Intro + 4 H/V Diffusie en osmose

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Tas van tafel

Pen, potlood & notitieschrift pakken

Binas bij?

Planning periode 2

Havo: Hoofdstuk 9 Erfelijkheid (digitaal) + 3.3 Transport door membranen

VWO: Hoofdstuk 5 Erfelijkheid + 2.3 Celmembranen en Transport

Leerdoelen

Wat is diffusie en osmose? 

Wat is het verschil tussen actief en passief transport?

Waarom hebben dierlijke cellen geen turgor en plantaardige cellen wel?

Deze les zal over transport in en uit de cel gaan. Welk celorganel speelt hierin een centrale rol?

Even herhalen

Het Celmembraan - Fosfolipiden

• Semi-permeabel / selectief permeabel (: laat niet alle stoffen door)

• Hydrofiel - mixt met water / Polair
  
• Hydrofoob - kan niet met water / vetoplosbaar

Deze les zal over transport in en uit de cel gaan. Welk celorganel speelt hierin een centrale rol?

Celmembraan

Diffusie

• Natuurkundig verschijnsel
  
  
• Deeltjes (moleculen) bewegen 
  
  
• Deeltjes bewegen net zolang totdat ze gelijkmatig verdeeld zijn over de ruimte = dynamisch evenwicht
  
  
• Van een hoge concentratie naar een lage concentratie
  

Bij diffusie gaan deeltjes van een lage concentratie naar een hoge concentratie

1. Waar
2. Niet waar
3. Soms wel, soms niet

Bij diffusie gaan deeltjes van een lage concentratie naar een hoge concentratie

Antwoord B: niet waar

Diffusie is passief. Kortom, het kost ons lichaam geen energie

1. Waar
2. Niet waar
3. Soms wel, soms niet

Diffusie is passief. Kortom, het kost ons lichaam geen energie

Antwoord A: waar

Diffusie. Hoe komt het dat als iemand deodorant gebruikt in de klas, je dit ook redelijk snel ruikt maar na een minuut niet meer? 

Osmose

• Osmose: de diffusie van water door een semi-permeabel membraan van een plaats met een lage osmotische waarde naar een plek met een hoge osmotische waarde
  
  
• concentratie opgeloste deeltjes het hoogst is, heeft de hoogste osmotische waarde. 

Lagere osmostische waarde =

Hogere osmostische waarde =

Dezelfde osmostische waarde =

isotoon

Samengevat tot nu toe:

Actief transport

• Kost de cel energie (ATP)
  
• Meestal transport van een lage concentratie opgeloste stof naar een hoge concentratie opgeloste stof
• Bij grotere moleculen 
  
• Speciale eiwitten in celmembraan die stoffen 'vastpakken' en aan de andere kant 'loslaten'

www.bioplek.org

Door welk celorganel wordt ATP voor actief transport geleverd?

Door welk celorganel wordt ATP voor actief transport geleverd?

Het mitochondrium

In het cytoplasma van een zenuwcel is de K+ concentratie veel hoger dan buiten de cel. Welk transportproces maakt dit mogelijk?

1. diffusie
2. actief transport
3. passief transport
4. osmose

In het cytoplasma van een zenuwcel is de K+ concentratie veel hoger dan buiten de cel. Welk transportproces maakt dit mogelijk?

Antwoord B: actief transport

Hiernaast staat een celmembraan
schematisch getekend.
Door welk onderdeel passeren
vetmoleculen het celmembraan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Samenvatting

Leerdoelen

Wat is diffusie en osmose? 

Wat is het verschil tussen actief en passief transport?

Waarom hebben dierlijke cellen geen turgor en plantaardige cellen wel?

Aan het werk

Open Nectar en lees Hoofdstuk 3 paragraaf 3 (HAVO) en / of Hoofdstuk 2 paragraaf 3 (VWO).

Opdrachten: zie Somtoday