24 BBL Voeding en maaltijden Module A (2)

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

24 BBL Voeding en maaltijden Module A (2)

2.22 Principes

Over welke principes hebben we het?

Waardoor laten we onze voedingspatroon beïnvloeden?

Voedingspatronen
op basis van principes
WELKE?

2.23 Koolhydraten en bloedsuikerspiegel 

Eerst 5 kennisvragen !!!

Wanneer spreek je van een lage bloedsuikerspiegel?

1. Als er een tekort is aan vetten
2. Als er een tekort is aan eiwitten
3. Als er een tekort is aan koolhydraten
4. Als je te weinig insuline aanmaakt

Wat kan je het beste doen om een lage bloedsuikerspiegel te voorkomen?

1. Heel veel snelle koolhydraten in nemen
2. Zorgen voor een evenwichtig eetpatroon
3. Extra sporten
4. Grotere porties eten

Wat zijn voorbeelden van snelle koolhydraten?

1. Brood, fruit, groenten
2. Koek, volkoren brood, pasta
3. Melk, noten, vis
4. Koek, snoep, gebak

Wat is een voordeel van de langzame koolhydraten?

1. Weerstand verbetert
2. Je hebt direct veel suiker in je bloed
3. Je bent langer energiek
4. A, B en C zijn goed

Bedenk een ontbijt met langzame koolhydraten en eiwitten

Slap gevoel, trillen, verlies concentratie -> zin in iets zoets -> bloedsuikerspiegel laag -> brandstof nodig ​

​

Glucose = brandstof -> levert energie​

​

https://www.youtube.com/watch?v=4TOLIkS2msA​

DUS

Evenwichtig eetpatroon -> hoeveelheid eetmomenten”​

Zo min mogelijke ‘snelle’ koolhydraten -> koek, gebak, frisdrank​

Eet veel ‘langzame’ koolhydraten -> volkorenproducten​

Goede balans tussen hoeveelheid voeding en activiteiten​

2.24 Diabetes​

Alvleesklier maakt geen of te weinig insuline.​

Insuline nodig voor de opname van glucose (koolhydraten) in de cellen​

​

https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/heb-ik-diabetes​

Diabetes type 1

Geen aanmaak insuline

Insulineafhankelijk 

* alle leeftijden / van heel jong

Diabetes type 2

Wel aanmaak van insuline maar onvoldoende 

 

Dieet, aanpassen 

leefstijl +

 soms medicatie

* vooral ouderen, mensen met overgewicht

Hypo / hyper​

Hypo = een te laag bloedsuikerspiegel​

               Symptomen: wisselend humeur, hoofdpijn, moeheid, zweten, ​

                trillen, duizeligheid, honger, in coma raken​

​

Hyper = een te hoog bloedsuikerspiegel​

                Symptomen: moeheid, droge tong, veel dorst, vaak plassen,​

                flauwvallen, in coma raken​

​

BELANGRIJK: regelmatig eten, opletten op de inspanning, ​

symptomen diabetes

wat te doen bij een hypo of hyper?

hypo: toedienen glucose

indien niet bij bewustzijn intraveneus

of intra musculair of subcutaan

wel bij bewustzijn, siroop, druivensuiker

dit werkt snel maar kort

langwerkend is een bruine boterham

hyper:

bij bewustzijn toedienen vocht en beweging, zodat het teveel aan suiker wordt opgelost, snelwerkende insuline

buiten bewustzijn dan direct 112

Let op bij

Zorgvrager met diabetes. 

Waarom ? 

Belangrijk bij hypo/hyper

Laat de cliënt niet alleen.

Zorg voor een veilige omgeving.

Laat de cliënt insuline of koolhydraten nemen (bijvoorbeeld druivensuiker).

Laat de cliënt veel drinken.

Lijkt dat niet te helpen, dan kan de cliënt in coma raken. Bel dan 112!

2.25 Diëten

= een aanpassing in het voedingspatroon

Groepsopdracht: 

Vertel kort wat over het dieet  / de aanpassing

Reden voor dit dieet

Geef voedingsadviezen

Maak 2 quizvragen

Keuzes -> korte presentatie !!!

