Paragraaf 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

VIVO H4 Bewegen

Paragraaf 2 - Spieren en Pezen

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen welke skeletspieren je hebt en waarvoor ze dienen.
2. Je kunt uitleggen hoe skeletspieren botten in beweging brengen.
3. Je kunt uitleggen hoe skeletspieren zijn opgebouwd.
4. Je kunt uitleggen hoe spierpijn en spierkramp ontstaan en hoe deze weer verdwijnen.
5. Je kunt uitleggen welke verschillen er zijn tussen skeletspieren en gladde spieren.

Skeletspieren

Spieren die botten laten bewegen noem je skeletspieren. 

Bewegen

Spieren die samentrekken worden dikker en korter.

Spieren die ontspannen worden zachter en langer.

Antagonisten

Elke spier heeft een tegenovergestelde spier. Zo kan lichaamsdeel
heen-en-weer bewegen.

Antagonist = de tegenovergestelde spier.

Pezen

Spieren zitten met pezen aan de botten vast. 

Pezen zijn taai en sterk en kunnen niet samentrekken.

De achillespees is een zeer grote pees die aan de kuitspier vastzit.

Drie type spierweefsel bij de mens

Glad spierweefsel

Hartspierweefsel

Dwarsgestreept spierweefsel

Meer info: https://www.gezondheidsplein.nl/menselijk-lichaam/spieren/item45071

3 type spierweefsels

Skeletspieren

- dwarsgestreept spierweefsel 

- bestaat uit spiervezels (versmelting spiercellen)

- aan botten vast

Hartspieren

- spierweefsel 

- in hart

Glad spierweefsel

- glad spierweefsel 

- bestaat uit losse spiercellen

- in huid en wand van holle organen

Spieren in organen

Weetjes over spieren. Wist je dat?

• We hebben meer dan 600 verschillende spieren!

• Een mens van 50 kilo heeft ongeveer 25 kilo aan spieren!

• Mannen en vrouwen hebben evenveel spieren!

• Je hart, tong, irissen en darmen zijn ook spieren!

• Aan de binnenkant van de huid van je gezicht zitten

meer dan 50 kleine spiertjes vast. Die spieren zorgen

ervoor dat je kunt lachen, huilen, praten,

boos kunt kijken... enzovoort!

Wat gebeurt er met een spier die zich aanspant?

Je linkerarm buigt zich doordat de biceps zich aanspant. Wat doet de antagonist van de biceps?

1. Die zorgt ervoor dat de rechterarm zich buigt.
2. Die zorgt ervoor dat de rechterarm zich strekt.
3. Die zorgt ervoor dat de linkerarm zich strekt.

De bouw van een skeletspier

Spiervezels

Als je skeletspieren onder de microscoop bekijkt, zie je dat deze bestaan uit dwarsgestreepte vezels. Een skeletspier noem je daarom ook wel een dwarsgestreepte spier.

De donkere bolletjes die je ziet, zijn celkernen.

Spierpijn

Kleine beschadigingen aan het spierweefsel (spiervezels). De spiervezels herstellen zich weer en worden zelfs iets sterker. Je kunt spieren dus trainen.

Gladde spieren

Niet alle spieren brengen botten in beweging. 

Er zijn ook andere spieren in je lichaam:

• Om bloedvaten
• Om je darmen
• In de huid aan een haartje (kippenvel)

Dit zijn voorbeelden van gladde spieren.

Glad spierweefsel

Kenmerken:

• Trekken langzaam samen
• Onvermoeibaar
• Je hebt er geen controle over

Spiervezel

Spier

Spierbundel

Pees

onvermoeibaar

Trekt snel samen

Dwarsgestreept spierweefsel

Glad spierweefsel

Ik heb de uitleg goed begrepen.

0100