5.2 Ontleding van stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

4.2 Ontleding van stoffen

Ontleding

• Het opdelen van een groter geheel in kleinere deeltjes
• In scheikunde: het opdelen van 1 beginstof in 2 of meer reactieproducten door middel van een chemische reactie

• beginstof -> reactieproduct 1 + reactieproduct 2 ( + reactieproduct 3 + ....)

• Na de reactie zijn er dezelfde atoomsoorten als voor de reactie!

Ontleding

       

 1 beginstof! (zuivere stof!!) ----> 2 of meer reactieproducten 

Bijvoorbeeld: 

Ontleding van water           Water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g) 

Ontleden van kopercarbonaat

De reactievergelijking die hoort bij de ontleding van kopercarbonaat is als volgt: 

CuCO₃ (s) -> CuO (s) + CO₂ (g)

Bij een ontledingsreactie is er dus maar 1 beginstof. De beginstof is altijd een verbinding. Deze verbinding ontleedt tot 2 of meer stoffen, die elementen, verbindingen, of een combinatie van deze kunnen zijn.

Verbindingen vs elementen 

Verbindingen --> ontleedbaar

Elementen--> niet ontleedbaar

Atomen 

aangeven met letters

atoombinding

ontleedbare- en niet ontleedbare stoffen

Als je water ontleed ontstaat er zuurstof en waterstof, deze stoffen kun je niet verder ontleden.

Bij de ontleding van hout ontstaat er zuurstof, waterstof en koolstof, deze stoffen kun je niet verder ontleden.

Deze eindproducten zijn allemaal elementen

Verschil met verbranding?

Exotherm

• Er komt energie vrij bij de reactie;
• Let op: dit betekent niet per definitie dat er geen energie nodig is om de reactie op te starten (activeringsenerging=E_act)!
• Voorbeeld: verbranding 

Endotherm

• Er moet energie worden toegevoegd om de reactie te laten verlopen;
• De reactie stopt als er geen energie meer wordt toegevoegd.
• Voorbeeld: ontledingsreacties 

Endotherm en exotherm

Endotherm: er is energie nodig

Exotherm: er komt energie vrij

Reactie met ammoniumdichromaat:

Is dit een verbranding of ontleding?

(NH₄)₂Cr₂O₇ --> Cr₂O₃ + N₂ + 4 H₂O

Verwacht je dan een exotherme of een endotherme reactie?

Soorten ontledingsreacties

• Elektrolyse: ontledingsreactie waarbij elektriciteit wordt gebruikt
  
  
• Thermolyse: ontledingsreactie waarbij warmte wordt gebruikt

• Fotolyse:  ontledingsreactie waarbij licht wordt gebruikt
  

Elektrolyse

ontledingsreactie met elektrische energie

elektrolyse  van water. 

Samengevat

Huiswerk

14 t/m 20, 22, 23