9.2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

9.2: Goed Geregeld

Je lichaam gebruikt de hele dag door zuurstof en voedingsstoffen. Hierbij worden afvalstoffen geproduceerd, zoals urine. Hoeveel urine scheid je uit per dag, ongeveer?

Urine kan, op basis van welke activiteiten je doet op een dag, verschillen van kleur. Na welke activiteiten is je urine het meest donker?

1. Als je in de zomer veel zweet
2. Als je snoep hebt gegeten
3. Als je een zware workout hebt gedaan
4. Als je veel water hebt gedronken

Wat gebeurt er in je lichaam?

- Er wordt constant gemeten of je lichaam in balans is

 

- Uitscheiding vindt constant plaats, m.b.v. uitscheidingsorganen

Opdracht: Werkblad

- Vul in hoe de organen bijdragen aan het behouden van een 'constant' lichaam

- Drie organen hebben te maken met uitscheiding van water, markeer welke dat zijn

Als je ziek bent wordt er vaak bloedonderzoek gedaan. Waarom?

Hoe regel je het glucosegehalte in het bloed?

- Glucose is een brandstof

- De hoeveelheid wordt geregeld door hormonen: insuline en glucagon

- Deze worden gemaakt in de alvleesklier

Regeling insuline en glucagon

Regeling insuline en glucagon

GLUCOSEGEHALTE STIJGT

- Insuline regelt glucose opname en opslag

- Glucose wordt glycogeen

Regeling insuline en glucagon

GLUCOSE GEHALTE DAALT

- Glucagon regelt omzet glycogeen -> glucose

- Glucose gaat vanuit je lever terug bloed in

Opdracht: werkblad maken

Na het eten wordt glucose omgezet in glycogeen voor opslag in de lever en de spieren, welk hormoon is hierbij betrokken?

1. Insuline
2. Glucagon
3. Glycogeen
4. Glucose

Als je energie nodig hebt wordt glycogeen terug omgezet in glucose, welk hormoon is hierbij betrokken?

1. Insuline
2. Glucagon
3. Glycogeen
4. Glucose

Wanneer heb je suikerziekte?

Diabetes type 1: alvlieeskliercellen zijn kapot, onvoldoende insuline aanmaak

Diabetes type 2: lichaamscellen zijn ongevoelig voor insuline

Hoe meten mensen met suikerziekte de hoeveelheid insuline die zij hebben?

Mensen met diabetes type 1 hebben defecte (kapotte) alvleeskliercellen, hierdoor wordt er onvoldoende insuline aangemaakt. Welk gevolg heeft dat voor hun energie niveau?

Wat doet je lever?

Opbouw, omzetting, afbraak, opslag en stof afvoer

Aanvoer via de leverslagader, afvoer via de leverader

Poortader: stoffen vanuit de darmen bij de lever aan

Opbouw + omzetten

- Eiwit afbraak in verteringsstelsel

- Lever maakt nieuwe aminozuren, dus: nieuwe eiwitten

- Te veel eiwit wordt uitgescheiden

Je lever werkt als een filter voor giftige stoffen, welke stoffen zijn hier een voorbeeld van?

Afvoeren

De lever is de producent van gal

Wat is de functie van gal?

Opslag

Glucose wordt opgeslagen als glycogeen

Ijzer van dode rode bloedcellen wordt opgeslagen, het is zonde om dat weg te gooien

Wat doen je nieren?

De nieren zijn het laatste, en belangrijkste, filter station waar bloed en afvalstoffen worden gescheiden voordat je het uit plast.

Wat doen je nieren?

De nefronen is de plek waar de uitscheiding plaats vindt, hier lopen haarvaten door- en omheen

Het schone bloed wordt vervolgens weg gevoerd

Wat doen je nieren?

Bloedplasma bevat alle opgeloste afvalstoffen

De afvalstoffen worden er uit geperst, gemengd met water en opgeslagen in de blaas tot deze vol is

Heb je nog een vraag voor de volgende les?

Huiswerk

Afmaken Learnbeat 9.2 B