9.2 Goed geregeld

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Programma

Welkom

 '9.2 Goed geregeld'

-Nieuwe lesstof

-Filmpje(s)

-Zelf doen

Klassikale afsluiting

Leerdoelen

3. Je kunt beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt.3. Je kunt beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt.

1. Je kunt uitleggen hoe je lichaam regelt dat je bloed de juiste hoeveelheid stoffen bevat.

2. Je kunt opnoemen welke organen afvalstoffen uit je lichaam verwijderen.

3. Je kunt beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt.

4. Je kunt uitleggen wat er aan de hand is bij iemand met suikerziekte.

5. Je kunt uitleggen wat de lever allemaal doet in je lichaam.

6. Je kunt de ligging en functie van je nieren beschrijven.

Uitscheidingsorganen

- Je lichaam probeert van binnen zo veel mogelijk constant te blijven. 

- De toestand van je lichaam wordt gemeten in het bloed.

- Afvalstoffen worden verwijderd via uitscheidingsorganen: long, lever, huid en nieren.

Meten = weten

• Je lichaam meet constant welke en hoeveel stoffen er in je bloed zitten

• Stoffen worden uitgescheiden of aangevuld
• Veel processen verlopen via een regelkring
  

Leerdoel 1

Je kan in een context uitleggen aan de hand van een regelkring hoe je lichaam homeostase handhaaft

Leerdoel 2

Je weet hoe je lichaam homeostase handhaaft met betrekking tot de bloedsuikerspiegel


 

Regeling van bloedsuikerspiegel

Glucose wordt omgezet tot glycogeen door insuline

Glycogeen wordt omgezet tot glucose door glucagon

Insuline en glucagon worden aangemaakt in de alvleesklier in de eilandjes van Langerhans

Je bloedsuikerspiegel is erg hoog, welk hormoon wordt afgegeven?

Glycogeen wordt opgeslagen in je spieren en lever.

Suikerziekte/Diabetes

Zelf geen homeostase handhaven

De regeling van glucose werkt niet goed: 

1. Cellen nemen te weinig glucose uit het bloed op -> moe
2. De spieren en de lever slaan te weinig glucose op -> bloedsuiker te hoog
3. De nieren halen het teveel aan glucose uit het bloed en de patiënt plast het vervolgens uit (= test ziekenhuis)
   

Er zijn twee soorten diabetes

• Bij diabetes type 1 zijn de eilandjes van Langerhans die insuline maken beschadigd. Hierdoor maakt de alvleesklier onvoldoende insuline.
  
  
• Bij diabetes type 2 zijn de lichaamscellen ongevoelig geworden voor insuline. Hierdoor werkt het hormoon niet goed meer. Diabetes type 2 komt veel voor bij mensen met overgewicht, die weinig bewegen.
  

Zelf doen!

Opdrachten: 3 t/m 10

Welkom!

Programma

Welkom

 '9.2 Goed geregeld'

- Leerdoel

- Nieuwe lesstof; de lever

- Filmpje(s)

- Zelf doen

- Klassikale afsluiting

Deel 2

Leerdoel  [nieuw]

Je kunt uitleggen welke rol de lever speelt bij de afbraak, opbouw, omzetting, opslag en afvoer van stoffen

Wat doet je lever?

De lever speelt een belangrijke rol bij het constant houden van de omstandigheden binnen in je lichaam

• Het vervoer van stoffen naar en van de lever gaat via het bloed.
• De lever heeft twee toevoerkanalen

  De leverslagader: zuurstofrijk bloed

  De poortader: bloed met stoffen opgenomen door de darmen

• Afvoer via de leverader
  

Filmpje

Aan de slag

lees eerst zelf de tekst ...

daarna --> in alle rust : 15 t/m 17

Welkom!

De nieren

Filteren afvalstoffen uit het bloed

1. Giftige en afvalstoffen uit de lever
2. Overtollige zouten en vitaminen
3. Overbodige stoffen (bv. kleurstoffen)
   

Filmpje

b

1: Filtratie. Door bloeddruk wordt bloedplasma uit haarvaten geperst.

2. Resorptie. Glucose en een deel van de zouten gaan terug het bloed in.

Door osmose gaat 99% van

het water uit de voorurine terug

naar het bloed.

Aan het werk

Lever + nieren goed bestuderen!

Huiswerk 19 t/m 23 van 9.2

Hoe regel je het glucosegehalte van je bloed?

• Je lichaam heeft glucose nodig. Glucose is ‘brandstof’ voor je lichaam. Het geeft je energie om te bewegen, warm te blijven en voor alle processen die in je lichaam plaatsvinden.

• Je lichaam regelt de hoeveelheid glucose in je bloed met twee hormonen: insuline en glucagon. 
• Deze hormonen worden geproduceerd in de alvleesklier.

Regeling van de hoeveelheid glucose in het bloed

Er zijn twee soorten diabetes

• Bij diabetes type 1 zijn de alvleeskliercellen die insuline maken beschadigd. Hierdoor maakt de alvleesklier onvoldoende insuline.

• Bij diabetes type 2 zijn de lichaamscellen ongevoelig geworden voor insuline. Hierdoor werkt het hormoon niet goed meer. Diabetes type 2 komt veel voor bij mensen met overgewicht, die weinig bewegen.
  

De lever

• Je lever zorgt voor opbouw, omzetting, afbraak, opslag en afvoer van stoffen.

• De leverslagader voert bloed met zuurstof naar de lever.
  
• Door de poortader komt bloed met stoffen die door de darmen zijn opgenomen.
  

• Fabriek: opbouw/afbraak bepaalde stoffen die vervolgens (in bloed) naar leverader worden vervoerd.

De leverfabriek: Opbouwen en omzetten

- In je verteringsstelsel worden eiwitten afgebroken tot hun bouwstenen: aminozuren. De lever maakt van de aminozuren weer nieuwe eiwitten.

- De lever kan ook glucose omzetten in vet en van vet cholesterol maken.

De leverfabriek: Afbreken

- Als er te veel aminozuren in je bloed zitten, breekt je lever ze af. Daarbij ontstaat ureum. Die stof wordt door de nieren uitgescheiden.

- Je lever breekt ook giftige stoffen zoals medicijnen en alcohol af.