1. Energiebeperkt dieet

2. Energieverrijkt dieet

3. Natriumbeperkt dieet

4. Lactosevrij dieet

5. Glutenvrij dieet

6. Eiwit beperkt / verrijkt dieet

7. Veganistisch

Voeding bij allergie​

Plotseling klachten na het eten​

Etiket zorgvuldig lezen​

Bv door pinda’s, noten, gluten, lactose​

​

Anafylactische shock = een ernstige reactie op een stof, heftige verschijnselen -> lichaam maakt histamine aan -> bloedvaten verwijden zich waardoor vocht naar je weefsels gaat -> levensgevaarlijke shocktoestand​

​

Verschijnselen: jeuk, angst, braken, lage bloeddruk, duizeligheid, flauwvallen, opgezwollen hals en lippen -> tot ernstig (ademhalingsmoeilijkheden, opgezwollen slijmvliezen en vernauwde luchtwegen)​

Voedselovergevoeligheid​

= de overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op bepaalde voeding zoals een allergie, een intolerantie en een sensitiviteit​

​

Koemelkallergie (jeuk, eczeem, astma, diarree, verstopping, braken)​

Glutenintolerantie (in tarwe, gerst, rogge, haver)​

Kleurstoffen sensitiviteit​

​

Bij een intolerantie voor gluten kunnen mensen deze stof helemaal niet verdragen. Er is maar een klein beetje van nodig om ziek te worden (diarree of verstopping, buikpijn, vermoeidheid, pijn in de gewrichten, jeuk, vochtophoping, hoofdpijn) = coeliaki​

​

2.26 Cholesterol

= een belangrijke en noodzakelijke bouwstof voor bijv. de cellen en hormonen​

​

2 soorten -> verhouding moet goed zijn​

HDL (goede soort)​

LDL (slechte soort)​

​

HDL zorgt ervoor dat een teveel aan cholesterol naar de lever wordt vervoerd. De lever breekt het slechte LDL af.​

LDL cholesterol door het lichaam -> gaat vastzitten in vaten en organen -> verstopping -> risico op hart- en vaatziekten​

2.27 Cholesterol, vet en voeding​

Teveel eten van verkeerde vetten -> verhoogt het cholesterolgehalte​

Vet ook nodig voor: ​

opname van vit. A, D en E​

beschermend laagje onder de huid​

levert vetzuren (bv linolzuur) voor afbraak van LDL​

​

Soorten vetten: onverzadigd vet (goede vetten) en verzadigd vet (slecht)​

2.28 Babyvoeding

* Borstvoeding: alle noodzakelijke voedingsstoffen voor baby's + antistoffen

* Flesvoeding: aangepast 

* Bijvoeding: na 3-6 maanden

Consultatiebureau -> geeft adviezen

Alleen lezen/niet leren

2.29 Een recept lezen

2.30 Betekenis van voedingswaarden

2.31 Methodisch werken

2.32 Kooktechnieken

2.33 Technieken voor het bereiden van een maaltijd

2.34 Voorraad beheren

Wie is verantwoordelijk?

CONTROLE:​

- Kwaliteit​

- THT (tenminste houdbaar tot) en TGT (tenminste gebruiken tot)​

- Bederf​

- Goede plek​

- Juiste omstandigheden​

2.36 Voedingsmiddelen opslaan en bewaren

Bewaaradviezen: ​

- donker, droog, koel: max 18 gr.​

- gekoeld: 3 / 4 - 7 gr.​

- kamertemperatuur: 18 – 25 gr.​

- vriezer: -15 - -18 gr

Maak: opdracht 81

Hygiëne

2.37 Welke regels?​

2.38 Persoonlijke hygiëne -> hoe?​

2.39 HACCP = hygiënecode (Hazard Analysis and Critical Control Points = Analyse van de gevaren en de kritische beheerspunten in het productieproces)​

2.40 HACCP-code en schoonmaak -> eisen schoonmaakplan (voorbeelden)

2.41 Goede en schadelijke bacteriën

 

Bederf en besmettingen voorkomen (kruisbesmetting) -> HOE?​

-> Oppassen voor voedselvergiftiging

Voorbeelden van schadelijke bacteriën

- Salmonella (op rauw voedsel, ongewassen groente

- E coli bacterie 

VOORKOMEN!!!

2.42 Bederf en besmettingen -> voorbeelden

2.43 Kruisbesmetting -> HOE?

2.44 Schimmels -> bederf

2.45 Bewerkt voedsel bewaren -> HACCP HOE?

Alleen lezen/niet leren

2.46 Opdienen en serveren

2.47 Tafelmanieren

2.48 Afruimen, opruimen en schoonmaken

2.49 Samenwerken met de cliënt

2.50 Een cliënt in zijn waarde laten

2.51 Verbale en non-verbale communicatie

Verbaal: is datgene wat er gezegd of geschreven wordt

Non-verbaal: toon - gezichtsuitdrukking - houding - handelingen en gebaren  -- > zijn signalen

Veiligheid

2.52 Veiligheidsvoorschriften -> voorbeelden

2.53 Veilig omgaan met materialen

2.54 Gevaarlijke situaties voorkomen -> welke?