeline)

Ruggenmerg

Witte en grijze stof

Grijze stof = Cellichamen met de celkern

Witte stof = Uitlopers met beschermlaag (myeline)

Hersenen

Neem de tabel over en vul in

In het ruggenmerg en in de hersenen kun je een wit en en grijs gedeelte onderscheiden. Geef voor beiden aan wat de oorzaak van deze kleur is.

Huiswerk

- Af verwerking 14.1 en 14.2, leerdoelen 1 t/m 3: 

samenvatten, begrippen, opdrachten