Basisstof 1 bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 6:  'transport'

Hoe komen de voedingstoffen uit je voedsel en de zuurstof uit de lucht die je inademt bij alle cellen van je lichaam?

bloedvatenstelsel

Hoeveel liter bloed heeft een volwassene?

1. 1 tot 2 liter bloed
2. 2 tot 3 liter bloed
3. 3 tot 4 liter bloed
4. 5 tot 6 liter bloed

Het transporteren van stoffen

Je bloed vervoert allerei stoffen zoals:

voedingstoffen en afvalstoffen.

Zuurstof wordt door de rode bloedcellen in je bloed vervoerd en

een kleine hoeveelheid door het bloedplasma.

Daarnaast regelt het bloedplasma de verdeling van de warmte in je lichaam.

Samenstelling van bloed

Het bloedplasma vervoert allerlei stoffen? Welke stoffen zijn dat?

1. voedingstoffen, afvalstoffen , een kleine hoeveelheid zuurstof
2. voedingstoffen, afvalstoffen, een kleine hoeveelheid zuurstof , hormonen , enzymen
3. voedingstoffen, afvalstoffen, een kleine hoeveelheid zuurstof, hormonen, enzymen en antistoffen

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen

• meeste bloedcellen zijn de rode bloedcellen
• (5 miljoen rode bloedcellen per kubieke millimeter)
• Rode bloedcellen vervoeren zuurstof.
• Rode bloedcellen worden gemaakt in het beenmerg van botten.
• Rode bloedcellen hebben geen celkern
• In rode bloedcellen zit hemoglobine.
  

Rode bloedcellen

• Hemoglobine: rode kleurstof in rode bloedcellen
  
• In hemoglobine zit ijzer
• Zuurstof hecht aan het ijzer in hemoglobine

Rode beenmerg

Het rode beenmerg is de plek waar alle bloedcellen worden gemaakt. 

Bloedcellen verslijten al na een paar maanden. 

Dus er moet elke weer nieuwe cellen worden gemaakt. 

Sporters gaan voor een belangrijke wedstrijd vaak een aantal weken op grote hoogte (2000 meter) trainen. Hoe kan dit hun sportprestaties verbeteren?

Hemoglobine bevat ijzer. Het rode beenmerg heeft dan ook ijzerzouten nodig om hemoglobine te maken. Een tekort aan ijzerzouten in de voeding kan bloedarmoede veroorzaken. Wat heeft dit voor gevolgen?

Welke voedingsmiddelen
bevatten in verhouding veel
ijzer?

witte bloedcellen

Witte bloedcellen

Drie typen witte bloedcellen

• Witte bloedcellen die bacteriën bestrijden
• Witte bloedcellen die dode celresten opruimen
• Witte bloedcellen die ziektewekkers bestrijden door antistoffen te vormen

Antistoffen!

Bloedplaatjes

Bloedplaatjes zijn delen van cellen.

geen celkern

bloedplaatjes bevatten stoffen die er voorzorgen dat bloed buiten de bloedvaten stolt.

Bloedplaatjes

Hebben rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes een celkern in de cel?

1. Alleen rode bloedcellen
2. Alleen witte bloedcellen en bloedplaatjes
3. Alleen witte bloedcellen
4. Alleen bloedplaatjes

Hoe heet het eiwit in de rode bloedcellen dat zorgt voor de vervoer van zuurstof?

1. Hemoglobine
2. IJzerzouten
3. Bloedplaatje
4. Beenmerg

Kunnen witte bloedcellen door de wand van de kleinste bloedvaten heen?

1. Ja
2. Nee